Stakingsrecht bedreigd. Neen aan de vervolging van 48 personeelsleden in Zaventem!

Een advocatenkantoor heeft een privé-detective ingezet om de identiteit te achterhalen van 48 personeelsleden van de luchthaven te Zaventem die op 13 april in staking gingen tegen het beleid van de directie. Het individueel vervolgen van arbeiders bij een collectief conflict, is een poging om het stakingsrecht compleet te ondermijnen.

De staking van het veiligheidspersoneel op de luchthaven vond plaats omwille van ongenoegen rond het beleid van de directie. Er was reeds langer een algemene onvrede over het beleid, onder meer inzake het toekennen van premies en maaltijdcheques. De directe aanleiding was het beleid van de verantwoordelijke voor de veiligheid die een dictatoriaal beleid voerde en daarvoor ook werd teruggeroepen door de directie (na de staking). Het klopt dus al niet als nu wordt beweerd dat er enkel werd gestaakt omwille van enkele maaltijdcheques. Er werd ook gestaakt tegen het beleid van het management en de directie heeft achteraf in de praktijk moeten erkennen dat er zich op dat vlak een probleem stelde.

Naar aanleiding van de staking werd een klacht ingediend door een Genks advocatenkantoor. Er wordt een totale schadevergoeding geëist voor een bedrag van zowat 100.000 euro. Opvallend gegeven: de schadevergoeding wordt geëist van 48 personeelsleden wiens identiteit werd achterhaald door een privé-detective.

Dat is natuurlijk schandalig. Het beleid op de luchthaven ten aanzien van het veiligheidspersoneel lag aan de basis van de staking, maar nu richt de Genkse advocaat zich tegen de slachtoffers van dat beleid. Bovendien worden individuen eruit gepikt om hen te intimideren en te bedreigen. De boodschap is duidelijk: er wordt gehoopt dat voortaan alle individuele stakers kunnen worden aangepakt om stakingen zo goed als onmogelijk te maken. Wie durft nog te staken als er achteraf gedreigd wordt met een persoonlijke klacht met schadevergoedingen die sterk oplopen?

In een collectief conflict zijn rechterlijke tussenkomsten in principe beperkt. In de praktijk is er de afgelopen jaren reeds een toename van tussenkomsten geweest, onder meer met eenzijdige verzoekschriften waarmee dwangsommen werden opgelegd tegen stakersposten. Ook daar wordt reeds een maatregel opgelegd tegen individuele arbeiders die aan een stakerspost staan. Van daaruit is het maar een kleine stap om nu individuele arbeiders aan te klagen.

De juristen die gespecialiseerd zijn op dit terrein zijn het quasi allen eens dat de procedure weinig kans op slagen heeft. Maar wij zijn er nog niet zo zeker van. Het klopt natuurlijk dat er een wettelijk stakingsrecht is en dat de fundamentele vrijheden en rechten van werknemers ook het stakingsrecht omvatten. Het klopt ook dat het recht op actievoeren algemeen wordt erkend. Maar er is tegelijk ook een tendens om het stakingsrecht in vraag te stellen. De eenzijdige verzoekschriften tegen stakersposten zijn er een voorbeeld van, de discussie rond de minimumdiensten bij stakingen evenzeer. Wat zal de impact daarvan zijn op eventuele nieuwe gerechtelijke ontwikkelingen?

In zo’n omstandigheden is het niet uitgesloten dat er bij een toename van individuele procedures uiteindelijk wel eens een negatieve uitspraak valt voor de arbeiders. Het is niet aangewezen om te wachten op een uitspraak in deze zaak om een antwoord naar voor te brengen met de vakbeweging. Deze rechtzaak moet gekoppeld worden aan de andere aanvallen op het stakingsrecht om een offensief syndicaal antwoord naar voor te brengen dat gebaseerd is op mobilisatie en actie.

Bij de zittingen van de rechtbank in deze zaak moet er telkens een grote mobilisatie worden opgezet om duidelijk te maken dat iedere aanval op het stakingsrecht zal worden beantwoord. Professor Blanpain stelde dat deze zaak een kans op succes maakt, maar tegelijk geen bedreiging vormt voor het stakingsrecht: “Het stakingsrecht is een grondwettelijk gegarandeerd recht en staat steviger dan ooit tevoren. Maar het moet met redelijkheid worden toegepast en het is een laatste actiemiddel, dat in verhouding moet staan tot het doel. In Zaventem was dat niet het geval.”

Wie is Blanpain om te oordelen wanneer een staking al dan niet gerechtvaardigd is? Daarover zullen de arbeiders wel beslissen en het gerecht moet zich daar buiten houden. Als morgen een rechter kan beslissen dat deze staking onredelijk was en de arbeiders een schadevergoeding oplegt, gaan we terug naar 19e eeuwse toestanden waarbij staken verboden is. Het is dus wel degelijk het stakingsrecht dat bedreigd wordt!