Het dictatoriale regime van Nazarbajev in Kazachstan is al aan de macht sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Nu begint het regime te vrezen dat de golf van opstanden en bewegingen voor een degelijke levensstandaard en democratische rechten vanuit het Midden-Oosten overwaait naar Azië, met inbegrip van Centraal-Azië. Preventief wordt tot maatregelen overgegaan: een bijzonder brutale repressie tegen de vakbonden en linkse socialisten.
Artikel uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’
[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]
Lees ook:
- Kazachse oliearbeiders gehoord in Europees Parlement (4 oktober)
- Kazachstan. Internationale solidariteit noodzakelijk! (15 september)
- Kazachstan. Dochter van een syndicale militant vermoord (31 augustus)
- Kazachstan. “Wij smeken niet, maar eisen onze rechten op” (11 augustus)
- Kazachstan. Solidariteit nodig met stakende olie-arbeiders (21 juli)
- Kazachstan. Sting zegt concert af om stakende olie-arbeiders te steunen (9 juli)
- Kazachstan. Leven van arbeidersleider en linkse socialist bedreigd
- VOKA en PS eensgezind in steun aan Kazachse dictatuur (2 juni)
(22 juni)
[/box]
Het land kent heel wat natuurlijke rijkdommen, onder meer olie en gas. De belangrijkste internationale spelers die deze uitbaten zijn Chevron, Exxon Mobil, het Russische Lukoil, Total en het Italiaanse Eni. Het Indische Mittal is actief in de mijnbouw.
In het westen van het land, in de regio Mangistau Oblast, zijn de oliearbeiders al maandenlang aan het staken. De olie-inkomsten uit deze regio zijn van groot belang voor het regime dat er bijgevolg alles aan doet om de staking de kop in te drukken. De stakingsleiders krijgen regelmatig anonieme dreigementen, onder meer via SMS. Maar daar blijft het niet bij. Afgelopen zomer werd een kandidaat hoofddelegee van het bedrijf MunayFiltrServis vermoord, wat later volgde de moord op de 18-jarige dochter van Kudaybergen Karabalayev, hoofddelegee bij het transportbedrijf UOS-1 van het productiefiliaal OzenMunayGaz. Het meisje had een gebroken kaak en een schedelbreuk opgelopen.
De advocate van de stakende oliearbeiders werd meteen gevangen gezet en riskeert zelf een lange gevangenisstraf wegens ophitsing. Een stakingsactiviste die deelnam aan een hongerstaking werd aangevallen door de politie, ze werd vervolgd omdat ze een agent zou hebben aangevallen. De vrouw woog nog 45 kilo na een lange hongerstaking, maar zou een twee meter lange oproeragent hebben toegetakeld? Ook deze vrouw wordt met een lange gevangenisstraf bedreigd.
De stakers kregen enige internationale aandacht via het solidariteitswerk van de Socialistische Beweging Kazachstan, dat onafhankelijke vakbonden en strijdbare militanten organiseert. Europees Parlementslid Paul Murphy bezocht de regio om de arbeiders te steunen. Internationaal kwam er zelfs steun van de bekende Britse zanger Sting die een concert op 11 juli in Kazachstan, in het kader van de verjaardag van president Nazarabajev, afzegde omwille van de repressie tegen de oliearbeiders. Sting stortte ook een bijdrage in het stakersfonds van de arbeiders. “De olie- en gasarbeiders uit Kazachstan en hun gezinnen hebben onze steun en de internationale media-aandacht nodig”, aldus Sting.
Samen met de repressie tegen de stakende arbeiders ging het regime ook een stap verder in het vervolgen van gekende arbeidersleiders. Ainur Kurmanov en Esenbek Ukteshbayev, twee leiders van de Socialistische Beweging en militanten van het CWI, riskeren jarenlange gevangenisstraffen. Midden september kreeg hun advocaat te horen dat ze vervolgd worden. De zakenkrant Vzglyad bracht het nieuws op haar voorpagina en stelde: “Een veroordeling van de leiders van deze organisatie zal worden aangegrepen om ze te liquideren. Ongetwijfeld zijn de autoriteiten van mening dat deze organisatie een reële en massale protestkracht vormt die enkel kan worden aangepakt door ze te breken”.
De twee linkse socialisten worden vervolgd naar aanleiding van een campagne tegen de uitzetting van mensen die de hypotheek op hun huis niet meer konden betalen aan de banken. Toen de banken in de problemen kwamen, werden die gered door de overheid. Als mensen in de problemen komen, worden ze niet gered. De wanhoop dreef sommigen tot individuele wanhoopsdaden zoals zelfmoord, anderen gingen collectief in verzet. De Socialistische Beweging Kazachstan speelde een rol in dat verzet. Nu worden haar leiders ervan beschuldigd dat ze mensen tot zelfmoord zouden hebben aangezet. Ze worden ook beschuldigd van “willekeur” en “despotisme”, wat doorgaans beschuldigingen zijn tegenover bureaucraten die een stap te ver zijn gegaan als ze zichzelf privileges toedienden. Dit kan leiden tot een gevangenisstraf van twee jaar.
Kazachstan was in 2010 nog voorzitter van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en het land wordt als een normaal regime beschouwd door onder meer de Belgische regering. Op 7 oktober wordt zonder problemen een voetbalwedstrijd België-Kazachstan gehouden. Dat Kazachstan een dictatoriaal regime is dat oppositieleiders willekeurig vervolgt, is voor het establishment van minder belang dan lucratieve zakelijke contracten.
De situatie in Kazachstan wordt steeds meer gespannen. De prijsstijgingen maken het leven ondraaglijk. De roep naar een degelijke levensstandaard en het recht om collectief in actie te gaan, weerklinkt steeds luider. Zoals we zagen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika kan dat leiden tot revolutionaire uitbarstingen. De aanwezigheid van een georganiseerde socialistische kracht met gekende leiders en een strijdbaar programma van maatschappijverandering, kan in Kazachstan een verschil maken. De arbeidersbeweging kent een opmars en begin haar angst tegenover de machtige politieke en economische elite te verliezen.
Daar speelt het regime al op in voor de woede zich heeft omgezet in een revolutionair verzet. Voor de linkse socialisten staat veel op het spel. Als het regime er in slaagt om de arbeidersbeweging en de Socialistische Beweging Kazachstan te breken, dan staat de bevolking van het land een donkere periode te wachten. Onder meer door middel van internationale solidariteit kunnen we dat vermijden. LSP neemt haar verantwoordelijkheid en zal de komende weken een aantal acties opzetten om de arbeidersbeweging en de revolutionairen in Kazachstan te ondersteunen.