Karel Gacoms over de wet-Renault

Aan het stakingspiket bij VW in Vorst spraken we vorige week met Karel Gacoms, ABVV-secretaris die onder meer optrad in de dossiers Sabena, Philips en Renault-Vilvoorde. We vroegen hem naar zijn mening over de wet-Renault 10 jaar na het débâcle in Vilvoorde.

Nicolas Croes

“De wet-Renault waarover zoveel wordt gesproken, is geen wet voor de arbeiders. Er is niets fundamenteel veranderd inzake sluitingen. Op vlak van de vorm wel een beetje. We beschikken nu, als de wet wordt nageleefd, over een zekere periode om alternatieve voorstellen te formuleren tegenover een sluiting of herstructurering, en we kunnen daar gebruik van maken om een krachtsverhouding op te bouwen onder de arbeiders. Maar de mogelijkheid van collectieve ontslagen blijft natuurlijk. Er is niets veranderd aan het kapitalistisch systeem. Daar zal meer voor nodig zijn…

Het belangrijkste in een dergelijke situatie is de krachtsverhouding, de solidariteit en de acties. Ik heb daar mijn ideeën over, maar het is aan de delegatie om voorstellen te doen.”

De wet-Renault kwam er na de sluiting van Renault in Vilvoorde in 1997. Dat nieuws werd bekend door de topmanager Louis Schweitzer bekend gemaakt vanuit de salons van een groot hotel. De arbeiders van het bedrijf vernamen via de media dat ze op straat zouden komen te staan.

De regering heeft naar aanleiding van de sluiting van Renault een procedure van informatie en consultatie opgelegd in het geval van collectieve afdankingen. Hierdoor moet eerst de Ondernemingsraad op de hoogte worden gebracht van een voornemen om over te gaan tot collectieve afdankingen. Op dat ogenblik mag de beslissing officieel nog niet definitief zijn, dat kan pas na consultatie van de vakbonden. De arbeiders kunnen tegenvoorstellen of alternatieven naar voor brengen. Meestal verandert dat natuurlijk weinig aan het uiteindelijke resultaat.

De efficiëntie van deze wet wordt geregeld in twijfel getrokken door de vakbonden. De wet is eerder een uitdrukking van het falen van de regering om iets te doen tegen massale afdankingen. Eerder stelde ABVV’er Marc Deschrijver over de wet-Renault: “De wet-Renault moet de arbeiders bezig houden en verplicht hen om deel te nemen aan consultaties en informatiesessies. Maar uiteindelijk verdwijnen de jobs even goed.”

We zijn akkoord met Gacoms als hij stelt dat het belangrijkste een krachtsverhouding is, de solidariteit en acties. Jammer genoeg hebben we op dat vlak aan Renault minder goede herinneringen. Er waren veel spectaculaire acties door Renault-arbeiders, vaak in Frankrijk. Maar een nationale algemene staking in heel de automobielsector bleef uit. Het kwam tot een hervatting van de arbeid om “de strijd op een andere manier verder te zetten”. Dat was om te vermijden dat de arbeiders zouden worden “uitgeput” door een lange staking. Uiteindelijk sloot het bedrijf even goed en bleven er slechts 400 arbeiders over.