Voor onze veiligheid kunnen we niet vertrouwen op neoliberale politici

“Ons normale leven zal er nog lang anders uitzien.” Met deze mededeling bereidt premier Michel in een interview in Het Nieuwsblad (12 december) de geesten voor op het semi-permanente karakter van een aantal van de crisismaatregelen die tijdens de “lockdown” van november werden genomen. Eind januari patrouilleren er nog steeds militairen op straat, in stations, op drukke plaatsen.

Artikel door Bart Vandersteene uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

De verschrikkelijke aanslagen in Parijs waarbij de gewone bevolking werd geviseerd – op een concert, op restaurant, bij een sportevenement, … kortom op plaatsen waar iedereen zich wel eens bevindt – hebben bij velen een diepe indruk nagelaten. Volgens een peiling van RTBF en La Libre zijn 63% van de Belgen redelijk of zeer ongerust over de terreur. Maar liefst 50% beweert z’n gedrag te zullen aanpassen.

Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat de wereld wordt opgeschrikt door een nieuwe terreurdaad. Van Indonesië over Irak, Burkina Faso, Syrië, Nigeria tot Turkije. Daarnaast brengen de media ons dagelijks nieuws over de jacht op een terroristennetwerk in België. Eind vorig jaar besliste de regering 400 miljoen extra ter beschikking te stellen van de veiligheidsdiensten. Intussen zijn er vanuit alle mogelijke ministeries aanspraken gemaakt op dat geld: voor de lokale politie, de rechtbanken, de federale politie, bescherming van de kerncentrales, leger, staatsveiligheid, … “Als we de sommen van alle verlanglijstjes zouden optellen, spreken we wellicht over miljarden euro’s,” heet het in De Standaard (20/01/16). Geen enkele minister wil overkomen als “zwak”.

Op hetzelfde ogenblik is beslist dat het Belgische leger aan militaire operaties in Syrië zal deelnemen, onder meer met luchtbombardementen. Er worden veertig F35 gevechtsvliegtuigen voor minimum 3,5 miljard euro aangekocht. Dat de oorlogspolitiek in het Midden-Oosten bijdraagt aan de voedingsbodem waarop terrorisme kan groeien en een belangrijke oorzaak van het vluchtelingenprobleem is, wordt gemakshalve aan de kant geschoven. Deze maatregelen zullen geen veiligheid brengen.

Wij willen echte veiligheid, voor iedereen!

Vandaag hebben politici, de top van de veiligheidsdiensten en de burgerlijke media het monopolie op communicatie en standpunten over veiligheid. Het is een discours van militarisering en oorlogstaal, imminente terreurdreiging, het stigmatiseren van vluchtelingen en migranten, kortom een klassieke verdeel-en-heersretoriek die bevolkingsgroepen tegen elkaar uitspeelt. De sociale tegenstellingen, de besparingsdrift, de excessieve winsten en managerslonen, de gevolgen van een alsmaar brutaler kapitalistisch systeem, dit alles wordt naar de achtergrond verwezen voor de terreurdreiging.

We leven in een wereld waar er onveiligheid heerst voor de meerderheid van de bevolking; onveiligheid in al haar aspecten. Ondanks de enorme toename aan rijkdom in de samenleving is het leven voor velen onzekerder en onveiliger geworden. De neoliberale samenleving heeft komaf gemaakt met een aantal zekerheden uit het verleden. Dit is geen tijdelijk fenomeen dat het neoliberalisme vanzelf zal corrigeren. Het is het resultaat van een politiek waarbij de machtsverhouding werd gewijzigd ten voordele van de kapitalistische klasse, in het nadeel van de werkende klasse.

Regelmatig wordt gezegd dat links de discussie over veiligheid niet aan rechts mag overlaten. De conclusie van de gevestigde linkerzijde is dan meestal om de rechtse voorstellen na te praten. Louis Tobback, SP.a burgemeester en oud-minister van Binnenlandse Zaken stelde in een interview in Knack op 2 december: “Inderdaad. Er is geen andere optie dan law and order. (…) De Wever wil meer en zwaarbewapende politie, en net zoals David Cameron en Margaret Thatcher destijds wil hij dat versterkte veiligheidsapparaat betalen uit de sociale zekerheid. Wij vragen óók een sterkere politie, maar wij willen ze financieren uit de opbrengsten van een vermogensbelasting.”

Law-and-order is het enige antwoord van neoliberale politici, ook van de groenen en sociaaldemocraten. Enkel de wijze waarop dit beleid gefinancierd wordt, zou nog een verschil tussen links en rechts aangeven. Besparingen op collectieve diensten, degelijk onderwijs, werk voor allen, sociale bescherming, … ontnemen de mogelijkheid om iedereen zekerheid en veiligheid te garanderen. Geen enkel politieapparaat is opgewassen tegen een samenleving die steeds harder wordt. Proportioneel gezien kennen de Verenigde Staten het grootste aantal gevangenen, maar het heeft van de VS geen veilig land gemaakt, integendeel.

