Liberaliseringen: Minder diensten voor meer geld

In 2006 besliste de Europese Commissie dat de postsector in verschillende fasen moest worden geliberaliseerd. Dat heeft geleid tot een reeks herstructureringen en aanpassingen in de Europese postdiensten om zo de aangekondigde concurrentie het hoofd te kunnen bieden. De voorbereiding op een volledige liberalisering heeft reeds geleid tot heel wat prijsverhogingen en een afbouw van het personeelsbestand.

Simon Hupkens

Tegen 2011 zouden ook gewone brieven van minder dan 50 gram onderworpen moeten worden aan de logica van de concurrentie. Hierdoor zou De Post als openbare dienst niet langer het enige bedrijf zijn dat post verdeelt. De Europese Commissie probeert ons de liberalisering te verkopen met het argument dat liberaliseren leidt tot lagere prijzen. Dat liberale dogma is nochtans reeds doorprikt in de energiesector. De beloofde prijsdalingen hebben zich daar niet gerealiseerd, integendeel. Ieder gezin zal wel weten dat het bedrag op de energiefacturen de afgelopen jaren is toegenomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het aantal “wanbetalers” sterk toeneem: 91.600 gezinnen werden reeds op de zwarte lijst gezet door de energieleveranciers.

Zullen we binnenkort hetzelfde zien bij de postdiensten? Als we kijken naar enkele Europese voorbeelden kunnen we dat enkel bevestigen. In Zweden werden de postdiensten reeds volledig geliberaliseerd. Resultaat: de prijzen zijn er quasi verdubbeld voor particuliere gebruikers. Voor een postzegel moet je er nu dubbel zoveel betalen. Staat ons dat ook te wachten in België (beeld je maar eens in dat je voor een gewone brief 0,87 euro moet betalen in plaats van 0,46 euro…).

De private bedrijven die post verdelen, blijken zonder uitzondering te werken met bijzonder flexibele en onderbetaalde arbeiders, waaronder heel wat schijnzelfstandigen. In Duitsland deed TNT zelfs een oproep aan kinderen boven de 13 jaar om post te bedelen: 1.000 bussen voor 20 euro. De liberalisering in Duitsland heeft ertoe geleid dat 22.000 jobs verloren gingen bij de vroegere openbare dienst. Bij de nieuwe postbedrijven kwamen er 13.000 jobs bij, dit is een nettoverlies van 9.000 jobs. 62,3% van de nieuwe jobs zijn “mini-jobs” met een maandelijks inkomen van maximum 400 euro waardoor geen sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd zijn.

Ondanks de lage lonen en de onderbemanning bij De Post stellen de voorstanders van de liberalisering steevast dat het personeelsbestand moet worden afgebouwd. Ook de dienstverlening heeft hieronder te lijden: het is geen toeval dat 277 postkantoren in dit land worden gesloten en vervangen door postpunten. Waar er reeds een liberalisering is doorgevoerd, komt er een post op twee snelheden: de grote klanten krijgen extra voordelen, de kleine klanten moeten meer betalen voor minder diensten. De post van grote bedrijven wordt sneller behandeld, in landelijke of afgelegen gebieden neemt de dienstverlening af,… Een openbare dienst zou ons allemaal een kwaliteitsvolle dienstverlening moeten aanbieden. Een liberalisering leidt tot het versterken van ongelijkheid.

De Belgische regering stelde dat een liberalisering vanaf 2009 te vroeg zou komen omdat de Belgische Post nog onvoldoende voorbereid is. De datum voor de liberalisering is uitgesteld naar 2011. De voorbereidingen voor de liberalisering wegen echter nu reeds door. Het personeelsbestand wordt verminderd, de dienstverlening aan de bevolking afgebouwd. En dat allemaal om de winsten op te drijven.

Wat zal er na een volledige liberalisering overblijven qua dienstverlening door De Post?