Stakingsgolf in Iran. Solidariteit met de strijd!

Sinds begin augustus waren er grote stakingen in meer dan 50 bedrijven in Iran, vooral in het olierijke Zuiden. De stakingen troffen de olie-, gas- en petrochemische industrie, allemaal kernsectoren van de Iraanse economie.

Artikel door Nina Mo (SLP Oostenrijk)

Na de uitbraak van COVID-19 in Iran leek het er even op dat de ontwikkeling van de protesten vertraagde, maar de realiteit is dat de protestgolf van 2019 al gauw weer opkwam. De strijd is verschoven van confrontaties op straat naar de werkplekken, wat een belangrijke nieuwe stap is voor de ontwikkeling van een onafhankelijke arbeidersbeweging in Iran.

Deze stakingsgolf vindt plaats op een ogenblik dat de levensomstandigheden van de werkenden steeds onzekerder en ondraaglijker worden. Met de nieuwe crisis worden in veel bedrijven de lonen vaak maandenlang gewoon niet betaald. Er is een schokkend aantal bedrijven waar het gemiddelde loonniveau slechts een derde van de officiële armoedegrens bedraagt. Vorige week kwamen vier arbeiders om het leven na een mijnongeluk in de provincie Kerman. De arbeiders waren niet voorzien van de nodige beschermingsmiddelen. Dit soort ongevallen komt vaak voor in het land.

Een van de oorzaken van de stakingsgolf in de industriële sector was het overlijden van een contractarbeider begin augustus in een petrochemische fabriek als gevolg van een hartaanval. Het lokte protesten uit tegen de werkomstandigheden in de hele sector. De werkomstandigheden zijn vaak catastrofaal en zeer onveilig. Tegelijk werken de meeste arbeiders met een onzeker tijdelijk contract. De strijd omvatte ook arbeiders die werken aan industriële projecten in één van de grootste aardgasvelden ter wereld, waar ook multinationale ondernemingen actief zijn.

Deze strijd toont een zeer sterke vastberadenheid. Bij een raffinaderij in Isfahan blokkeerden colonnes van veiligheidstroepen de poorten om te voorkomen dat de stakende arbeiders naar buiten zouden gaan om te protesteren, maar ze werden letterlijk overrompeld door de arbeiders. De opkomst van de industriële arbeidersklasse op het strijdtoneel zal de komende maanden en jaren essentieel zijn. Het verdiept de crisis waarin het regime zich bevindt. De dominante economische eisen worden immers vaak direct gekoppeld aan politieke eisen. Veel bazen zijn namelijk rechtstreeks verbonden met het regime door de Islamitische Revolutionaire Garde (IRGC).

Daarnaast zijn er de afgelopen weken en maanden stakingen geweest van mijnwerkers, protesten van gepensioneerden, stakingen van spoorwegarbeiders, buschauffeurs, leraren en vele anderen, die allemaal bereid waren het risico te lopen om gevangen genomen en gemarteld te worden.

Meer dan 90 dagen staking bij Haft Tappeh

De staking van het personeel van Haft Tappeh, die sinds medio juni duurt, is een voorbeeld voor werkenden in het hele land die in actie willen komen. Het is de langste staking in de geschiedenis van het bedrijf. De eisen omvatten de onmiddellijke betaling van achterstallig loon, het ontslag van de corrupte eigenaar en de nationalisatie van het bedrijf. De arbeiders eisen ook de intrekking van het ontslag van collega’s en een uitbreiding van de ziektekostenverzekering. Slechts enkele arbeiders van Haft Tapeh hebben dit jaar een maandloon ontvangen. Beweringen van de corrupte baas en de autoriteiten dat zij niet op de hoogte waren van de eisen van de Haft Tappeh arbeiders dwongen hen om hun staking voort te zetten in de vorm van dagelijkse betogingen. De situatie van de Haft Tapeh-werknemers is representatief voor de verslechterende situatie van miljoenen Iraanse arbeiders.

