N-VA voor snelle heropstart, ondanks gezondheidsrisico’s en gevaar van tweede piek

Als we exit aan grote aandeelhouders en hun politici overlaten, staan zelfs nieuwe besparingen op de zorg op de agenda

Aanvankelijk had de N-VA geen eengemaakt of duidelijk standpunt over de coronacrisis. Eerst werd het gevaar geminimaliseerd, vervolgens ging het alle kanten uit. Van voorbereiding op de pandemie was er alleszins geen sprake, van een ernstige aanpak van de gevolgen evenmin. Alle verantwoordelijkheid op de federale minderheidsregering afschuiven, kan niet voor een partij die de Vlaamse regering domineert. Nu lijkt de N-VA wel een punt gevonden te hebben waarmee het zich in het debat kan plaatsen. De breed gedragen frustraties onder de bevolking, die eigen zijn aan een langdurige lockdown, worden aangegrepen om te pleiten voor een zo snel mogelijke heropstart.

Door Geert Cool

Het doel hiervan is echter niet zozeer om de bevolking te ontlasten, maar wel om de economie terug op gang te krijgen zodat de winsten van de grote bedrijven kunnen herstellen. De Wever pleitte maandag voor een snelle exit-strategie. “Als we blijven stilliggen, gaan we marktaandeel verliezen,” zei hij. Voor alle duidelijkheid: hij had het niet over het ‘marktaandeel’ van ons land in de totale dodentol van deze pandemie. Een eerste stap naar een volledige heropstart van de economie is de heropening van de scholen, waarvan Ben Weyts een grote pleitbezorger is. Dat moet ervoor zorgen dat de ouders niet langer op hun kinderen moeten letten en terug kunnen gaan werken. Elders schreven we een uitgebreid standpunt over de heropening van de scholen, rekening houdend met de veiligheid van het personeel maar ook de bekommernissen en moeilijkheden van ouders die hun kinderen thuis moeten opvangen en begeleiden. (zie ons dossier)

De centrale kwestie voor de N-VA’ers zijn de economische belangen van de grote bedrijven. De burgemeester van Edegem, Koen Metsu (N-VA), vatte het als volgt samen: “Naast een medische ramp dreigt er een nog grotere economische chaos als we nog langer wachten met het heropstarten van onze economie.” Metsu stelt voor om al wie jonger is dan 60 jaar terug aan het werk te brengen, 60-plussers zou hij langer in technische werkloosheid houden of telewerk laten doen. Deze originele vorm van herinvoering van een soort van brugpensioen, stelt Metsu voor om het aantal slachtoffers onder controle te houden. Terwijl dat impliceert dat hij beseft dat deze aanpak dodelijke slachtoffers zal kosten, beweert hij: “Gaan we een deel van die mensen opofferen om de economie terug op te starten? Helemaal niet.” Met dit voorstel verwijst Metsu opnieuw naar de strategie van groepsimmuniteit, die eerder in Groot-Brittannië en Nederland moest opgeheven worden. Het feit dat volgens een nieuwe studie slechts 3% van de Belgische bevolking immuun zou zijn op een ogenblik dat er reeds 6.500 doden vielen, toont de beperkingen van deze benadering.

Dat een snelle heropstart tot meer doden leidt, weten we uit de gegevens van een vorige pandemie: de Spaanse Griep. National Geographic publiceerde een nuttig overzicht van de gevolgen van verschillende benaderingen door Amerikaanse steden (zie dit artikel). Daaruit blijkt dat waar er snel maatregelen genomen werden en deze lang genoeg duurden, de dodentol significant lager was dan in steden waar de maatregelen van social distancing en lockdown sneller werden opgeheven. In Denver bijvoorbeeld werd heel snel na de piek beslist om de maatregelen af te bouwen. Het resultaat was een tweede piek die hoger was dan de eerste.

Gisteren publiceerden we op socialisme.be een artikel onder de titel: “Druk om economie te herstarten stijgt. Plaats publieke gezondheid boven private winst!” Uiteraard heeft de lockdown verregaande gevolgen voor brede lagen van de bevolking die niet alleen sociaal contact missen, maar vaak ook inkomen verliezen en plannen in rook zien opgaan, bovenop een toename van mentale problemen als gevolg van het isolement. De druk voor een snelle heropstart komt van de grote bedrijven die hun winsten willen herstellen. Om dat doel te bereiken, spelen ze in op de bestaande frustraties onder de bevolking als gevolg van deze lockdown. Dit bevestigt de nood aan een exit-strategie die door de werkenden en hun gezinnen zelf bepaald wordt. Zoals we eerder stelden: “Deze crisis heeft aangetoond dat er zonder het werk en de inzet van zorgwerkers, supermarktpersoneel, chauffeurs, afvalophalers, … niets werkt. Niemand weet beter hoe alles wordt geproduceerd dan de werkenden zelf. Zij zijn het die de afbouw van de quarantaine en de lockdown moeten plannen. Daartoe moeten anticrisiscomités opgezet worden rond de werknemersvertegenwoordigers en de Comités Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW).”

