Interview met een Iraanse opposante. “Links smeedt banden en baseert zich op solidariteit in strijd”

De recente arrestatie in Iran van de studente Ahou Daryaei heeft de situatie van vrouwen in Iran en de strijd tegen de Iraanse dictatuur weer onder de aandacht gebracht. Sommigen hebben niet geaarzeld om de gebeurtenis te gebruiken om de Israëlische doodsmachine te steunen. We spraken met Nina, een langdurige opposante van het Iraanse regime die nu in ballingschap leeft. Als lerares was ze actief in linkse organisaties en in de arbeidersbeweging in het algemeen. 

interview door Nicolas Croes en Guy Van Sinoy

Hallo Nina, bedankt voor dit interview. Kan je eerst vertellen hoe het lijden van het Palestijnse volk u heeft geraakt?

“Mijn solidariteit met de Palestijnen gaat ver terug. Linkse activisten in Iran hebben altijd een zeer sterke band gehad met de Palestijnse bevrijdingsstrijd, in het bijzonder met het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP). Als activist werd ik me al vroeg bewust van de Palestijnse kwestie. Het moet gezegd worden dat er in de jaren ‘60 en ‘70, onder invloed van de strijd tegen de Vietnamoorlog en de Cubaanse revolutie, een natuurlijk verlangen was om de strijd uit te breiden tot buiten de grenzen van Iran.”

“Vandaag heeft het PFLP veel van haar invloed verloren. Dit geldt niet alleen voor de Palestijnse linkerzijde, maar ook voor links in Iran en elders in de wereld. We moeten kijken naar de vragen die dit oproept, die niet te maken hebben met louter nationale omstandigheden, maar met mondiale. Er zijn slechte allianties geweest, slechte berekeningen. We moeten dit erkennen en ervan leren.” 

“Want dat is ook de reden voor de opkomst van nationalistische, reactionaire en religieuze krachten. Deze krachten hebben de plaats ingenomen die was vrijgekomen door de oriëntatie van de linkse partijen. Natuurlijk heeft de financiële en politieke steun van verschillende regionale regimes aan conservatieve krachten ook een rol gespeeld, terwijl links nooit dergelijke steun heeft genoten. Hamas werd bijvoorbeeld zodanig gesteund dat het de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) overschaduwde, die er zelf alles aan deed om de invloed van links en het PFLP te verminderen.”

Hoe zou u de taken van links in de regio omschrijven? 

“De manier waarop links te werk gaat is om banden te smeden, om zich te baseren op solidariteit in de strijd. Natuurlijk is dat vandaag erg ingewikkeld, in een situatie die bol staat van de bommen, maar het is het enige perspectief dat een uitweg biedt.” 

“Iets meer dan een jaar geleden waren er grote protestbewegingen in Israël tegen Netanyahu en zijn rechtse en extreemrechtse regering. De aanval op 7 oktober maakte een einde aan deze beweging, die echt progressief potentieel had. Waarom viel Hamas op dat moment burgers aan? De gevolgen van de aanval op 7 oktober leidden tot de versterking van reactionaire bewegingen ten nadele van stromingen die meer democratische maatregelen nastreefden.”

“Nu zijn we getuige van een tot de tanden bewapende oorlog van leiders onder het toeziend oog van de grote imperialistische mogendheden. In dit spel van dreigementen en dood wordt nooit rekening gehouden met het lot van het Iraanse, Israëlische, Libanese en Palestijnse volk. Een luid en duidelijk einde van de oorlog eisen en de Israëlische militaire expansie aan de kaak stellen zijn essentieel om de burgerbevolking te beschermen en de opkomst van democratische alternatieven in de regio aan te moedigen.” 

“We moeten onthouden dat alles met elkaar samenhangt. Neem bijvoorbeeld de situatie van vrouwen. Tijdens de Iraanse opstand van 2022 onder de slogan “Vrouw, Leven, Vrijheid” na de moord op Jina Amini door de zedenpolitie, stonden vrouwen vooraan in de strijd. Maar de context van de woede is veel breder. Er zijn gevechten geweest van gepensioneerden, leraren, enz. Naast de Perzen zijn er verschillende onderdrukte volkeren in Iran: Arabieren, Koerden, Beloetsjen. Deze mensen namen deel aan de strijd in hun eigen regio of sectoren, maar ook over de gemeenschapsgrenzen heen.” 

“Jina Amini was Koerdisch, maar de reacties kwamen uit heel Iran omdat de woede tegen de onderdrukking van het regime zo groot is. Het is niet onmogelijk dat een vonk de sociale strijd weer aanwakkert.”