Your cart is currently empty!
Interview. Europarlementslid Joe Higgins over het Ierse “Ja” en de linkerzijde in Europa
Na het tweede Ierse referendum over het Verdrag van Lissabon, spraken we met Europarlementslid Joe Higgins van de Socialist Party, onze Ierse zusterpartij. De Socialist Party speelde een belangrijke rol in de “neen”-campagne. We hingen meer dan 6.000 affiches op en verspreidden meer dan 500.000 pamfletten. Joe Higgins was quasi dagelijks prominent aanwezig in de media.
Hoe verklaar je dat er bij het tweede referendum over Lissabon uiteindelijk 67% ja heeft gestemd?
“Het is belangrijk om op te merken dat een ja-stem geen steunbetuiging aan de regering inhoudt en al evenmin aan het Verdrag van Lissabon. Er was een immense angstcampagne van het volledige establishment, waarbij de grote bedrijven op directe wijze tussenkwamen en waarbij alle gevestigde partijen en een meerderheid van de vakbondsleiders schermden met harde economische gevolgen indien nogmaals neen werd gestemd. In de context van een ernstige economische crisis slaagden ze er in om de bevolking bang te maken en ja te laten stemmen uit angst voor de gevolgen van een neen en vanuit een hoop dat het goedkeuren van het verdrag zou bijdragen aan een economisch herstel in Ierland.
“Hun overwinning in het referendum zal echter snel een pyrrusoverwinning blijken te zijn. De Ierse bevolking werd overspoeld met beloften van economisch herstel, investeringen en jobs indien ja werd gestemd. Maar uiteraard zal Lissabon dat niet aanbieden. Het goedkeuren van dit verdrag zal net worden aangewend om de gewone bevolking de komende jaren een hoge prijs te laten betalen voor de crisis. De leugens over het economisch herstel en de arrogante methoden van de ja-campagne zullen zich tegen het establishment keren en zullen de woede in de samenleving versterken.
“Een opvallend kenmerk van de campagne was de ongelijke aard ervan. Ik schat dat de ja-campagne zowat tien keer zoveel geld uitgaf als de neen-campagne. Ryanair en Intel waren samen al goed voor meer dan een miljoen euro bij deze campagne. Ook viel de eenzijdige positie van de media op. Uit een studie bleek dat er in de laatste week van de campagne in de geschreven media 65% van de ruimte werd besteed aan het ja-kamp en slechts 15% aan de neen-zijde.”
De Ierse economie werd jarenlang als voorbeeld gebruikt. Hoe is de economische situatie vandaag?
“Er was een drastische ineenstorting van de Ierse economie. Een recent verslag van de Europese Commissie stelt dat de economie dit jaar zal krimpen met zowat 9%. Om de enorme impact van dat cijfer te begrijpen, moet je weten dat de zogenaamde Keltische Tijger groeicijfers van 8 tot 9% per jaar kon voorleggen.
“Vandaag is er een dubbele crisis van het Ierse kapitalisme. Enerzijds heeft de internationale recessie een grote impact op Ierland, de economie is immers afhankelijk van export en buitenlandse investeringen. Anderzijds was er ook een ineenstorting van de grote interne zeepbel op de huizenmarkt. Die zeepbel was gelijkaardig aan die in de VS.
“De twee centrale elementen in de economische groei tijdens de periode van boom – de buitenlandse investeringen en nadien de groei van de bouwsector – werden geraakt door de internationale crisis. Het uiteenbarsten van de zeepbel op de huizenmarkt zorgt er bovendien voor dat het land voor een lange periode van crisis staat.
“Voor de werkende bevolking betekent dit een belangrijke achteruitgang van de levensstandaard. De werkloosheid explodeert en staat nu op 390.000. Er wordt voorspeld dat het aantal werklozen tegen eind volgend jaar zal toenemen tot 575.000, een cijfer dat in percentages uitgedrukt betekent dat er meer werklozen zullen zijn dan in de VS tijdens de Grote Depressie.
“Wie nog werk heeft in zowel de private als de publieke sector, wordt geconfronteerd met een reeks aanvallen. De werkgevers grijpen de recessie aan om hun winsten op te drijven door de lonen en arbeidscondities naar beneden te halen. Een zelfde agenda van aanvallen wordt ook in de publieke sector doorgevoerd.”
Wat is het antwoord van regering en patronaat op de crisis?