Er was constante intimidatie tegen de arbeiders van Haft Tappeh door het management en de autoriteiten. Sommige stakers en prominente vakbondsmilitanten werden meermaals opgepakt. Tegelijkertijd heeft het regime, gedreven door angst, onlangs geprobeerd de arbeiders te sussen door een parlementaire delegatie naar de fabriek te sturen en de onafhankelijke vakbond uit te nodigen voor een bijeenkomst met een parlementaire commissie. Tijdens haar bezoek aan Haft Tappeh werd de delegatie geconfronteerd met een toespraak van een vakbondsman die het regime rechtstreeks aanviel voor dit en voor de opsluiting van stakers.

Als de arbeiders de volgende stap zetten en, zoals aangekondigd, de fabriek opnieuw bezetten, zou dit een nieuwe fase van escalatie betekenen en leiden tot een harde confrontatie met het regime. Het zou ook de noodzaak betekenen van meer nationale en internationale solidariteit met deze arbeiders.

Volgende stappen

In deze wanhopige situatie heeft het regime zijn heil gezocht in een overeenkomst met China. In het kader van een “strategische partnerschapsovereenkomst” zou China in de komende 25 jaar 400 miljard dollar in Iran investeren en “geprivilegieerde toegang” tot de Iraanse markt krijgen. In ruil daarvoor voorzag de overeenkomst erin dat China goedkope olievoorraden uit Iran zou ontvangen. De militaire samenwerking tussen beide landen zou ook worden verdiept. Maar daartegen bestaat massaal verzet, zelfs binnen de fracties van de Iraanse bourgeoisie, wat getuigt van de verscherpte verdeeldheid binnen de heersende klasse.

Ook de online protesten tegen executies, onderdrukking en marteling zijn de laatste tijd toegenomen. De gevangengenomen betogers van de protesten vorig jaar en begin dit jaar bevinden zich nog steeds in gevaarlijke omstandigheden en worden mogelijk geëxecuteerd. Naarmate de repressie toeneemt, neemt ook de woede toe. De voorzitter van de Vrije Unie van Iraanse Arbeiders, Jafar Azimzadeh, is één van de vervolgde en gearresteerde arbeiders, net als andere vakbondsleden. Nadat hij half augustus in hongerstaking was gegaan, hebben stakende arbeiders de protesten en de druk voor zijn vrijlating opgevoerd.

De recente stakingen en protesten zijn meer gecoördineerd dan voorheen. Een gezamenlijke verklaring van medio augustus door 50 Onafhankelijke Arbeidersorganisaties, verenigingen van leraars, studenten, gepensioneerden …  ter ondersteuning van stakingen en protesten van arbeiders bij Haft Tappeh, Hepco en de olie-, gas- & petrochemische industrie stelde:

“Wij, de ondertekenaars van deze verklaring, verklaren dat het in de huidige economische crisis van dit land heel natuurlijk is en verwacht wordt dat meer en meer arbeiders en onderdrukte groepen zich bij deze stakingen zullen aansluiten. De crisis die ervoor zorgt dat alle mensen hun geduld verliezen, wordt veroorzaakt door privatiseringen, deregulering van de prijzen, arbeiders die hun levensomstandigheden zien afnemen, waardoor ze op de rand van de dood komen te staan (en niet alleen van de armoede), het niet betalen van zelfs het armzalige loon, enz. Het is duidelijk dat om deze stakingen te laten groeien en de eisen te bereiken in deze kritieke omstandigheden, de stakende werknemers zich meer dan wat dan ook moeten kunnen organiseren en verenigen, en de ernstige en risicovolle kwestie van het vormen van autonome organisaties op basis van de wil en het vermogen van de werknemers moeten kunnen nastreven.”

Het is duidelijk dat de meeste werkplekken niet de militante kracht hebben van de Haft Tappeh arbeiders en de brede steun waarover die arbeiders in hun regio beschikken. Daarom is de oprichting en coördinatie van stakingscomités in het hele land nodig. Dit zou ook de eerste stap kunnen zijn voor de oprichting van een nieuwe onafhankelijke revolutionaire arbeidersgroep. De belangrijkste taak in de komende periode zal zijn om meer stakingen en een algemene staking te organiseren om te strijden voor en te winnen van de basisrechten van de arbeiders, de nationalisatie van de industrie en de hele economie onder de controle van de arbeiders en ook om een krachtige beweging op te bouwen om het regime omver te werpen.