1 mei. Dure winkelkar, personeel in de solden, ongelijkheid: strijden voor een andere samenleving!

Op 1 mei was er in de toespraken en in de gesprekken onder de aanwezigen veel aandacht voor de verkiezingen van 2024. Zowel de sociaaldemocratie als de PVDA kaderden hun interventies in de verkiezingscampagnes. Andere partijen proberen een graantje van de 1-mei-debatten mee te pikken met eigen activiteiten, zowel de liberalen als het Vlaams Belang deden dit.

De strijd tussen de PS en de liberalen werd in de gevestigde media breed uitgesmeerd. Het ging vooral over de vraag hoe een fiscale hervorming er zou uitzien: wordt het geld gezocht bij de rijksten of integendeel bij onder meer de werklozen? De verbale oorlog tussen de PS en zowel Open VLD als MR toont dat er sleet zit op de Vivaldi-regering. Tegelijk bleef het natuurlijk beperkt tot een verbaal duel, wat beide kampen niet slecht uitkwam. In het kader van 1 mei kon de PS zich op die manier linkser profileren, wat gezien de concurrentie van PVDA geen overbodige luxe is. De liberalen konden hun asociale kant sterker in de verf zetten.

Op de optochten was er aandacht voor de strijd van het supermarktpersoneel bij Delhaize. Overal weerklonken steunbetuigingen, ook in die steden waar de sociaaldemocratie mee in de lokale besturen zit die toelaten dat de politie met deurwaarders wordt uitgestuurd om stakersposten op te breken. In Gent werden er zelfs syndicalisten opgepakt tijdens een piket afgelopen zaterdag! Met steun in woorden en een symbolische aanwezigheid van Delhaize-personeel, hoe belangrijk ook, zullen we er niet komen. De strijd uitbreiden om het franchiseringsplan te stoppen en om het recht op collectieve actie te verdedigen, is nu essentieel. Dat massamobilisatie werkt om rechten af te dwingen, werd op een verwrongen manier duidelijk dit weekend: een illegale rave in St Truiden kon niet gestopt worden door de politie omdat er zoveel feestvierders waren. Vanuit het ABVV werd, onder meer door Bodson, sterk nadruk gelegd op de actiedag van 22 mei in de hele distributiesector. Dat is effectief belangrijk en de actiedag van 22 mei moet aangegrepen worden om de strijd lokaal te versterken en te verbreden om de volledige franchisering te stoppen.

Als de strijd bij Delhaize niet gewonnen wordt, staat Carrefour al klaar als volgende en dat amper enkele jaren na een forse herstructurering met jobverlies. De CEO van Carrefour België zei het al in een interview met De Tijd: “Het status quo is geen optie.” De krant voegde eraan toe: “Als de laatste stakingspiketten opgeruimd zijn en zelfstandigen alle Delhaizes overnemen, begint ook voor Carrefour een nieuw tijdperk.” Daarbij zal de discussie opgestart worden rond de voorwaarden in de verschillende paritaire comités in de sector.

Magnette en de PS legden nadruk op het belasten van de rijken, met een voorstel tot een verdubbeling van de effectentaks en andere maatregelen om de rijksten meer te laten betalen. Hij antwoordde daarmee op de liberalen die de zwaksten meer willen laten betalen, in het bijzonder de werklozen. Magnette kreeg een mes in de rug toen Conner Rousseau zelf het idee van ‘basisbanen’ lanceerde, in feite verplichte tewerkstelling van werklozen na twee jaar en dit aan een minimumloon. Dat zet de deur open voor een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd, wat Bouchez meteen aangreep om te lachen dat Vooruit hem langs rechts voorbijstak. Grappig voor de liberalen, bijzonder pijnlijk voor wie illusies heeft in Vooruit. Het voorstel van Rousseau is daarnaast ook pijnlijk omdat het minimumlonen voorstelt voor jobs die normaal een hoger startloon hebben. Zo introduceert hij twee loonschalen voor dezelfde job. Eigenlijk is dat hetzelfde wat de directie van Delhaize wil doen met het personeel in de 128 winkels in eigen beheer: ‘oud’ personeel aan de oude betere voorwaarden die geleidelijk plaatsmaken voor nieuw personeel aan slechtere condities.

