Een massale internationale beweging van de werkende klasse kan de oorlog stoppen

De verschrikkingen van de oorlog in Oekraïne raken velen. Vrijwilligers melden zich aan om vluchtelingen op te vangen of om hulpgoederen te verzamelen. Eens te meer is de solidariteit van onderuit indrukwekkend. Die solidariteit staat in schril contrast met de strijd – letterlijk – om invloedssferen en markten die de imperialistische machten wereldwijd voeren. Het is bij onze solidariteit dat een antwoord op de oorlog moet gezocht worden.

Edito door Geert Cool uit maandblad De Linkse Socialist

Escalatie, sancties, diplomatie?

De oorlogspropaganda draait op volle toeren. De verschrikkingen van de Russische invasie worden gebruikt om bij ons de steun voor investeringen in het leger en oorlogsvoering op te voeren. De mensen wordt wijsgemaakt dat een oorlog enkel op militaire wijze kan gestopt worden. Sommigen vragen zich af als hun eerder protest tegen onder meer de F35’s, de NAVO of de ontwikkeling van een Europees leger fout was. Het moet echter duidelijk zijn dat een escalatie van een oorlog tussen kernmachten niet in ons belang is. In Libië, Syrië, Somalië, Irak, Afghanistan … toonde het VS-imperialisme dat het geen vrede en vooruitgang brengt. Waarom zou dit in Oekraïne anders zijn?

De sancties worden voorgesteld als ‘gericht’, maar treffen vooral de werkenden in Rusland. Helemaal absurd werd het toen Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts (N-VA) de studiebeurzen van Russische studenten hier wilde afnemen, terwijl studenten in Rusland vooraan staan in het protest tegen het dictatoriale regime van Poetin. The Economist voorspelde dat de sancties die nu internationaal genomen worden de Russische “middenklasse waarschijnlijk aan flarden zullen schieten.” Verwacht wordt dat binnenkort een miljoen Russische arbeiders werkloos zullen worden door sancties en oorlog. Het anti-Russische nationalisme dat de bevolking gelijkstelt met Poetin, verzwakt het protest in Rusland zelf en helpt Poetin in een poging om zijn wankele steun overeind te houden.

Nog anderen vestigen alle hoop op onderhandelingen en diplomatie. Nochtans is oorlog de verderzetting van politiek met andere middelen, waarbij de onderliggende tegenstellingen niet zomaar weg kunnen onderhandeld worden. “Kapitalisme draagt oorlog in zich zoals een donkere wolk regen,” merkte Jean Jaurès vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog op. We kunnen niet op de wolken rekenen om de regen te stoppen en evenmin op de politieke vertegenwoordigers van het kapitalisme om een einde te maken aan oorlog.

Massabeweging nodig

De sleutel tot verandering ligt bij de werkende klasse en de jongeren. Democratisch georganiseerde zelfverdediging door werkenden en jongeren in Oekraïne kan een bezetting van het land quasi onmogelijk maken. Dergelijke verdediging vanuit de werkende klasse verdient al onze steun. Massaal protest elders, uiteraard zeker in Rusland, kan de politieke basis voor oorlogsvoerende partijen compleet ondermijnen. Jongeren kunnen met dynamische acties een aanzet geven om tot een sterke beweging te komen. Uiteindelijk moet het protest echter naar de werkvloer gebracht worden. Met een arbeidersboycot kan het produceren, leveren en transporteren van wapens en soldaten gestopt worden.

De massale anti-oorlogsbeweging in 2003, nog voor de invasie in Irak door de VS en Groot-Brittannië, zorgde ervoor dat een aantal Europese landen niet meedeed met de invasie. Het kon de oorlog zelf echter niet stoppen. Dat was enkel mogelijk geweest indien de arbeidersbeweging zich actief en op de werkvloer met de kwestie had gemoeid.

Oorlogen eindigen doorgaans door uitputting, nederlagen en vernietiging, of door massaal protest die een verderzetting ervan onmogelijk maakt. De arbeidersklasse heeft er alle belang bij dat het door massabewegingen en revoluties is dat de oorlog gestopt wordt en niet door vernietiging waar ze zelf het grootste slachtoffer van is.

Massaal protest in de VS gecombineerd met militaire nederlagen maakten in de jaren 1970 een verderzetting van de oorlog in Vietnam onmogelijk. De Russische Revolutie in 1917 en vervolgens het begin van de Duitse Revolutie in november 1918 zorgden voor het einde van de Eerste Wereldoorlog.

Dit is ook vandaag mogelijk: een massale beweging in Rusland kan een einde maken aan het bewind van Poetin. Een internationale beweging tegen oorlog en imperialisme kan dit protest in Rusland versterken en ervoor zorgen dat het einde van Poetin niet betekent dat hij vervangen wordt door een nieuwe Poetin, al dan niet in een meer pro-Westerse variant.

Alternatief

Massaprotest moet gekoppeld worden aan een alternatief. Onduidelijkheid daarover is een zwakte die meedogenloos uitgespeeld wordt door dictators en oorlogszuchtige leiders. Het speelde mee in het bloedig neerslaan van de protestbewegingen in Wit-Rusland en Kazachstan de voorbije maanden.

Socialisten scheppen niet het historische toneel waarop ze actief zijn. We handelen op het terrein dat de geschiedenis voor ons geschapen heeft. Het betekent vandaag dat we elke mogelijkheid aangrijpen om het verzet van de werkende klasse en de jongeren tegen oorlog en barbarij te versterken. We doen dit met een socialistisch programma van maatschappijverandering. Zoals Trotski in zijn analyses tijdens de Eerste Wereldoorlog al opmerkte: “Oorlogen lossen de sociale kwestie niet op, maar verscherpen haar omdat ze de kapitalistische wereld voor twee mogelijkheden stellen: permanente oorlogen of revolutie.”

Met deze anti-oorlogseditie van De Linkse Socialist brengen we argumenten, analyses en voorstellen om met de werkende klasse sterker te staan in de opbouw van massabewegingen die niet enkel de oorlog stoppen, maar ook het kapitalistische systeem dat oorlog voortbrengt.