Geen gepruts aan de index!

Met de regelmaat van de klok wordt ons gezegd dat onze lonen te hoog zijn en dat de concurrentiepositie van onze bedrijven gebukt gaat onder de automatische loonindex. De meningen onder de gevestigde politici, werkgevers en hun media variëren van het afschaffen tot het prutsen aan de index. Ondanks hun propagandacampagne blijkt uit een peiling dat 56% van de bevolking de index wil behouden zoals ze is, slechts 13% is voorstander van de afschaffing ervan.

De peiling vroeg ook naar eventuele steun voor methoden om te ‘prutsen’ aan de index. Het verlengen van de indexperiodes kon amper een derde bekoren, het beperken van de index tot de laagste lonen kon op meer steun rekenen: 47% zag er iets in. Liefst behouden we de index zoals die is, en als geprutst wordt aan onze koopkracht en levensstandaard, dan toch niet aan die van wie nu al het minste heeft. Dat is de boodschap uit deze peiling.

Diegenen die vandaag voorstellen om aan de index te prutsen, doen dit niet om het stelsel beter af te stemmen op de reële prijsstijgingen met een betere afweging van verschillende producten en diensten (zo zijn huisvesting, water, elektriciteit, gas vandaag slechts goed voor een gewicht van 16%), maar wel om onze koopkracht naar beneden te trekken. Hoe minder wij verdienen, hoe beter voor de concurrentiepositie van de bedrijven. Zo luidt hun logica.

Vandaag is de index in heel wat gevallen het voorwerp van een schijngevecht waarbij het behoud ervan telkens opnieuw als ‘overwinning’ wordt ingeroepen of als tegengewicht voor toegevingen op andere vlakken. Het laat de vakbondsleiders bovendien toe om radicale taal te spreken zonder dat het veel consequenties heeft.

Op Rerum Novarum was het de beurt aan ACV-voorzitter Marc Leemans die de voorstellen om aan de index te raken als volgt omschreef: “Remedies van kwakzalvers die voorbijgaan aan de ziekte, onze te hoge inflatie, en dus de thermometer willen weggooien. Waarom is de innovatiekracht van werkgevers niet even hoog als hun creativiteit om in de zakken van de werknemers te zitten?” Het leverde hem banbliksems van Alexander De Croo op maar ook van partijgenote Caroline Ven van werkgeversfederatie VKW (en voorheen medewerkster van Leterme).

Een frontale aanval op de index is weinig waarschijnlijk, maar aanpassingen aan de berekeningswijze of de productenkorf zijn niet uit te sluiten. Patrick Dewael (Open Vld) en Jan Jambon (N-VA) stelden al voor om de samenstelling van de goederenkorf te herzien. Ze werden daarin deels bijgetreden door Karin Temmerman (SP.a). Het doel van de liberalen is duidelijk: de index mag in een aangepaste versie blijven bestaan, maar ze mag niet tot ‘loonsverhogingen’ (eigenlijk aanpassingen van de lonen aan de stijgende levensduurte) leiden.

Waakzaamheid tegen iedere ondermijning van de index is geboden. Waarom dat niet koppelen aan een offensieve strijd voor een volledig herstel van de index als weerspiegeling van de reële levensduurte?