Europese politieke establishment afgestraft in Iers referendum

53% van de kiezers in Ierland die deelnamen aan het referendum over het Verdrag van Lissabon hebben dit verworpen. Nadat de Europese Grondwet werd verworpen in referenda in Frankrijk en Nederland, werd gehoopt dat een licht herwerkte versie van de Grondwet makkelijker zou passeren indien er geen referenda werden gehouden. Enkel in Ierland moest er toch een referendum worden gehouden. Het resultaat is intussen gekend: het verdrag van Lissabon werd verworpen waardoor het neoliberale project van de EU opnieuw in crisis zit. Het volledige politieke establishment kreeg hiermee een opdoffer.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Joe Higgins over de overwinning van het neen-kamp

In de krant Irish Times werd Joe Higgins aan het woord gelaten over de overwinning van het neen-kamp. Joe stelde dat dit een uitdrukking was van het verzet van de arbeiders en hun gezinnen in Europa. Hij stelde dat dit een nederlaag was voor het politieke establishment.

"Vanuit het standpunt van de Socialist Party was het duidelijk dat de centrale punten die wij aanhaalden, onze bezorgdheid over de openbare diensten, militarisering, arbeidersrechten en de neerwaartse spiraal, een echo vonden onder werkenden en in arbeidersbuurten. Dat blijkt duidelijk uit het resultaat.

"Dit is niet de ramp die men ervan probeert te maken. Het kan integendeel een uitdrukking geven aan het standpunt van arbeiders doorheen Europa die genoeg hebben van het neoliberale beleid van de EU op het vlak van de privatisering van diensten, aanvallen op pensioenrechten en het ondermijnen van het idee van een degelijke job aan een degelijk loon.

"De arbeiders moeten opstaan en de strijd aangaan voor hun diensten, tegen het militaire project en tegen de neerwaartse spiraal op vlak van lonen en arbeidscondities, onder meer door het misbruik van migrante arbeiders die wordt gesteund door de EU wat bleek met het arrest-Laval en andere uitspraken."

[/box]

Er is in Ierland een traditie van verzet tegen het neoliberale project van de EU. Ook daar wordt gezien hoe de EU maatregelen oplegt als de liberalisering van openbare diensten en het steunen van de belangen van grote multinationals. Daarnaast ligt ook het idee van een Europees leger erg gevoelig in Ierland. Deze bezorgdheid zorgde er reeds voor dat het Verdrag van Nice enkele jaren geleden werd verworpen in een referendum. Toen kwam het politieke establishment met een originele oplossing voor die neen-stem: er kwam een nieuw referendum in de hoop dat het resultaat anders zou zijn en dat werd gecombineerd met een stevige campagne van alle gevestigde partijen om Ja te stemmen. Uiteraard kwam er kritiek op deze werkwijze: waarom moet je een referendum organiseren, als je op voorhand weet dat er enkel rekening wordt gehouden met het resultaat als dit het door het establishment gewenste resultaat is?

De trukendoos van bij het referendum over het Verdrag van Nice is nu uitgewerkt. Alle gevestigde partijen riepen op om Ja te stemmen. Alle traditionele media steunde de Ja-campagne. Zelfs de Groenen, voorheen tegenstanders van de EU-Grondwet maar intussen een regeringspartij geworden, riepen op om Ja te stemmen. De traditionele partijen schuwden geld noch inspanningen om de bevolking te overtuigen. Ze kregen zelfs de vakbondsleiding mee die eveneens opriep om Ja te stemmen. Het heeft niet mogen baten. De opkomst was laag en bij diegenen die gingen stemmen, was er een meerderheid tegen. Vooral in landelijke gebieden en in arbeidersbuurten werd overweldigend tegen gestemd. Enkel in rijkere wijken werd voor gestemd. Hiermee maakt het establishment duidelijk dat het zelfs binnen de minderheid van politiek bewuste mensen (de opkomst bedroeg slechts 40%) geen meerderheid meer haalt.

De tegenstanders hebben gewonnen en dat wordt ten onrechte voorgesteld als een uiting van een conservatieve reactie. Sommigen hadden het zelfs over een ondankbaarheid. In een editoriaal van De Standaard eerder deze week werd die term uitdrukkelijk gebruikt. Ierland zou rijk geworden zijn door Europese subsidies en zou nu als een verwend kind het gegeven paard in de mond kijken en terug naar af sturen. Een dergelijke visie gaat er uiteraard aan voorbij wat het karakter van de EU vandaag is. De afgelopen jaren werd systematisch geliberaliseerd en vanuit Europa opgeroepen om te besparen op de kap van de gewone werkenden en hun gezinnen. Het neoliberale beleid van de EU krijgt steeds minder steun, wat reeds bleek toen de Europese Grondwet ter stemming werd voorgelegd in Frankrijk en Nederland. Als er nu 53% tegen het verdrag van Lissabon stemt, ligt dat in het verlengde van het verzet dat er destijds in Nederland en Frankrijk heerstte tegen het neoliberale beleid.

Uiteraard was er een mengeling van oproepen om neen te stemmen. Er was zelfs een rijke rechtse populist die zich meende te moeten opwerpen als woordvoerder van het neen-kamp. Er waren ook conservatieve nationalisten en minder conservatieve nationalisten die opriepen om tegen te stemmen. Zo stelde ook Sinn Fein (de politieke vleugel van het IRA die in het zuiden van Ierland niet zo sterk staat) tegen de militarisering van de EU te zijn. De belangrijkste tegenstand tegen het verdrag kwam echter van gewone werkenden en van het platteland. Arbeiders stemden voornamelijk tegen het Verdrag omdat zij weten waar de EU voor staat. De vraag stelt zich natuurlijk wel op welke politieke vertegenwoordiging zij kunnen rekenen om deze standpunten naar voor te brengen.

De Socialist Party heeft een erg actieve rol gespeeld in het verzet tegen het Verdrag van Lissabon en ons voormalig parlementslid Joe Higgins (die vorig jaar nipt zijn zetel verloor) kwam meermaals in de media. Het is duidelijk dat de Socialist Party voor een grote uitdaging staat om op basis van dit referendum verder te bouwen aan een politieke vertaling van het brede ongenoegen dat heerst in Ierland. De illusie van de Celtic Tiger met de groei van de afgelopen jaren komt ten einde: de Amerikaanse huisvestingscrisis waait stilaan over naar Ierland met prijzen die in elkaar stuiken en een crisis in de bouwsector. De Tijgerdroom komt ten einde, de Ierse arbeiders en hun gezinnen ontwaken met een neoliberale EU-nachtmerrie.

Lees ook: Lisbon Treaty ‘No’ vote delivers major shock for political and big business Establishment

Video met argumenten tegen het Verdrag van Lissabon

Hieronder vind je een toespraak van Joe Higgins op een meeting waar werd gemobiliseerd tegen het Verdrag van Lissabon.