We laten ons toch niet één voor één op straat zetten?
Jarenlang werden onze bedrijven geplunderd door recordbonussen aan bestuursleden en recordbedragen aan dividenden. In 2008 is de factuur gevallen. Werknemers van maar liefst 8.472 bedrijven zagen hun bedrijf sluiten. Een nieuw record. In een aantal landen kwam het verzet al op gang. Allemaal samen weigeren werknemers er voor de crisis op te draaien. Hoog tijd om ook in België de krachten te bundelen in één nationale beweging. Een Mars voor Werk is hiertoe het beste startsein.
Artikel door Eric Byl. Dit artikel verschijnt in de maarteditie van Socialistisch Links
Het faillissementenrecord van 2008 zal niet lang in de tabellen staan. Dit jaar wordt slechter, veel slechter. Volgens de Federale Overheidsdienst Economie gingen in januari al 776 bedrijven op de fles. Dat is 13,8 procent meer dan in januari 2008. Op drie maanden waren het er 2.300, 19,5 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. De stijging was het grootst in KMO-rijk Vlaanderen: 24,6 procent. In Wallonië steeg het aantal faillissementen met 13,8 procent, in Brussel met 15,2 procent. Economen vrezen voor een ware instorting van de economie.
De reactie van de vakbonden blijft echter fors achter op de ernst van de situatie. Meer dan begrafenisstoeten kon er nog niet af. Aan dit tempo kunnen we iedere week wel ergens een bedrijf begraven. En dat terwijl de grote brokken er nog zitten aan te komen. In februari meldde DAF dat het ontslag van 700 tijdelijke en interimarbeiders in oktober niet zal volstaan. Nog eens 873 jobs moeten weg. Op goed vier maanden tijd wordt het bedrijf van 2.400 werknemers herleid tot één van 900. In de faillissementencijfers is hiervan niets te merken, het gaat immers over een “herstructurering”.
En dan is er GM. Minstens 2.800 jobs staan hier op de helling, onrechtstreeks gemakkelijk 10.000. De vakbonden klampen zich vast aan een verzelfstandiging van de Europese tak. Ze hopen dat Europese investeerders en overheden samen het bedrijf opkopen en moderniseren. Je zou inderdaad van minder wanhopig worden. Zullen Merkel, Peeters en “Europa” de tewerkstelling redden? Hun palmares doet het ergste vrezen. Inzake tewerkstelling was nationalisatie en reconversie naar de ontwikkeling en bouw van propere wagens realistischer geweest, maar dat vergt krachtsverhoudingen. Krachtsverhoudingen die nuttig zouden zijn als morgen ook andere autoconstructeurs dezelfde weg opgaan.
Die krachtsverhouding proberen arbeiders bij gebrek aan veralgemeende beweging soms op eigen houtje op te bouwen. Bij Republic Window and Door in Chicago bijvoorbeeld, of bij Waterford Chrystal in Ierland en machinebouwer Kherson in de Oekraïne, hebben de werknemers met succes hun bedrijf bezet. De 47 werknemers van porseleinenfabrikant Royal Boch in La Louvière zijn daar eveneens aan begonnen. Beeld je het effect eens in indien de 2800 arbeiders bij Opel in Antwerpen dat zouden doen.
In een aantal landen zoals Frankrijk staan de vakbonden niet toe dat bedrijven één voor één sluiten. Men is daar al aan de tweede nationale actiedag toe. Na het invoeren van de minimumdienst had Sarkozy gebluft dat “voortaan in Frankrijk gestaakt wordt, zonder dat iemand het merkt”. Intussen tapt hij uit een ander vaatje. Ook elders moeten werknemers hun belangen allemaal samen kunnen verdedigen. In mei krijgen we daartoe een kans. Het Europees Vakverbond (EVV) heeft opgeroepen tot een reeks betogingen om haar eisen inzake bestrijding van de crisis kracht bij te zetten. In Brussel zou dat op 14, 15 of 16 mei zijn. Laat ons die mobilisatie omvormen tot een nationale mars voor werk, zodat onze politici en patroons weten dat wij niet bereid zijn op te draaien voor hun crisis.