Your cart is currently empty!
Polen: 50.000 aanwezigen op grootste arbeidersbetoging sinds jaren 1990
Warschau lag vorige vrijdag volledig plat door wat de grootste arbeidersbetoging in jaren werd. 50.000 mensen betoogden urenlang door de regen achter de slogan “Degelijk werk voor een degelijk leven”. De betoging werd georganiseerd door de vakbond Solidariteit en kwam op voor een verhoging van het minimumloon, verzet tegen de aanpassingen aan de arbeidswetgeving door de regering en tegen de afschaffing van vervroegde pensioneringsstelsels (brugpensioen).
Deze eisen werden in juni ook reeds opgenomen tijdens een veel kleinere betoging van de vakbondsgroepering “Augustus ‘80”. Nu waren er volgens de politie 18.000 aanwezigen, maar het was duidelijk dat er minstens 50.000 waren. Het Pilsudski plein liep over van het volk. Toen de laatste betogers het plein verlieten, was de kop van de betoging reeds aan het kantoor van de premier, zo’n 4 kilometer verder.
Veel betogers protesteerden tegen de stijgende prijzen voor voedsel en energie. Hierdoor is er een bereidheid om op te komen voor loonsverhogingen. De afgelopen jaren daalde de werkloosheid waardoor er een vernieuwd vertrouwen is met bijhorende strijdbaarheid. De regering wil een reeks neoliberale hervormingen doorvoeren en daarbij ook de rechten van de arbeiders ondermijnen. Dat biedt de ingrediënten voor een sterkere klassenstrijd in Polen. De omvang van de betoging vorige vrijdag was daar een uitdrukking van en het toont ook aan waarom de leiding van Solidariteit zich gedwongen zag om de betoging te organiseren, de druk van onderuit was immers te groot geworden om niets te doen.
Op de betoging waren de mijnwerkers, staalarbeiders en dokwerkers goed vertegenwoordigd. Maar er waren ook heel wat arbeiders uit de private sector en jonge arbeiders, met ook veel vrouwen van in de 20 of 30 jaar. In sommige delegaties vormden deze vrouwen de helft van het blok. De omvang van sommige delegaties maakte duidelijk dat een aantal fabrieken volledig plat lagen tijdens de betoging. De afgelopen periode recruteerde Solidariteit veel nieuwe arbeiders in de private sector, waarbij deze nieuwe en frisse laag nu vaak voor het eerst in actie komt.
Er waren pogingen van neo-fascisten en nationalisten om tussen te komen. Een aantal spandoeken van arbeiders hadden ook nationalistische slogans, maar het zou fout zijn om Solidariteit te zien als een homogene reactionaire organisatie. Een groot deel van de Poolse linkerzijde doet dit nochtans.
Tegenstrijdigheden
Een aantal spandoeken op de betoging toonden de verwarring aan die leeft onder heel wat Poolse arbeiders. Sommige spandoeken verwezen naar de “arbeiders”, andere bleven beperkt tot “de Polen”. Zo stelde het officiële spandoek van het staalbedrijf Stalowa Wola: “Raak niet aan de arbeidswet of de Polen zullen jullie raken” (zie foto hiernaast). Vervang “Polen” door “arbeiders” en je hebt een uitstekende slogan. Jammer genoeg heeft de nationalistische propaganda van de afgelopen jaren wel een invloed gehad op de Poolse arbeiders.
Tijdens de actiedag kwam er geen enkel ordewoord van de leiding van Solidariteit. De betogers trokken naar het einde van de betoging waar er niet eens toespraken werden gehouden. De betogers moesten maar gewoon terug naar huis gaan. Solidariteit deelde een speciale editie van haar krant uit, met op de voorpagina het nieuws dat de arbeiders in Gdansk opkomen voor een snellere privatisering van de drie scheepswerven die nu op een faillissement afstevenen.
De Poolse afdeling van het CWI (GPR, Groep voor een Arbeiderspartij. Een afbeelding van het blad van GPR zie je haarnaast) was de grootste linkse formatie die tussenkwam en ook de enige die van begin tot einde aanwezig was. We deelden duizenden pamfletten uit met de oproep voor een algemene staking. Die pamfletten waren op 15 minuten uitgedeeld. We verkochten meer dan 100 exemplaren van ons maandblad dat als titel had: “Verdedig de Arbeidswet – voor een 24-uren algemene staking” en op de achterzijde: “Samen vechten voor een degelijk pensioen – verdedig het brugpensioen met een gezamenlijke strijd van alle vakbonden.” Veel betogers zagen ons blad. We kregen enkele agressieve reacties, maar in het algemeen werd het goed ontvangen.
Jan Guz, een leider van de vakbondsfederatie OPZZ (dat ongeveer even groot is als Solidariteit), stelde dezelfde dag dat er met de regering moet worden onderhandeld over een compromis. Indien er geen compromis mogelijk is, moet er volgens Guz een algemene staking komen van alle vakbonden.
De vakbondsleiding begint de druk van onderuit te voelen. Met nog een aantal stakingen en betogingen in september en oktober zou het wel eens een hete herfst kunnen worden in Polen!