In Gent sprak een ABVV-spreekster zich uit tegen de ‘basisbanen’ van Rousseau in een pleidooi voor een echt banenplan voor degelijke jobs en lonen, met een verhoging van het minimumloon tot 17 euro per uur. Voor positieve commentaren op zijn voorstel moest Rousseau vooral kijken naar liberalen en N-VA. Vooruit probeert alle rechtse voorstellen te verkopen als manieren om extreemrechts te stoppen door een coalitie met N-VA voor te bereiden. Zal de N-VA niet geneigd zijn om lokale coalities met het Vlaams Belang te vormen na oktober 2024 omdat Vooruit de N-VA op heel wat vlakken achterna loopt? De kans is klein…

Om extreemrechts te stoppen, zal er iets anders nodig zijn. Het Vlaams Belang trok op 1 mei naar Turnhout waar het naar eigen zeggen 500 aanhangers verzamelde. De locatie is niet toevallig: extreemrechts kan scoren in de centrumsteden en het platteland, zowel op basis van ongenoegen rond koopkracht als de afbouw van dienstverlening en het stikstofdossier. Het Vals Belang kwam uiteraard met asociale voorstellen om te besparen op de sociale zekerheid en de gemeenschapsmiddelen (voorgesteld als de ‘Belgische staatskas’ en niet als de financiering van zorg, onderwijs of infrastructuur). Vooraleer het tot de asociale voorstellen kwam, begon extreemrechts met verwijzingen naar de dure winkelkar. Zo hoop het in te spelen op het algemene ongenoegen rond koopkracht.

Bij de PVDA lag de nadruk op ‘Tax the rich’ met de miljonairstaks, waarbij het zich niet beperkt tot een verdubbeling van de effectentaks die de PS voorstelt (en die niet eens de miljardairs raakt). Raoul Hedebouw en co legden de vinger op de wonde van de enorme ongelijkheid. Hoe ze de miljonairstaks willen afdwingen en verdedigen tegen sabotage door het kapitaal, bleef echter vaag. “Het kan morgen al gestemd worden,” aldus Hedebouw. Er werd wel gewezen op het feit dat een krachtsverhouding “niet alleen in het parlement” wordt opgebouwd, maar voorstellen om de strijd te versterken blijven grotendeels beperkt tot stemmen voor de PVDA. Een beweging opbouwen die ook voorbereid is om indien nodig de financiële sector te nationaliseren, is noodzakelijk om de miljonairstaks effectief te kunnen afdwingen. Na het succes tegen de privileges van de (ex-) parlementairen was de PVDA zelfverzekerd op 1 mei. Met Vooruit dat naar N-VA kijkt, was dat ook langs Nederlandstalige kant gemakkelijker. “Wie een linkse politiek wil, moet naar links kijken,” was de terechte benadering van Raoul Hedebouw.

Met LSP waren we aanwezig in 11 steden. We benadrukten drie kwesties: het uitbreiden en verdiepen van de strijd bij Delhaize, het afdwingen van een vermogensbelasting door een krachtsverhouding die de kwestie van nationalisatie populariseert en de strijd tegen extreemrechts met onder meer de Pride is a Protest-acties. Dat koppelen we steevast aan de noodzaak van socialistische maatschappijverandering, aangezien elke verworvenheid onder het kapitalisme steevast opnieuw onder druk komt te staan en omdat alle problemen waarmee we geconfronteerd worden het resultaat zijn van het kapitalistisch systeem.

We verkochten op deze 1 mei 573 kranten, 60 meer dan vorig jaar. Daarnaast verkochten we 27 jaarabonnementen, net onder onze doelstelling van 30. In Brussel verkochten we 152 kranten en 9 abonnementen, verder ook uitstekende resultaten in onder meer Gent (90), Luik (78), Brugge (74) en Antwerpen (58). We verwelkomen onze nieuwe abonnees en hopen de kopers van onze krant te winnen als regelmatige lezers van deze website en van onze krant.