Your cart is currently empty!
Klimaat: van de multinationals moeten we niets verwachten
Interview met Pascoe Sabido van Corporate Europe Observatory
In het kader van de onderhandelingen rond COP21, de klimaattop van de Verenigde Naties in Parijs, spraken we met Pascoe Sabido, onderzoeker en activist van Corporate Europe Observatory (CEO). Hij zit in Parijs en had het over de onderhandelingen, zijn visie op klimaatverandering, het gelobby van multinationals, de Europese Unie en sociale bewegingen.
Interview door Pietro (Brussel)
Wat is CEO?
“Het Corporate Europe Observatory (CEO) is een groep die onderzoek doet en mobiliseert. Er wordt specifiek ingegaan op de invloed van de bedrijven en hun drukkingsgroepen op de beslissingen van de Europese Unie. Die invloed leidt tot een beleid van sociale onrechtvaardigheid waarbij de afbraak van ons milieu versnelt.
“We moeten hun macht kunnen beperken om een antwoord te bieden op wereldwijde problemen zoals armoede, klimaatverandering, sociale onrechtvaardigheid, honger en vervuiling. We doen onderzoek naar de activiteiten van multinationals en gebruiken dit onderzoek om de impact van de multinationals op het gevoerde beleid aan te klagen.”
Het rapport ‘Cooking the planet’ onderzoekt de banden tussen de Europese Commissie en de lobbygroepen van de grote bedrijven. Welke rol speelden de Europese commissarissen Canette (energie en klimaat) en Sevcovic (vice-voorzitter van de Commissie) in de onderhandelingen voor COP21?
“De belangrijkste beslissingen waren al genomen voor zij in november 2014 hun functie opnamen. Maar zij zullen eens te meer zeggen dat ze een krachtig en bindend akkoord willen, terwijl ze eigenlijk enkel de meest vervuilende bedrijven willen geruststellen. Ze willen dat Europa fossiele energie, met inbegrip van schaliegas, blijft gebruiken en dat hernieuwbare energie geen centrale plaats inneemt.
“Ze blijven zeggen dat Europa opkomt voor een ambitieus plan tegen de globale opwarming en dat het de andere landen zijn die nog een hele weg moeten afleggen. Maar het zijn Europese bedrijven die zich verrijken met goedkope fossiele energie. In landen als Colombia is het de winsthonger van deze bedrijven die ervoor zorgt dat grondstoffen als steenkool worden geëxploiteerd.”
Wat is de rol van de oliesector en de private bedrijven in de onderhandelingen?
“Olie is van cruciaal belang voor de kapitalistische economie. De lobbygroepen van de sector hebben een grote invloed op onze regeringen. Ze financieren onze regeringen en vice versa. In een van onze rapporten brengen we het voorbeeld van een werknemer van de Europese Commissie die tegelijk werkt voor Saudi Aramco, een van de grootste oliebedrijven.
“De grote bedrijven speelden een erg belangrijke rol in alle klimaatonderhandelingen. Ze deden er alles aan om er zelf voordeel uit te halen en om te vermijden dat hen iets in de weg zou gelegd worden. De logica van deze onderhandelingen is volledig gebaseerd op de logica van de markt en de vrijhandel. Die worden gezien als oplossingen en niet als problemen.”
Is het mogelijk om de bedrijven tot verandering aan te zetten?
“Kunnen kalkoenen Kerstmis ontlopen? Niet bepaald. Het commerciële model van de grote bedrijven is niet verenigbaar met gelijk welke poging om regels inzake klimaat op te leggen. Als we iets willen bereiken, moeten we er in de eerste plaats voor zorgen dat de grote bedrijven niet langer onze regeringen in hun macht hebben. De aanpak van de Europese Unie is niet gebaseerd op de behoeften van de bevolking, maar op de belangen van de grote bedrijven. Volkswagen en de volledige automobielsector toonden dat hun winsten steeds voor de belangen van de planeet worden geplaatst.”
Je hebt de mobilisatie naar COP21 het voorbije jaar gevolgd. Welke discussies onder sociale bewegingen en NGO’s blijven je bij?
“Er zijn altijd uiteenlopende standpunten. Sommigen hebben een meer algemeen beeld en vertrekken vanuit het systeem, anderen zijn bang om het verband te leggen tussen de afbraak van het klimaat en ons economisch systeem, het kapitalisme. De strijd voor het klimaat is in essentie een vraag naar wie het in de toekomst voor het zeggen heeft: de bevolking of de multinationals. Het gaat om een kwestie van democratie. We moeten stoppen met ons te beperken tot de hoeveelheid broeikasgassen die toegelaten wordt: we moeten erkennen dat dit in de eerste plaats een sociale en een economische discussie is. Als we consequent willen zijn, moeten we alles compleet veranderen.
“Elke dag die voorbijgaat zonder verandering, betekent dat er nadien meer moet gedaan worden als gevolg van de klimaatveranderingen. Hoe meer de tijd loopt, hoe dringender de noodzaak van radicale systeemverandering. We hebben geen geleidelijke transitie nodig, maar een radicale omvorming van de samenleving.”
Welke rol kunnen sociale bewegingen en de arbeidersbeweging hierin spelen?
“De vakbonden hebben een grote rol te spelen. Op een dode planeet is er geen leven en geen werk. Indien de vakbonden geen strategie tot strijd ontwikkelen, geven ze toe aan de belangen van de werkgevers en de multinationals. Op dit ogenblik nemen de meeste vakbonden in de praktijk niet echt deel aan de mobilisaties rond klimaat. Nochtans biedt de discussie rond klimaat enorme kansen om op te komen voor een andere samenleving, een samenleving met degelijke openbare diensten (huisvesting, vervoer, gezondheidszorg, …) waarbij de notie van arbeid wordt herdacht en waarin de macht van de multinationals wordt gebroken.
“De werkenden moeten collectief en democratisch beslissen wat ze produceren en consumeren, voor wie ze produceren en hoe dit gebeurt. Dit zou een herverdeling van de rijkdom onder de volledige bevolking betekenen. Als we tegen klimaatverandering willen ingaan, moeten we een ander economisch model vestigen. De enige manier om dat te bereiken, is door er samen voor op te komen met massabewegingen. Het is niet evident, maar er zijn wel kansen, niet alleen voor wie ecologische rechtvaardigheid wil maar voor al wie opkomt voor sociale rechtvaardigheid.”