Armoede neemt toe. Wekelijks dreigen 207 Belgische gezinnen uit hun huis te worden gezet

De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) maakte bekend dat vorig jaar 10.780 gezinnen uit hun huis dreigden te worden gezet. Dat komt neer op 207 per week. De grootste moeilijkheden waarmee gezinnen worden geconfronteerd zijn de hoge huurprijzen en de onbetaalbare energiefactuur. De VVSG noemt de situatie “dramatisch”. Het aantal armen in ons land is momenteel sterk aan het toenemen.

17 oktober is de jaarlijkse armoededag. Ieder jaar opnieuw wordt even aandacht gegeven aan het probleem van armoede. Zelden wordt een antwoord naar voor gebracht op het probleem, na de “viering” van de internationale armoededag wordt al uitgekeken naar de editie van volgend jaar.

Armoede is een probleem dat een opgang kent als gevolg van de crisis. Wereldwijd zijn er intussen 89 miljoen armen bijgekomen, aldus een vice-voorzitter van de Wereldbank. In Amerikaanse staten als Californië of Nevada ontstaan er zelfs sloppenwijken en autokampen van mensen die uit hun huis gezet zijn. In het zuiden van de deelstaat Nevada is 1 op de 57 huiseigenaren uit hun huis gezet! Bij ons is het nog niet zo ver gekomen, maar ook hier is er een toename van de armoede.

Afgelopen zaterdag kondigde staatssecretaris Philippe Courard (PS) in het kader van de internationale armoededag aan dat de regering 100 miljoen euro extra uittrekt voor armoedebestrijding. Het grootste deel van dit geld zal gaan naar de leeflonen. Het aantal leefloners is door de crisis toegenomen, tegen het einde van dit jaar wordt verwacht dat ze met 100.000 zullen zijn! Wie van een leefloon afhankelijk is, krijgt als alleenstaande 725 euro per maand.

Algemeen neemt de armoede toe. Op dit ogenblik blijft het ministerie van economie het cijfer van 15% armen hanteren. Dat cijfer werd reeds in 2005 naar voor gebracht, maar toen werd de armoedegrens voor alleenstaanden op 770 euro per maand gelegd. Intussen is die grens opgetrokken tot 878 euro. Terwijl het armoedecijfer volgens het ministerie al vier jaar “vrijwel stabiel” blijft, wordt ook daar gewaarschuwd voor de gevolgen van de economische crisis vandaag en de verwachte stijging van de armoede.

15% die in armoede leeft, dat is één op zeven. Er zijn regionale verschillen, in Vlaanderen is 11% arm, in Wallonië gaat het om 19%. Een toename van de armoede heeft een effect op langere termijn, armoede wordt immers vaak van generatie op generatie doorgegeven. Er zijn meer vrouwen (16%) arm dan mannen (14%), alleenstaande ouders vormen een risicogroep (36% armen). En ook onder huurders is een groot percentage arm: 29%. Dat is bijna één op drie!

Het is dan ook geen toeval dat steeds meer gezinnen in de problemen komen bij het betalen van de huur- en energieprijzen. Vorig jaar dreigden 10.780 gezinnen uit hun huis te worden gezet, aldus de VVSG. Eind 2008 was het aantal gezinnen dat door hun energieleverancier aan de deur werd gezet, opgelopen tot 74.734 (een stijging met 13%). Dit jaar zal dit cijfer verder opgelopen zijn. De netbeheerders verwachten voor 2009 immers een nieuwe stijging met 16%.

Het tekort aan sociale woningen leidt tot prijsstijgingen op de private markt. De liberalisering van de energiemarkt zorgt er bovendien voor dat energie eveneens onbetaalbaar wordt voor veel gezinnen. Hierdoor dreigt een groeiende groep volledig uit de boot te vallen. Met een leefloon is het onmogelijk om huur en energie te betalen.

Tegenover de explosie van armoede, zijn dringend maatregelen nodig. Om de grote bankiers te redden, werd gemakkelijk geld gevonden. Veel geld zelfs. Maar om iets aan de armoede te doen, daarvoor zijn er nooit middelen. 100 miljoen euro extra om het opgelopen aantal leeflonen te betalen, is dweilen met de kraan open. De VVSG stelt terecht dat de uitkeringen omhoog moeten, onder meer door het leefloon op te trekken tot de armoedegrens. Maar ook dat is slechts een gedeeltelijke oplossing.

LSP pleit ervoor om de armoede te bestrijden door de behoeften van de meerderheid van de bevolking centraal te stellen. Door een forse uitbreiding van de openbare dienstverlening, kunnen al heel wat problemen worden opgevangen. Dat kan onder meer door een fundamentele uitbreiding van het aantal sociale woningen (in eerste instantie bijvoorbeeld tot het Europese gemiddelde van zowat 17%, in België is slechts 6% van de woningen in publieke handen) en de nationalisatie van de energiesector (waarom moest Suez-Electrabel in 2006 bijvoorbeeld een winst van 290 euro per gezin maken?). Daarnaast is er nood aan een offensief anti-crisisprogramma waarin de strijd voor jobs centraal staat. Een toename van de werkloosheid leidt tot een toename van de armoede (in Duitsland leeft meer dan de helft van de werklozen in armoede!), ook in de strijd tegen de armoede is een arbeidsduurvermindering met loonbehoud en bijkomende aanwervingen een belangrijke eis. Iedere afbraak van de pensioenen moet onmiddellijk gestopt en omgekeerd worden: er is nood aan een leefbaar publiek pensioen (vandaag leeft 20% van de gepensioneerden in ons land van een inkomen onder de armoedegrens). Dit zijn maar enkele elementen van een antwoord op de toename van de armoede. Als we toelaten dat regering en patronaat ons laten betalen voor de crisis van het kapitalisme, zal het probleem enkel maar erger worden. Verzet daartegen is dan ook dringend noodzakelijk.