Ook binnen een nieuwe arbeiderspartij is er nood aan een organisatie als LSP/MAS

Marx stelde reeds dat de arbeidersklasse zich niet bewust is van het feit dat het een klasse is, tenzij ze op politiek vlak onafhankelijk haar belangen verdedigt. Vandaag is er meer dan ooit nood aan een organisatie om de arbeidsvoorwaarden en levensomstandigheden van de werkenden te verdedigen, los van hun geslacht, ras of woonplaats, en een tegenoffensief in te zetten tegen de neoliberale aanvallen van de laatste jaren. De conferentie van 28 oktober kan een eerste stap zijn in de oprichting van een dergelijke partij.

Cédric Gérôme

Een aantal voorbeelden uit het verleden maar ook uit de recente geschiedenis tonen aan dat een dergelijke partij tijdens haar bestaan met een aantal gevaren geconfronteerd kan worden. Dat is dan ook de reden waarom er binnen een bredere formatie tegen het neoliberaal beleid plaats moet zijn voor verschillende stromingen en individuen waarbij LSP/MAS haar revolutionaire stroming zeker niet wil ontbinden. We denken ook niet dat het verbergen of verplicht verzwijgen van meningsverschillen de eenheid ten goede zou komen.

Bittere ervaringen maar rijk aan lessen

Tussen 1871 en 1914 hebben de Duitse arbeiders één van de machtigste arbeiderspartijen ter wereld opgericht: de SPD. In 1912 had de partij 4,3 miljoen kiezers en meer dan een miljoen leden! In 1914 ging een grote meerderheid van de leiding van de sociaal-democratie echter plat op haar buik voor het Duits militarisme en keurden ze de oorlogskredieten goed in het Duitse parlement waarmee ze honderdduizenden arbeiders de dood hebben ingestuurd in de loopgraven. Het socialistische vernis van de leiding van de SPD bladerde af onder het bulderen van de kanonnen en ruimde plaats voor plat opportunisme in haar meest wrede uitdrukking.

Trotski stelde in ‘Klasse, partij en leiding’: "Er is een grote historische schok nodig om de kloof te tonen tussen de leiding en de klasse. Hoewel de leiding haar ware aard toont, kan de klasse niet onmiddellijk een nieuwe leiding kiezen, en dan zeker niet als er in de voorbije periode geen revolutionaire kaders zijn gevormd die in staat zijn om de gecorrumpeerde leiding te vervangen. (…) Op belangrijke momenten in de geschiedenis kan de politieke leiding van een beweging even beslissend zijn als een generaal op een kritiek moment van een veldslag."

Nieuw formaties en de rol van marxisten vandaag

Het bovenstaand voorbeeld kan voorbijgestreefd lijken. De afwezigheid of zwakte van een revolutionair marxistische stroming binnen nieuwe formaties die recent het licht hebben gezien in verschillende landen kan echter nog steeds leiden tot een opportunistische koers en een capitulatie ten opzichte van het huidig neoliberaal beleid.

De ervaringen van de Rifondazione Comunista in Italië maken dit duidelijk. De oprichting van de RC in 1991 zorgde voor een groot enthousiasme zowel bij een groot deel van de achterban van de Italiaanse Communistische Partij die ontgoocheld was over de draai naar rechts van de CP als bij geradicaliseerde jongeren en andere activisten. 6 jaar na haar oprichting was de RC een kleine massapartij met meer dan 130.000 leden. Veel leden zijn momenteel echter teleurgesteld omdat de leiding zich heeft aangesloten bij de coalitie van Prodi die opnieuw harde besparingsmaatregelen wil doorvoeren op de rug van de jongeren en werkenden.

Dit proces kan alleen vermeden worden als er een revolutionaire stroming actief is die samen met de werkenden en jongeren betrokken is in het dagelijks gevecht tegen het neoliberaal beleid.

Het opzetten van een nieuwe arbeiderspartij is een grote stap vooruit, maar biedt geen garantie voor haar verdere ontwikkeling. Marxisten moeten zich niet beperkten tot het opbouwen van een nieuwe arbeiderspartij om zich vervolgens te laten meeslepen met de stroom. Ze moeten binnen een nieuwe formatie ook bouwen aan een marxistische fractie. Dat heeft niets te maken met een vorm van ideologische puurheid, het is in het belang van de verdere uitbouw van de nieuwe partij.