Een probleem waar de grote bedrijven op botsen als ze een snelle heropstart van de economie voorstellen, is dat veel mensen terecht bang zijn voor de gevolgen van het coronavirus op hun gezondheid en die van hun naasten. De sterftecijfers in ons land liggen erg hoog. Dit wordt vaak toegewezen aan de rapportering, wat ongetwijfeld een rol kan spelen in de onderschatting van de cijfers in andere landen. Maar uiteraard speelt ook het feit dat België een dichtbevolkt land is. De hoge cijfers vormen volgens Zuhal Demir (N-VA) een probleem voor het imago van ons land, wat de toeristische sector zal treffen. Demir verklaarde: “Als België continu aan de top zit wat het sterftecijfer betreft, heeft dat een heel grote impact. Vanuit de sector wijst men ons erop dat wij het label krijgen van ‘high risk-country’. Dat is niet goed voor het imago dat je als toeristisch land wil hebben.” Wat stelt Demir voor, dat niet alle doden meegerekend worden in de cijfers? Dat we dus foefelen met de cijfers? N-VA heeft met Muyters en Van Overtveldt wel wat expertise op dat vlak…

De winstbelangen van de grote bedrijven staan centraal in de oproepen voor een snelle heropstart. Nadien zullen dezelfde belangen gebruikt worden om de werkenden, inclusief de helden van vandaag, te laten opdraaien voor deze crisis. In ‘Het Laatste Nieuws’ van afgelopen weekend gaf Jan Segers aan hoe wat de retoriek van het establishment de komende weken zal zijn: “Ook als we de meerkost van corona terugverdienen, staat België weer waar het stond voor corona: nergens. En moet er dus hervormd en bespaard worden – zelfs in de gezondheidszorg.” Je moet maar durven: midden de meest ernstige gezondheidscrisis in decennia oproepen tot nieuwe besparingen in de zorg! Segers doet alle oproepen tot meer solidariteit en investeringen in zorg af als een illusie. De reden? “Geld is er niet. Niét.” Het geld halen bij de superrijken? “Probeer het maar. Ga het halen, dat geld. Tel uit, je opbrengst, en stel vast dat het helaas te weinig is. En dat we met zijn allen meer zullen moeten betalen en langer zullen moeten werken.”

Op dit ogenblik gaat N-VA in haar communicatie niet zo ver als Jan Segers in Het Laatste Nieuws, dat zou immers slecht overkomen bij de bevolking. Maar het komt wel daarop neer. De Wever zei maandag nog: “Economie en gezondheid, dat hangt samen. Je riskeert dat de reactie op de crisis erger wordt dan de crisis zelf. Dat is echt een reëel gevaar als men de angst laat regeren. Ik snap dat, het is een ongeziene crisis en er is een panische angst. Maar we zullen die angst moeten overwinnen. Als je geen sterke welvaart hebt, kan je geen sterke gezondheidszorg hebben.” Van dit standpunt is het slechts een kleine stap naar wat N-VA voor deze coronacrisis zei: ‘enkel op de sociale zekerheid kan er nog bespaard worden.’

De grote bedrijven en hun politici maken hun exit-plannen op en beginnen een campagne om ons ervan te overtuigen dat wij nu eenmaal ‘allemaal’ moeten opdraaien voor de gevolgen van deze crisis. De arbeidersbeweging mag niet achterblijven en heeft nood aan eigen voorstellen voor de heropstart en aanpak van de gezondheidscrisis, met een programma van massaal testen, beschermingsmaatregelen en investeringen in onder meer de zorg en de sociale zekerheid. De afgelopen weken werd duidelijk dat het de werkenden zijn die de wereld doen draaien, niet de managers, aandeelhouders en hun politici. De steun voor de helden van de zorg en andere essentiële sectoren onder de bevolking is immens. Als we de beslissingen over een exit niet zelf in handen nemen, dan zullen de grote aandeelhouders en hun traditionele politici er alles aan doen om opnieuw in onze zakken te zitten. We mogen niet wachten op het einde van de lockdown om onze strijd te organiseren!