Your cart is currently empty!
Premier Erdorgan vergroot macht van de AKP
Dertig jaar na de staatsgreep greep zondag in Turkije een referendum plaats om de militaire grondwet te amenderen. De uitslag was 58% ja, 42% neen. Onmiddellijk na de uitslag stelde eerste minister Erdogan van de AK-partij het voor alsof de democratie gewonnen had. De volgende dag reageerden de beurzen optimistisch en waren de Europese Unie en de Verenigde Staten bij de eersten om de eerste minister te feliciteren.
Voor de regerende AK-partij was dit referendum dan ook van groot belang. De macht van de regerende AK-partij is aan het afbrokkelen en het Koerdische probleem is verre van opgelost, integendeel het Koerdische initiatief is begraven. Tegelijk heeft de CHP zich met haar nieuwe leider een nieuw imago aangemeten en wordt een sociaal democratisch sausje gebruikt wat haar aanhang doet groeien.
Door een pakket te maken van 26 amendementen probeerde de AK-partij haar beoogde doelstelling te verbergen, namelijk controle te verwerven op twee Kemalistische bastions, het grondwettelijk hof en de hoge raad van rechters. De andere amendementen – zoals de mogelijkheid om de leiders van de militaire coup te veroordelen – waren de spreekwoordelijke saus om het geheel aantrekkelijk te maken.
Hoewel de leiding van de politieke partijen zich duidelijk schaarde in het ja of het neen kamp was dit zeker niet overal het geval in de samenleving. Syndicaal bijvoorbeeld sprak de regeringsgetrouwe (gele) vakbond Turk Is zich uit voor de wijzigingen maar leunde de DISK meer aan bij een neen standpunt, net zoals de Alevieten. De mensenrechtenorganisaties spraken zich niet duidelijk uit voor een ja of een neen, net zomin als de niet gouvernementele organisaties.
Als men de resultaten bekijkt dan ziet men dat de Egeïsche en Middellandse Zeekust zich duidelijk tegen de voorgestelde amendementen uitspreekt, waar de rest van het land een overduidelijke steun geeft aan de wijziging met uitzondering van de provincie Tunceli. De grootste aanhang onder de ja stemmers is te vinden in de Koerdische provincies.
Hierbij moet onmiddellijk de bedenking worden gemaakt dat de oproep tot boycot van deze verkiezingen die door de Koerdische DTP werd gelanceerd, in de Koerdische provincies heel goed werd opgevolgd. In Hakkari, Van en Dogubeyazit werd de boycot opgevolgd door meer dan 80%, in Diyarbakir door meer dan 73%. Degenen die gingen stemmen behoorden meestal tot de AK-partij en dan is het evident dat de ja stemmen hier meer dan 90 procent halen.
Tunceli is de enige provincie met een meerderheid aan Alevieten, ook hier werd de boycot opgevolgd maar was er toch een duidelijke meerderheid die niet akkoord ging met de amendementen.
De AK-partij mag dan een deel van haar slag hebben thuisgehaald in haar controle over de Kemalistische bastions, van een democratische grondwet is er echter geen sprake. Het is en blijft een militaristische grondwet.
De onduidelijkheid om ja of neen te stemmen heeft veel te maken met het ontbreken van een autonome arbeiderspartij, zodat de strijd voor het socialisme onvermijdelijk maar dan op een correcte manier met de strijd voor democratische rechten kan gekoppeld worden.