Covid-19. Neen, we zitten niet allemaal in hetzelfde schuitje…

Jeff Bezos werd 25 miljard dollar rijker op één maand. En jij, essentiële werknemer?

Neen, we zitten niet allemaal in hetzelfde schuitje. De gruwelijke Covid-19 crisis heeft de veelvoudige ongelijkheden en vormen van onderdrukking, die de kern van het kapitalisme vormen, verscherpt naar voren gebracht. Een groot deel van de arbeidersklasse heeft geen werk en geen inkomen meer. Voor de werknemers die als essentieel worden beschouwd, blijft dezelfde onaanvaardbare werklast bestaan, met onvoldoende hygiënisch materiaal en zonder verhoging van hun loon door bazen die zich alleen maar bekommeren om de winst.

Door Robert Cosgrave, Socialist Party (onze zusterorganisatie in Ierland)

Rijken rijker door deze crisis

Voor de superrijken biedt deze pandemie mogelijkheden om geld te verdienen op de rug van de massa van de arbeidersklasse. Een recent rapport uit de VS heeft aangetoond dat 34 van de rijkste miljardairs hun rijkdom tijdens deze crisis nog verder hebben vergroot. Op deze lijst staat onder meer Jeff Bezos van Amazon, nu al de rijkste man op aarde, en nu nog 25 miljard dollar rijker op één maand tijd!

Deze enorme winsten – waarop hij belastingen ontwijkt – worden gemaakt door moderne bevoorradingsketens te combineren met lage lonen en arbeidsomstandigheden die doen denken aan de 19e eeuw. Ondertussen hebben de werknemers in de magazijnen van Amazon in de VS “walkouts” georganiseerd om een halt toe te roepen aan de situatie en een goede reiniging van installaties en hygiënisch materiaal te eisen.

Ongelijkheid zet zich door in gevolgen van pandemie

Terwijl hun rijkdom steeds groter wordt, trekken de superrijken zich terug uit de maatschappij en gaan naar hun enorme ranches, zoals Jeff Bezos, of naar hun bunkers of villa’s. Dit is een luxe die de arbeidersklasse zich niet kan veroorloven: zij moeten nog steeds werken, voor familie zorgen en naar de winkel gaan, zonder het leger van bedienden dat de kapitalisten hebben. Alle mensen zijn kwetsbaar voor deze pandemie, maar in tegenstelling tot de propaganda van de verdedigers van het kapitalistische systeem, is Covid-19 niet “de grote gelijkmaker”.

Beschamend genoeg leeft één miljard mensen in de sloppenwijken van de neokoloniale wereld. Het gebrek aan betaalbare woningen in ontwikkelde kapitalistische landen betekent dat overbevolkte woningen steeds meer de norm zijn geworden, waardoor de mogelijkheid van de arbeidersklasse om zich sociaal te distantiëren wordt beperkt. Hier is niets nieuws aan. Een eeuw geleden schreef James Connolly volgende tekst over de plaag van tuberculose in Belfast:

“De medische instanties geven de mensen lange en minutieuze instructies over hoe TBC kan worden vermeden, maar de instructies zijn volkomen waardeloos voor de klasse die het meest aan de plaag onderhevig is. Wat heeft het voor zin om mensen te leren over het gevaar van overbevolking als hun loon hen niet in staat stelt om fatsoenlijke huisvesting te verkrijgen? Wat heb je aan een papiertje dat vertelt hoe je moet koken en eten bereiden als je maar 45 minuten de tijd hebt om van de molen te komen, een maaltijd te koken, te eten en terug te keren naar de molen – wanneer de moeder één van de broodwinners of loontrekkenden van het gezin is? Wat heeft het voor zin om de arbeider de noodzaak van het kiezen van het juiste voedsel aan te leren om de kans op besmetting tegen te gaan en zo de weerstandskracht van het individu te vergroten, wanneer de lonen zo laag zijn dat alleen het magerste, gemakkelijkst te koken en over het algemeen minst voedzame eten kan worden gekocht?”

Tuberculose is misschien geen realiteit meer in ontwikkelde kapitalistische landen. De omstandigheden die Connolly beschrijft blijven echter wereldwijd bestaan. Deze omstandigheden maken dat de pandemie van Covid-19 harder kan toeslaan onder de arbeidersklasse en de armen. Dit zal ook zo zijn met nieuwe pandemieën.

Levensstandaard onder de crisis

De mensen uit de arbeidersklasse zullen steeds meer inzien dat in deze crisis alleen hun eigen organisatie en zelfwerkzaamheid een kans biedt om zich te verdedigen tegen de drievoudige alliantie van het virus, de hardvochtige onverschilligheid van hun bazen en de economische crisis. Uiteindelijk komt dit voort uit de botsing van de productie voor winst, waarop het kapitalisme is gebouwd, en het bestaan van een wereldwijde pandemie.

Werkenden beginnen terug te vechten tegen de bazen die hen uitbuiten. De arbeiders van Debenhams in het zuiden van Ierland hebben sterk gereageerd op een baas die hen in de steek liet terwijl zij winst bleven creëren. Dit zal de reeds onaanvaardbare welvaartsongelijkheid alleen maar verergeren, en als het niet op weerstand van de werknemers stuit, zal het op andere werkplekken navolging krijgen. In Noord-Ierland hebben de arbeiders van de voedselproductiebedrijven walkouts georganiseerd om hun bazen te dwingen hun veiligheid serieus te nemen, terwijl de magazijnmedewerkers van Amazon, zoals eerder gezegd, acties hebben opgezet om de rijkste man ter wereld te dwingen zich toch een beetje om hun leven te bekommeren.

De kapitalistische klasse vreest verzet van de essentiële werknemers die ze de hemel in prijst – zolang ze hen maar niet materieel hoeft te belonen – net zozeer als ze het virus vreest. Haar obscene rijkdom is gebaseerd op het werk van de arbeidersklasse om de maatschappij draaiende te houden. Er is geen reden waarom deze rijkdom in de handen zou moeten liggen van individuen die niets hebben gedaan om het te verdienen.

De strijd van de werkenden moet in deze context worden veralgemeend, de vakbeweging moet haar leden mobiliseren en activeren. Dit moet worden gekoppeld aan de opbouw van nieuwe partijen van de arbeidersklasse op basis van een programma dat een einde moet maken aan de heerschappij van de miljardairs en de superrijken, en dat moet strijden voor socialistische verandering.

Nood aan socialistische verandering

De arbeidersklasse moet strijden om de eigendom en de controle te verkrijgen over de rijkdom die zij produceert, en moet zich daarom syndicaal en politiek organiseren om het op te nemen tegen de kapitalistische klasse in de strijd om een maatschappij op te bouwen die gebaseerd is op noden, niet op winst. Dit zou een democratische socialistische samenleving betekenen, waarin de arbeidersklasse de samenleving vanop de werkvloer democratisch bestuurt, waarbij de productie en distributie van alle sectoren van de economie door de arbeidersklasse wordt gepland op basis van wat sociaal noodzakelijk is. De controle en de democratische planning van de werkenden zouden worden gekoppeld aan het feit dat de belangrijkste sectoren van de economie – de grote banken, de diensten, de productie- en distributiebronnen – in publieke handen worden gebracht.

In een dergelijke socialistische samenleving zou er een einde komen aan het streven naar private winst, wat de onderliggende oorzaak is van discriminatie, ongelijkheid, onderdrukking en klimaatverandering. Dit is een strijd waar de Socialist Party en haar zusterorganisaties in International Socialist Alternative (ISA) zich voor inzetten, en we doen een beroep op gelijkgestemden om mee te doen!