Gaza-strook. Einde van de bezetting, maar niet van het conflict

Israël heeft op 4 weken tijd een einde gemaakt aan meer dan 38 jaar van bezetting van de Gazastrook. Israël blijft echter de controle behouden over het grootste deel van Palestina. Israël behoudt ook de controle over de toegang via de lucht en de zee tot de Gazastrook. De Israëlische terugtrekking zal leiden tot een toename van de interne spanningen in Israël en Palestina.

Thierry Pierret

De eerste minister van Israël, Ariel Sharon, heeft de operatie met harde hand geleid. Hij heeft de oppositie van de invloedrijke kolonisten genegeerd, net als de tegenstand binnen zijn regering en een groot deel van zijn eigen Likoed partij. Sharon stond echter ook onder druk van president Bush die de zogenaamde ‘road map’ nieuw leven wenste in te blazen, en een groot deel van de Israëlische bevolking die niet langer bereid was om de hoge kostprijs van de bezetting te dragen. De heersende elite in Israël is op de grenzen van haar politiek gebotst. Meer dan 38 jaar heeft men de sociale vrede afgekocht door duizenden gezinnen met een laag inkomen naar de bezette gebieden te sturen. Daar kregen ze goedkope huisvesting en andere sociale voordelen die betaald werden door de Israëlische belastingbetalers. Ze kregen ook vruchtbare grond die afgenomen was van de Palestijnen. Achtereenvolgende regeringen hebben religieuze extremisten gesteund in hun streven naar de herovering van het klassieke Israël van het oude testament.

De klassentegenstellingen in de samenleving duiken echter iedere keer opnieuw op. De besparingsmaatregelen die werden opgelegd door de verschillende regeringen zijn op sterk verzet gestoten van Israëlische arbeiders. De bezettingspolitiek van de regering komt ook onder druk te staan, omdat de mensen niet begrijpen waarom er miljoenen worden gespendeerd om nieuwe kolonies te bouwen als de infrastructuur in Israël zelf wordt verwaarloosd.

De religieuze fundamentalisten die de strijd van de arme Israëliers moeten kanaliseren, weg van de klassenstrijd, ontsnappen echter aan de controle van de Israëlische elite. Duizenden fundamentalistische jongeren uit de bezette gebieden waren naar de Gaza-strook afgezakt om de ontruiming van de kolonies te verhinderen. Ze aarzelden niet om met een bijtend zuur te gooien naar de politie en soldaten, en hen uit te schelden voor nazi’s. Er werden twee Palestijnen vermoord om de ontruiming te vertragen. Hoewel de meeste kolonisten uit vrije wil waren vertrokken, hebben dit soort acties de kolonisten geïsoleerd. De regering heeft daarvan geprofiteerd om de herhuisvesting van de kolonisten in Israël te laten aanmodderen. Veel kolonisten houden daarom vast aan hun woning omdat ze vrezen dat ze anders in woningen van slechte kwaliteit terechtkomen. Dit versterkt de greep van extreem-rechts en religieuze fundamentalisten op de kolonisten.

De ontruiming van de Gaza-strook zal ook de spanningen aan de Palestijnse kant doen toenemen. De strijd tussen de verschillende fracties om de macht in Palestina zal verscherpt worden door de strijd om de grond die in de Gazastrook is vrijgekomen na de bezetting. De leider van de Palestijnse Autoriteit, Mahmoud Abbas, heeft bijna alle grond genationaliseerd om dit probleem te voorkomen. Dit is een vergeefse poging van de heersende klasse in Palestina om de situatie onder controle te houden. De administratie die de grond bezit is echter corrupt. De woede van de bevolking bereikt stilaan het kookpunt.

Op 7 september werd de voormalige baas van de militaire inlichtingendienst van Gaza, Moussa Arafat, thuis vermoord door een 100-tal gewapende mannen. Ze verweten hem zijn despotisme en corruptie. De enige oplossing is de nationalisering van de grond, onder controle van de mensen die er leven en werken. Het is noodzakelijk dat de armen en arbeiders hun politieke onafhankelijkheid terugwinnen van de islamistische en nationalistische organisaties.