Wereldwijde klimaatstrijd: kapitalisme is de vijand

De klimaattop in Parijs met vertegenwoordigers van meer dan 190 regeringen vindt plaats terwijl de hele wereld toekijkt. Er waren massale protestacties, de mensen zijn kwaad omdat de regeringen niets doen. Ook in Parijs waren er acties ondanks het verbod van de Franse regering als onderdeel van de noodtoestand die drie maanden duurt. Hieronder de tekst van het pamflet dat in Parijs wordt verdeeld door onze militanten uit verschillende landen.

Dit jaar, 2015, is het warmste jaar ooit sinds 1850. Als er niets verandert, zal de wereldwijde temperatuur volgens de VN met vier graden toenemen voor 2100. Dit is twee keer zoveel als de maximale grens die naar voor gebracht wordt als limiet om menselijke en ecologische rampen te vermijden.

Ondanks het oppervlakkige optimisme zal de bijeenkomst in Parijs geen oplossingen bieden voor de dreiging. Het gevaar komt er immers door het beleid van dezelfde regeringen die vaak gedomineerd worden door de belangen van de grote oliebedrijven, andere multinationals en het kapitalistische systeem in het algemeen. Om vooruit te komen, moeten we de groeiende strijd voor het behoud van ons milieu koppelen aan arbeidersstrijd rond lonen en arbeidsvoorwaarden. Dit kan op basis van een democratisch socialistisch programma.

Elke strijd voor het milieu botst op hard verzet van het kapitalistische systeem. Amper 90 grote bedrijven zijn verantwoordelijk voor 63% van de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide en methaan tussen 1851 en 2010, de helft van die uitstoot gebeurde in de laatste 25 jaar.

In Frankrijk is 18% van de industrie goed voor 87% van de totale uitstoot, 46% hiervan komt van amper 21 industriële sites. Het voorbeeld van Volkswagen is opmerkelijk. Dit bedrijf probeerde zich ecologisch voor te doen en gebruikte dit als verkoopsargument, maar tegelijk werd speciale software gebruikt om controle op vervuiling te misleiden. Dit gebeurde sinds 2009 waarbij de auto’s tot 40 keer meer uitstoot veroorzaakten dan toegelaten in de EU!

Wat staat er op het spel?

• Er is een toenemend aantal rampen zoals de orkaan Haiyan in de Filippijnen in 2013. In 2014 moesten 19 miljoen mensen hun huis verlaten omwille van natuurrampen, 90% van de getroffen mensen komen uit Azië.
• Volgens de NASA is een stijging van de zeespiegel met een meter op 100 tot 200 jaar een realistisch scenario. Dit zou in Azië alleen al 150 miljoen mensen treffen. Velen stellen dat een stijging met een meter een te conservatieve inschatting is.
• Tegelijk kennen grote delen van Centraal en Zuid-Amerika, zuidelijk Afrika, zuidelijk Australië en landen rond de Middellandse Zee een sterke toename van het aantal droogtes. De watertoevoer voor tot twee miljard mensen is bedreigd in de komende 40 tot 50 jaar. Het ijs en de sneeuw die voor water zorgen in Centraal Azië en elders dreigen immers te verdwijnen.

Het ritme van de ontwikkelingen is nog onbekend. Wetenschappers waarschuwen voor verschillende kantelpunten waarop veranderingen onomkeerbaar worden. Fundamenten voor alle leven, waaronder het menselijke leven, zoals koraalriffen, mangrovebossen en bijen dreigen te verdwijnen.

Klimaatverandering – het grootste falen van de kapitalistische markt

De wereldwijde temperatuur is nu al met een graad toegenomen sinds het begin van de industrialisering. Dat wordt alvast beweerd door een nieuw rapport van het Meteorological Office, de nationale weerdienst van Groot-Brittannië. Hiermee zouden we halfweg zijn naar de symbolische grens van twee graden, de bovengrens die door de VN wordt vooropgesteld. De laatste keer dat het wereldwijd twee graden warmer was dan voor de industralisering, was 120.000 jaar geleden toen de zeespiegel minstens zes meter hoger was dan vandaag.

De bijeenkomsten van de politici hebben de afbraak van het milieu niet gestopt. Sinds de top in Rio de Janeiro in 1992 is de wereldwijde uitstoot van koolstofdioxide verdubbeld tot meer dan 35 miljard ton.

Met de nationale beloften van regeringen voor de top in Parijs zou de uitstoot nog steeds oplopen tot 56,7 miljard ton in 2030. Volgens de meest optimistische prognoses van de VN zou dit leiden tot een temperatuurstijging van 2,7 graden.

