TEC. Een nederlaag ondanks de strijdbaarheid van de basis

Waalse vervoersmaatschappijen

De arbeiders van de Waalse vervoersmaatschappij TEC hebben in mei gedurende meer dan drie weken gestaakt tegen de voorgestelde collectieve arbeidsovereenkomst. Het was tegelijkertijd een taai, moeilijk en moedig gevecht, want de directie van de SRWT, de Waalse regering (en vooral CDH-Minister van Transport, André Antoine) en de media hebben er alles aan gedaan om de TEC-arbeiders in een slecht daglicht te plaatsen.

Vincent Devaux

Leugens en provocaties

Naar aanleiding van de stakingsaanzegging op 9 mei, verklaarde de directie op provocerende wijze dat “de vakbonden van de TEC hun positie misbruiken om onredelijke eisen te stellen”. Onredelijk? De vakbonden vroegen 3% loonsverhoging op twee jaar. In april had de sociaal bemiddelaar 6% voorgesteld (index inbegrepen), wat neerkwam op een verhoging van 1,1% op twee jaar, een miserabele peulschil. De directie verklaarde vervolgens in de pers dat de chauffeurs tussen 1.500 en 2.200 euro netto per maand verdienen. Een schandalige leugen, die enkel diende om de arbeiders van de TEC te isoleren van de bevolking: een chauffeur met 13 jaar an-ciënniteit verdient 1.200 euro per maand, hij/zij werkt daarvoor op alle dagen, waaronder twee week-ends per maand!

De actie verhardt

Op 12 mei hadden de arbeiders met een honderdtal bussen de SRWT-zetel geblokkeerd. In de loop van de onderhandelingen onder leiding van een sociaal bemiddelaar, stelde de SRWT een loonsverhoging van 0,15 euro/uur voor (het gemeenschappelijk vakbondsfront ACOD/ACLVB vroeg 0,25 euro/uur), een premie van 15% voor zaterdagwerk (de vakbonden vroegen 25%) en 30% winstdeling van het personeel in de omzet (de vakbonden vroegen 50%). De media behielden de hele tijd een denigrerende houding tegenover de stakers en spraken van “chaos”, “een verrot klimaat”, “gijzelen van de reizigers”,… De bemiddelaars, die door de administrateur-generaal werden beledigd (“friethandelaars”), hebben uiteindelijk hun ontslag in-gediend. Drie stakers die op gespierde wijze een bus van een onderaannemer hadden tegengehouden, werden ontslagen.

Vakbondsleiding

De pers schreef dat de vakbondsleiders “hun basis niet langer controleerden” , alsof het de rol van de vakbondsleiding is om als een politie-agent de basis te controleren, in de plaats van op te komen voor de belangen van de arbeiders die hun vertegenwoordigers verkiezen en hun loon betalen door middel van syndicale bijdragen. De vakbondsleiding heeft echter wel geprobeerd om de situatie terug onder controle te krijgen.

De CCOD stelde een betaalstaking voor (wel rijden maar de reizigers niet laten betalen). Dat is weinig efficiënt als actievorm, zo hebben abonnees bijvoorbeeld al betaald. Het is ook geen mobiliserende actievorm. De directie dreigde er onmiddellijk mee om chauffeurs die deelnemen aan een betaalstaking te ontslaan wegens zware fout!

Eind mei stelden de ACOD-verantwoordelijken dat de werknemers en de directie “veroordeeld zijn om elkaar te begrijpen”. In feite wilde de leiding geen confrontatie met de PS, die sterk aanwezig is in de organen van het Waals Gewest. ACOD en ACLVB aanvaardden uiteindelijk een loonsverhoging van 0,17 euro/uur en een éénmalige premie van 35 euro. Daarbij gaat het wel om brutocijfers. Dit is een wel erg mager resultaat na een harde strijd.

Beperkingen

Het ontbrak de arbeiders van de TEC niet aan moed, noch aan strijdvaardigheid om een overwinning te behalen. Wel ontbrak er tegenover de vakbondsbureaucratie (die de PS wou ontzien) een alternatieve stakingsleiding, een stakerscomité dat democratisch verkozen zou zijn op algemene vergaderingen in de depots, dat de acties coördineert en zonder fluwelen handschoenen met de politieke verantwoordelijken zou kunnen onderhandelen.