“De regering bestaat uit een coalitie van Fianna Fail, de belangrijkste kapitalistische partij, en de kleinere Groene Partij. Zij voeren een hard neoliberaal beleid waarbij de banken en projectontwikkelaars worden gered, ondanks het feit dat zij verantwoordelijk zijn voor de crisis. De lasten van de crisis worden op de schouders van de arbeidersklasse gelegd.
“Terwijl werd voorgesteld om 54 miljard euro aan de banken te geven om slechte leningen van ontwikkelaars over te kopen, werden ook miljardenbesparingen aangekondigd in de openbare diensten. Bij de begrotingsopmaak in december zal bovendien nog een reeks besparingen volgen.
“De overheid heeft een rapport laten opmaken met aanbevelingen om 5,4 miljard euro te besparen. Indien alle aanbevolen besparingen zouden worden doorgevoerd, sneuvelen er 17.000 jobs in de openbare sector. De gezondheidssector zou hard worden geraakt met 6.000 jobs minder. Ook is er een plan om opnieuw watertaksen in te voeren. Deze werden in het verleden terug ingetrokken na een massale niet-betalingscampagne onder leiding van de voorloper van de Socialist Party.”
Wat is het antwoord van de arbeiders en de vakbonden op het besparingsbeleid?
“Er is een brede woede onder de arbeiders en hun gezinnen tegenover het beleid van deze regering. Jammer genoeg speelt de leiding van de vakbonden amper enige rol. De algemeen-secretaris van het Ierse Congress of Trade Unions (ICTU) stemt gewoon in met het idee van besparingen. Hij stelde enkel dat hij niet akkoord ging met de timing ervan, volgens hem moeten de besparingen over een langere periode worden gespreid.
“Op 6 november is er een belangrijke nationale betoging. Vanuit het standpunt van de vakbondsleiding is die betoging erop gericht om sterker te staan in onderhandelingen met de regering om de ergste besparingen wat te verzachten. De betoging wordt echter een belangrijke mobilisatie voor arbeiders uit heel het land. Bij de laatste nationale vakbondsbetoging waren er 120.000 aanwezigen en volgde er een aankondiging van een algemene 24-urenstaking die nadien terug werd afgeblazen door de vakbondsleiding.
“We roepen op om van de betoging op 6 november een algemene 24-urenstaking te maken tegen de begrotingsplannen van de regering. Een dergelijke oproep vanuit de vakbonden zou een grote steun krijgen van de arbeiders en zou potentieel de basis kunnen vormen voor een beweging die de regering ten val kan brengen.”
In het Europees parlement zit je in de fractie van Verenigd Links. Wat zijn de mogelijkheden voor links vandaag?
“In het Europees parlement is er bij de meeste kwesties een grote coalitie van de twee voornaamste fracties, de zogenaamde “socialisten en democraten” en de Europese Volkspartij (de christen-democraten). Deze coalitie bleek ook uit de campagne rond het Ierse referendum. De Labour Party in Ierland voerde samen met delen van de vakbondsleiding een verraderlijke rol door de illusie te creëren dat Lissabon kan leiden tot een sociaal Europa. In het Europees parlement kregen de twee grootste fracties ook de steun van andere belangrijke fracties voor hun oproep om Ja te stemmen in Ierland.
“De centrale politieke kwestie in Europa is de nood aan nieuwe massale arbeiderspartijen. De laatste verkiezingen toonden de zoektocht naar een alternatief doorheen Europa. De verkiezingen in Duitsland werden door de media voorgesteld als een overwinning van rechts. De realiteit zag er anders uit. Zowel de SPD als de CDU verloren en Die Linke ging vooruit tot bijna 12% van de stemmen. Ook in Portugal kende het Linkse Blok een belangrijke doorbraak bij de verkiezingen. De partij haalde bijna 10% en een alliantie rond de communistische partij haalde 8%. Het Linkse Blok en Die Linke hebben enorme mogelijkheden, maar dan moeten ze wel een onafhankelijke en strijdbare strategie naar voor schuiven waarbij ze zich verzetten tegen het pro-kapitalistische beleid van de sociaal-democratie.
“De resultaten van Die Linke en het Linkse Blok tonen aan dat er een enorm potentieel is voor linkse en socialistische opvattingen onder de arbeiders. Deze resultaten moeten aangegrepen worden om ook in andere landen de discussie te voeren over nieuwe arbeiderspartijen. Het CWI kan volgens mij een belangrijke rol spelen in dit proces door bij te dragen aan de ontwikkeling van nieuwe partijen en zeker ook door op te komen voor een duidelijk socialistische programma.”