Is de magie van de witte konijnen uitgewerkt?

De SP.a trekt opnieuw naar de kiezers met een aantal “witte konijnen”. Die term kwam destijds van Steve Stevaert en duidde op het binnenhalen van kandidaten die voorheen niets met de partij te maken hadden. Het afbrokkelen van de partijbasis maakte dat mogelijk en werd actief gestimuleerd door de partijleiding. Het aantal witte konijnen is dan ook toegenomen, maar bij deze verkiezingen lijkt de SP.a in een aantal gevallen om het even welk konijn te hebben genomen.

De afgelopen jaren is de SP.a steeds sterker de nadruk gaan leggen op het “brede” karakter van de partij. De partij moest een open formatie worden waarbij “de mensen” zich allen in de partij moesten vinden. Het idee was om van de SP.a eerder een kiesvereniging te maken waarbij op termijn ook de term “partij” verdwijnt. Een “partij” houdt immers in dat de leden mee kunnen beslissen over de inhoud alsook over wie hen vertegenwoordigt. Dat is vandaag niet meer het geval. Deels door een afbrokkeling van de basis (zo verloor de SP.a in de stad Antwerpen de afgelopen 10 jaar naar eigen zeggen de helft van haar leden: van 8.000 tot 4.000 leden), maar deels ook door een groter belang van reclamebureau’s en een concentratie van alle macht bij een kleine toplaag.

De zogenaamde Teletubbies vormen geen groep meer, maar de centrale leiding van de partij is wel nog steeds sterk in handen van een kleine kliek. In Antwerpen is het Patrick Janssens die alles voor het zeggen heeft en alle beslissingen neemt. Bij de gemeenteraadsverkiezingen waren er reeds een aantal “witte konijnen” die uit de hoed van Janssens werden getoverd. Hij maakte een lijstje van wie hij als schepen wou en die moesten dan maar bovenaan de lijst staan. Tot de bekendmaking van de lijst in de media, wisten veel leden niet eens wie er op de lijst stond.

Hetzelfde gebeurde nu met de lijsten voor de parlementsverkiezingen. De lijsttrekster in Antwerpen werd pas laat bekend gemaakt en bleek iemand te zijn die voorheen geen lid was van de partij en stelde dat lidmaatschap ook nu “niet aan de orde” was. Een wetenschapster zoals Christine Van Broekhoven zou op vlak van gezondheidszorg een verschil maken, werd ons verteld. Dat Van Broekhoven bij haar eerste media-optreden tegen de vlakte ging, wordt nu gemakshalve onder tafel geveegd door de partijleiding. Dat Van Broekhoven niet op de 1 Mei optocht was (en wellicht nog nooit was), doet er niet toe voor de partijleiding. Je zou je de vraag stellen waarom gewone leden er wel nog naar toe gaan: hun partijleiding lacht hen in het gezicht uit.

Ook elders moesten er witte konijnen worden gevonden. Margaretha Guidone, de befaamde groene huisvrouw uit Kapellen, kreeg onmiddellijk een plaats op de lijst. Toen ze achteraf in de boekjes verklaringen deed over hoe ze met waterdruppels spreekt, werd het even stil bij de sociaal-democraten. Daarvoor werd ze niet aangeworven bij de SP.a. Resultaat: Guidone mag zwijgen en haar rol spelen van de groene huisvrouw die Bruno Tobback sympathiek vindt. Omdat de groene kant wat in de verf mag gezet worden, trok de SP.a ook Wendel Trio aan. Dat is een gewezen topman van Greenpeace.

De nieuw aangeworven figuren moeten van de partij hun specifieke rol spelen. Wat ze daarnaast denken en doen, is niet van belang. Als achteraf blijkt dat er eigenlijk rechtse standpunten aanwezig waren bij parlementairen, wordt dit snel onder tafel geveegd. Mimount Bousakla mag dan al velen geschokt hebben met haar overstap naar de Lijst-Dedecker en haar rechtse praat, het blijft vooral schokkend voor de SP.a dat het vertrouwen had geschonken in Bousakla zonder enige ideologische basis daartoe. Ook Bousakla werd als wit konijn binnen gehaald na enkele opmerkelijke columns, ze blijkt nu echter een blauw konijn te zijn…

Patrick Janssens heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober een presidentiële campagne gevoerd rond zijn persoon. Zijn naam werd een “merk” dat moest worden gepromoot. Patrick was vrij succesvol hiermee, maar reclame zonder inhoud kan snel op beperkingen botsen. De discussie rond de hoofddoeken in Antwerpen toont dit nu trouwens aan. Maar ook de discussie over de kandidaten op de lijsten is er een voorbeeld van. Ook daar telt enkel de marketing en de vorm. Dat zal bij de SP.a als een boemerang terug in het eigen gezicht ontploffen.

In De Morgen stelde Bousakla gisteren dat ze beseft dat veel rode kiezers die met ongenoegen zitten tegenover de partijleiding haar niet zullen volgen naar het ultraliberale LDD. Ze stelde dat deze ontevredenen beter voor CAP zouden stemmen. Op dat punt moeten we Bousakla gelijk geven. We denken echter niet dat reclame door Bousakla goede reclame is voor CAP. Wel is het duidelijk dat Bousakla dergelijke uitspraken enkel doet omdat ze in haar voormalige omgeving heeft gezien hoe er stamboomsocialisten na een heel leven SP gestemd te hebben, vandaag overwegen om voor CAP te stemmen. Hun standpunten zijn niet veranderd, maar hun partij wel.