Afbouw van de welvaartsstaat leidt tot verharding van samenleving

Wat creëert stabiliteit in het leven van een individu, een gezin, een gemeenschap? Een betaalbaar en kwaliteitsvol dak boven het hoofd. Een vast inkomen via een aangename job met voldoening en waardering. Een sociale zekerheid die ervoor zorgt dat een tegenslag je toekomst niet op de helling zet. Een gezondheidszorg die betaalbaar en kwaliteitsvol is voor iedereen. Aantrekkelijk onderwijs met voldoende, gemotiveerde leerkrachten. Openbare diensten die ervoor zorgen dat iedereen toegang heeft tot mobiliteit, sociaal contact, voorzieningen, ontspanning en bescherming. Tijd en ruimte voor maatschappelijke participatie die noodzakelijk is voor een democratische samenleving. Dat zijn allemaal voorwaarden om een maatschappij te creëren waar elk individu zonder angst voor de toekomst volop kan ontwikkelen en participeren. Daar waar tekorten zijn, niet genoeg werk voor iedereen, wachtlijsten voor allerhande diensten of sociale woningen, klassenjustitie, geprivatiseerde diensten in plaats van publieke, vuilbakscholen, … in zo’n samenleving worden sociale relaties op de proef gesteld en kan de verdeel-en heerspolitiek van racisme, seksisme, religieus fanatisme bloeien. Er ontstaat immers strijd om die tekorten.

Deze ontwikkeling kan gekeerd worden. Meer en meer wordt het neoliberale beleid in vraag gesteld, zowel in het kieshokje als op straat. Maar zoals verschillende strijdbewegingen in eigen land en bijvoorbeeld in Griekenland al aantoonden, is de intentie om het tij te keren niet voldoende. Er is een programma en strategie nodig die even scherp is als deze van onze tegenstanders. Een eisenprogramma waarvoor met een even grote vastberadenheid wordt gestreden als de resolute manier waarop de kapitalisten hun belangen verdedigen.

Linkse socialisten pleiten voor een collectieve politieke benadering

Enkel de arbeidersbeweging en haar sociale en politieke organisaties dragen het potentieel in zich om de noodzakelijke eenheid te organiseren, solidariteit van onderop te kunnen opbouwen en met een eisenpakket de stem van de meerderheid te vertegenwoordigen in het veiligheidsdebat.

De vakbonden zouden een massale ledenwervingscampagne onder vluchtelingen kunnen organiseren. Zo worden ze geïntegreerd in de sociale strijd en vermijden we dat ze uitgebuit worden en zo ook bijdragen tot de neerwaartse druk op de lonen. Er zijn voorbeelden in ons land. In Antwerpen is een groep vluchtelingen actief bij Tamil Solidariteit. Vluchtelingen van Tamil-origine werken er met de actieve steun van LSP samen met andere vluchtelingen uit Azië in de strijd voor hun rechten, tegen racisme, maar ook met en binnen de Belgische vakbonden. Niranjan is één van de voortrekkers en zei in de Linkse Socialist “Met Tamil Solidariteit proberen we het lot van Tamils bekend te maken, maar we willen ons niet beperken tot onze gemeenschap. Zo betoogden we begin juli in Antwerpen samen met mensen van Koerdische, Kasjmiri, Pakistaanse, … afkomst tegen de vervolging van Rohingya in Birma. Die bevolkingsgroep is het slachtoffer van een genocide die amper bekend is en waar niets tegen wordt gedaan. Onze beste bondgenoot in de strijd tegen onderdrukking en onrechtvaardigheid vinden we bij andere slachtoffers van onderdrukking, in de eerste plaats bij de arbeidersbeweging. Tamil Solidariteit probeert mee de vakbond uit te bouwen. Hier samen opkomen voor een degelijke levensstandaard legt ook de basis voor een sterkere internationale solidariteit.”

Vakbonden die opkomen voor de zwakste groepen creëren eenheid tegen verdeel-en-heers. Een ketting is maar zo sterk als haar zwakste schakel. Dit geldt ook voor de arbeidersbeweging. De mate waarin de arbeidersbeweging de belangen verdedigt van de meest uitgebuite en de zwakst georganiseerde delen van haar klasse bepaalt haar algemene sterkte om de belangen van de klasse in al haar aspecten te verdedigen.

De kapitalisten hebben de laatste 25 jaar de wereld kunnen kneden volgens hun belangen. Een onzekere en onveilige toekomst met dramatische toestanden is het resultaat. De beste manier om op te komen voor veiligheid voor iedereen is door het debat open te trekken en weg te leiden van de valse “law and order”-retoriek. We zullen pas in een veilige omgeving kunnen wonen en werken, wanneer iedereen, waar ook ter wereld echt kan delen in de enorme rijkdommen die aanwezig zijn. Enkel als iedereen een job en een degelijke woning, onderwijs en gezondheidszorg – een reële toekomst – heeft, en wanneer oorlog tot het verleden behoort, zal veiligheid mogelijk worden.