Oliemultinational ter verantwoording geroepen

Total zal wellicht een boete moeten betalen wegens de ramp met het olieschip Erika in 1999. Die olietanker verloor ruim 15.000 ton ruwe olie, wat leidde tot een massale vervuiling. 400 kilometer kust werd hard getroffen en ruim 200.000 vogels kwamen om. En dit allemaal omdat Total beroep deed op de oude en onveilige olietanker Erika. Het risico was gekend, maar het was goedkoper…

Nochtans kan de oliesector niet klagen over de winsten. 2006 was een recordjaar voor de grote oliebedrijven. De grootste multinational, ExxonMobil, maakte vorig jaar 39,5 miljard dollar winst. Dat was de grootste winst op jaarbasis voor een Amerikaans bedrijf. En dat niet enkel in 2006, maar voor heel de geschiedenis! Het oliebedrijf maakte 4,5 miljoen dollar winst per uur.

Total is iets kleiner maar maakt per kwartaal toch ook een goede 3 miljard euro winst en komt boven de 10 miljard euro per jaar (vorig jaar 12,5 miljard euro!). Redenen genoeg wellicht om de veiligheid van olietransporten te beperken en nog wat extra winsten te behalen door te werken met roestige oude schepen?

De ramp in 1999 leidde tot heel wat protest en ongenoegen onder bredere lagen van de bevolking, zeker in de getroffen gebieden. De beelden van zwarte stranden vol dode vogels zitten bij velen ook vandaag nog vers in het geheugen. De Erika was op weg van Duinkerke naar Italië, maar verloor 70 kilometer voor de Bretoense kust zowat de helft van haar olievoorraad. Meer dan 15.000 ton ruwe olie kwam zo in de zee terecht! Nochtans wist Total dat de Erika niet veilig was en dat er zelfs scheurtjes waren waaruit olie lekte…

Nu wordt Total ter verantwoording geroepen, onder meer door de Franse overheid. Alles samen wordt een schadevergoeding van zo’n half miljard euro geëist van het bedrijf. Maandag is een proces begonnen over de eisen tot schadevergoeding. De onderzoeksrechter stelt dat Total de veiligheidsnormen niet heeft gerespecteerd. Total daarentegen stelt dat het geen schuld treft en wijst erop dat het 200 miljoen euro heeft betaald om de Franse stranden te helpen schoonmaken.

Eerst een roestig oud wrak inzetten om olie te transporteren en als het onvermijdelijke gebeurt met een ramp, een beetje helpen om de gevolgen op te kuisen. Dat is toch wel het minste dat de oliemultinational kon doen. Het is belangrijk dat Total haar schadevergoeding niet zomaar kan ontlopen. Een vergoeding voor een totaal bedrag van zo’n half miljard euro zal relatief hard aankomen, maar er is geen fundamenteel verschil tussen een winst van 12,5 of 12 miljard euro op jaarbasis.

Dit soort maatregelen zal dan ook niet volstaan om te komen tot veiligere transporten. Daartoe zal het nodig zijn dat er democratische controle is van de bevolking op de olieproductie en de verspreiding van olie. Zolang energie in handen is van multinationals die enkel oog hebben voor de winst en wiens winsthonger nooit gestild raakt, zal er geprobeerd worden om te besparen op de veiligheid. Bovendien zorgt dit ervoor dat er onvoldoende middelen worden vrijgemaakt voor onderzoek naar andere energiebronnen die milieuvriendelijker zijn.