Your cart is currently empty!
Nederland. Naar een spectaculaire vooruitgang voor de SP?
De Socialistische Partij (SP), een partij links van de sociaal-democraten en de groenen, stevent af op vooruitgang bij de verkiezingen van 22 november in Nederland. De partij haalt in de peilingen 23 tot 28 kamerzetels (tegenover de 9 actuele zetels). Daarmee zou de partij zelfs groter worden dan de liberale VVD. Een dergelijke uitslag zal de SP voor een aantal keuzes stellen.
SP campagne in Breda: naar de mensen toe!
De SP-campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen in Breda werd niet gekenmerkt door reclame, media-campagnes of oneliners. Ook deden wij niet aan ‘speed-campaigning’, een variant op speeddaten, zoals Wouter Bos tijdens zijn bezoek aan Breda. Bos sprak op een zeepkist een paar oneliners die de campagneleiding voor de bewuste dag had bedacht, sprak een paar woorden met enkele zorgvuldig geselecteerde ‘gewone mensen’, en haastte zich na amper vijftien minuten naar de volgende afspraak. In een vloek en een zucht trok de PvdA-campagnekaravaan weer verder.
Voor de SP in Breda lag de nadruk ergens anders: op intensief contact, al vanaf twee maanden voor de verkiezingen. Elf achtereenvolgende zaterdagen was de SP te vinden in winkelcentra, op markten, en voor de deur van de buurtsuper in elf verschillende buurten en wijken in Breda en de omliggende dorpen. Vele honderden mensen hebben we gesproken over de gemeentelijke en landelijke politiek, over problemen in de buurt en over de uitwerking van landelijke bezuinigingsmaatregelen.
Natuurlijk heeft ook de Bredase SP haar best gedaan met plakken en folderen, waarbij wederom vele tientallen vrijwilligers in de weer waren, maar de nadruk lag voor de SP op het persoonlijke contact. Ook het werkbezoek van Nathalie de Rooij, 15e op de SP-lijst, stond in dat teken. Zij bezocht de Bredase wijk Tuinzigt, een vooroorlogse arbeiderswijk, om samen met wijkbewoners en de lokale raadsfractie knelpunten en oplossingen te bespreken. Weliswaar trok zij minder journalisten dan Wouter Bos een dag eerder in het stadshart van Breda, maar de buurtbewoners in Tuinzigt zullen toch een beter gevoel overgehouden hebben aan de SP-campagne dan de toeschouwers van Bos’ bliksembezoek.
De uitslag van de verkiezingen is uitstekend, maar vooral de contacten die we in de campagne hebben opgedaan en de actieve leden die we in de campagne hebben geworven vormt het echte succes van de SP-campagne in Breda.
De SP is op dit ogenblik in de peilingen aan het stijgen. Een opiniepeiling die woensdag werd bekendgemaakt gaf de partij 23 kamerzetels, tegenover 43 voor het christen-democratische CDA, 36 voor de sociaal-democratische PvdA en 22 voor het liberale VVD. De andere partijen zouden een beperkt aantal zetels halen (6 voor de ChristenUnie, 6 voor GroenLinks, 2 voor D66, 1 voor de Partij voor de Dieren en 6 voor de rechts-populistische partij van Wilders).
Voor een meerderheid in het parlement zijn er 75 zetels nodig. Op basis van de peilingen is een “linkse” coalitie van PvdA-SP-GroenLinks niet mogelijk en lijkt de weg open voor een “grote” coalitie van CDA en PvdA. Toch lijkt Wouter Bos nog niet af te zien van de mogelijkheid van een linkse coalitie, al was het maar om niet nog meer kiezers aan de SP te verliezen.
Uit een onderzoek blijkt dat zowat één op de vijf PvdA-kiezers van 2003 vandaag voor de SP zou stemmen. Bij GroenLinks zou het om 33% van de kiezers gaan en bij D66 en de Lijst Pim Fortuyn om 15% van de kiezers.
De SP wint dus aan populariteit en dit zorgde er reeds voor dat ook Bert Anciaux (Spirit) in het Nederlandse dagblad Volkskrant zijn bewondering voor de partij uitsprak. Hij stelde: “Dat linkspopulisme heeft Vlaanderen ook nodig. De SP weet vanuit het buikgevoel wat er leeft. Bovendien is de slinger van het liberale individualisme te ver doorgeslagen”, aldus de kopman van het “links-liberale” Spirit.
Als een minister als Anciaux wel iets ziet in de SP en meent dat zijn eigen partij meer op de Nederlandse SP zou moeten lijken, werpt dit toch wel enige vragen op over de SP. De partij probeert zich zo gematigd mogelijk voor te doen, maar daar schuilt natuurlijk ook een gevaar in. Hoe ver wil de SP gaan in het afzwakken van haar programma en wat zal er nog van overblijven? Zal dit bovendien niet leiden tot het feit dat de partij niet langer als “anders” wordt aanzien en zo haar aantrekkelijkheid verliest voor heel wat kiezers?
Als Wouter Bos vandaag in de peilingen aan het verliezen is, komt dit deels omwille van het feit dat hij in de praktijk aantoont dat de PvdA niet staat voor een ander beleid. Dat heeft Bos al aangetoond, terwijl hij niet eens in de meerderheid zat… Wil de SP eenzelfde pad bewandelen?
De verkiezingen vinden plaats tegen de achtergrond van een reeks harde aanvallen op de sociale verworvenheden van de Nederlandse arbeiders en hun gezinnen. Er is een bereidheid om het ongenoegen tegenover het asociaal beleid te uiten door middel van een stem voor links. De SP kan hiervan profiteren.
Maar dan stelt zich natuurlijk de vraag wat de houding van de partij zal zijn na de verkiezingen. Voor Wouter Bos is een coalitie met de SP geen probleem, hij stelde dat dit een “doodnormale optie” is. En ook de SP-leiding maakt er geen probleem van.
Op lokaal vlak neemt de SP reeds deel aan enkele coalities. Daarbij valt het op dat de partij geen beleid voorstelt dat breekt met de logica van het neoliberalisme, er wordt enkel geprobeerd om het besparingsbeleid wat socialer in te kleuren. Zelfs dat lukt niet altijd, zo ging de SP in Nijmegen akkoord met enkele privatiseringen.
Als de SP op nationaal vlak in een regering stapt met Wouter Bos om mee het neoliberalisme te organiseren in een poging om het “sociaal” onder controle te houden, dan kan de partij snel haar aanhang verliezen. Dan kunnen een hele reeks opmerkingen die in deze verkiezingscampagne gemaakt worden over Wouter Bos in een volgende campagne herhaald worden over Jan Marijnissen.
Het zal erop aankomen om een dergelijke koers te vermijden. Daartoe moeten we niet rekenen op de verkiezingsuitslag, maar zal het noodzakelijk zijn om binnen de SP de discussie aan te gaan. Dat kan het beste door een werking te ontplooien naar de vele SP-kiezers en sympathisanten om te komen tot een grotere actieve betrokkenheid bij de partij. Op die basis kan een grotere controle ontstaan op de SP-leiding die te graag toegevingen wil doen om toch maar te kunnen deelnemen aan het beleid.