Pinochet sterft zonder veroordeling voor zijn misdaden

Op 10 december stierf Augusto Pinochet in Santiago de Chili. De voormalige dictator hield Chili in een ijzeren greep tussen 1973 en 1990. Nu sterft hij vooraleer hij veroordeeld werd voor zijn misdaden. De tienduizenden slachtoffers van de brutale repressie onder Pinochet krijgen geen gerechtigheid.

Stéphane Ramquet

Op 4 september 1970 werd Salvador Allende verkozen als president van Chili met een programma dat duidelijk gericht was op de belangen van de arbeiders en de arme boeren in het land. Hij kwam op tegen enkele rechtse kandidaten en haalde het op basis van een radicaal programma.

Na zijn verkiezing voerde Allende onder druk van de massa’s een reeks hervormingen in om de positie van de arbeiders te versterken. Daaronder een nationalisatie van de belangrijke koperindustrie, de verhoging van de lonen met 40 tot 60%, een bevriezing van de prijzen en een verbetering van de gezondheidszorg.

Allende koos niet voor een revolutionaire weg, maar de hervormingen gingen in tegen de belangen van het kapitalisme en deden de Chileense (en de internationale) burgerij in angstzweet uitbarsten. De Chileense burgerij deed beroep op het VS-imperialisme om te vermijden dat de Chileense massa’s er effectief in zouden slagen om uit het kader van het kapitalisme te stappen.

Als het haar goed uitkomt verdedigt de burgerij het idee van democratie, maar als die democratie haar positie dreigt aan te tasten, wordt niet geaarzeld om andere middelen in te zetten. Het is op die manier dat in Chili een staatsgreep werd gepleegd om te vermijden dat de arbeiders verder op het ingeslagen pad zouden verder gaan en zouden komen tot een effectieve fundamentele maatschappijverandering.

Allende weigerde om de arbeiders en de boeren te bewapenen op een ogenblik dat ze dat vroegen en zelfs milities begonnen te organiseren. Allende riep op tot kalmte, maar weigerde tegelijk om komaf te maken met het oude staatsapparaat. Zo bleef het leger verder bestaan zoals voorheen en werd Pinochet door Allende aangesteld als legerleider. Het was Pinochet die met een staatsgreep Allende tot zelfmoord dwong op 11 september 1973.

Generaal Pinochet werd door de burgerij uitverkoren om het land te leiden en de repressie tegen opposanten op te voeren. Hij gebruikte het nationaal stadion als gevangenis in de open lucht. Er werden 40.000 mensen in opgesloten. Er werden 27.500 mensen gemarteld en minstens 2279 vermoord.

Pinochet voerde een liberale economische politiek die leidde tot een versterking van de armoede onder de minst bedeelden. Pinochet volgde het advies van de Chicago Boys (Amerikaanse economen van het neoliberale slag).

Jaren later werd een “democratische” overgang doorgevoerd om burgerlijke partijen aan de macht te laten komen. Dat gebeurde onder de voorwaarde dat er geen veroordeling zou komen van het vorige regime. Pinochet werd beschermd door zijn aanstelling als senator-voor-het-leven.

De dictator is nu gestorven zonder een veroordeling van zijn misdaden. De strijd van de arbeiders en jongeren in Chili zal echter gerechtigheid brengen als ze stappen zetten om te strijden voor het alternatief dat Pinochet met bloed aan de handen wou tegenhouden: een socialistisch alternatief.