De rijke landen beloven slechts een kwart van wat nodig is, stelt de website Climate Fairshares.

Wat wordt in Parijs voorgesteld?

• In essentie zijn het ‘marktoplossingen’. De handel in uitstootrechten die in Europa faalt omdat bedrijven bijna onbeperkte quota krijgen, zal uitgebreid worden tot China, Korea, Japan en andere landen.
• Niets is bindend, alle beloften zijn vrijblijvend, er zijn geen straffen of boetes.
• Er is geen beperking van bestaande subsidies voor olie, steenkool of autobedrijven.

Zelfs kleine stappen vooruit worden bedreigd door elke nieuwe neergang van de wereldeconomie. Dit leidt immers tot maatregelen om de belangen van de banken en grote bedrijven veilig te stellen.

Alle andere oplossingen die besproken worden, zoals opslag van koolstofdioxide, leiden tot meer risico’s aangezien er geen afname van de uitstoot is.

Strijd voor klimaat en milieu

De massale campagne tegen de Keystone Xl oliepijpleiding van Canada naar de Mexicaanse golf haalde in november een overwinning na vier jaar van strijd door activisten, boeren, inheemse bevolking en andere mensen.

In Melbourne speelden leden van de Socialist Party een belangrijke rol in het protest tegen het vervuilende project van een nieuwe Oost-Westverbinding. Massaal protest, waaronder betogingen, blokkades en acties met vakbondsaanwezigheid zorgden ervoor dat het project gestopt werd. In Zweden zijn leden van het CWI betrokken in een gelijkaardige strijd tegen het duurste project voor een snelweg in Europa.

Er zijn ook belangrijke strijdbewegingen tegen de goudmijnen in Griekenland, olieboringen rond de Noordpool, het tekort aan water in Sao Paulo of tegen fracking, een praktijk die nog verboden is in Frankrijk.

Een socialistisch vertrekpunt

• De noden van de mensen en de planet moeten voor de wereldwijde winsthonger geplaatst worden.
• Er is een verschuiving nodig weg van het model van kapitalistische groei en ontwikkeling op basis van uitbuiting door multinationals van de bevolking en de natuur. In de plaats daarvan moet de bevolking beslissen en controle uitoefenen over de natuur en de productie.
• Binnen het kapitalistische kader zijn er geen blijvende oplossingen.
• Er zijn enkel internationale oplossingen. De dreiging van klimaatverandering is niet louter een milieukwestie. Het is een kwestie van sociale rechtvaardiging tegen de diefstal van natuurlijke rijkdommen door rijke landen en multinationals.

De strijd voor socialisme organiseren

Het kapitalistische systeem duwt ons achteruit, we moeten er een einde aan maken. We kunnen slechts tot fundamentele verandering komen door revolutionaire acties, zoals die in Frankrijk in 1968. Dit vereist dat we de eigenaars van de grote bedrijven onteigenen en de sleutelsectoren van de economie onder de controle van de werkenden en de bevolking plaatsen door ze te nationaliseren. Het gaat onder meer om de grote energiebedrijven, de voedselindustrie, ‘Big Pharma’, de automobiel- en transportsector, en vele andere grote monopolies die ons leven domineren, zoals de banken.

Werkende mensen die de controle in de samenleving overnemen, dit zou alles veranderen. We zouden degelijk materiaal gebruiken om duurzame producten te maken, producten die ook geen schade toebrengen aan de arbeiders die ermee moeten werken of er gebruik van maken. 80% van de fossiele brandstoffen moeten in de grond blijven. De landbouw moet fundamenteel veranderen. Er moet geïnvesteerd worden in nieuwe fabrieken, goedkope stelsels van openbaar vervoer, huisvesting en alle efficiënte vormen van hernieuwbare energie. Dat is de enige manier om een verandering door te voeren. Het zou gepaard gaan met een planmatige aanpak die veel nieuwe groene jobs zou opleveren. Een rapport van de International Trade Union for Construction and Woodworkers stelt dat een groene reconversie niet alleen mogelijk is, maar ook miljoenen nieuwe jobs zou opleveren.

We hebben de technische mogelijkheden om de productie te plannen naargelang onze behoeften en niet de winsten. We kunnen een rationeel beheer van alle middelen op de planeet organiseren. Dit kan, maar het vereist een strijd voor een democratisch socialistische samenleving met een democratische planning op internationaal niveau.