Van strijdorgaan naar politiek alternatief

Aandachtige lezers zullen gemerkt hebben dat Militant Links / Militant (ML/M) beslist heeft een nieuwe politieke organisatie te lanceren: de Linkse Socialistische Partij (LSP) / Mouvement pour une Alternative Socialiste (MAS). Het is de bedoeling ML/M daar geleidelijk in op te laten gaan en tegelijk in debat te treden met een reeks bevriende individuen en organisaties om hen te overtuigen van de noodzaak deel te nemen aan dit politiek alternatief.

Eric Byl, artikel uit ons maandblad van september 2001

Het concept ML/M, een strijdorganisatie gericht op het winnen van de meest geradicaliseerde jongeren en arbeiders, was reeds langer aan herziening toe. We hadden er in de jaren ’90 voor gekozen vanuit de vaststelling dat de arbeidersbeweging en de jongeren in het defensief zaten. Het bewustzijn van brede lagen was teruggegooid en gefragmenteerd. Er was wel strijd, maar meestal rond specifieke deelproblemen als racisme, dierenrechten, de sluiting van een bedrijf, de liberalisering van een dienst of de slechte functionering van justitie.

Van bundeling van die strijdhaarden was nauwelijks of geen sprake. De capitulatie voor het neo-liberalisme door de sociaal-democratische leiders en de vakbondstop verhinderde dat. Het terrein werd overgelaten aan doelgerichte organisaties als Blokbuster, Objectief, Gaia, Genoeg, JNM, BVV en de witte comités. Waar die afwezig waren slaagde het Vlaams Blok erin de wijken in te palmen met haar demagogische retoriek.

Algemene maatschappijvisies die het neo-liberalisme in vraag stelden werden onrealistisch bevonden, onthaald op wantrouwen of zelfs vijandigheid. Onder die omstandigheden was het belangrijk het vertrouwen in strijd te herstellen om de aandacht te winnen voor een socialistisch alternatief. ML/M drukte strijdbaarheid en actiegerichtheid uit, hield rekening met het discrediet van socialisme bij die lagen die we wilden bereiken en met het wantrouwen ten aanzien van partijen.

Veranderde omstandigheden

Veranderde omstandigheden vereisen echter andere taktieken. Sinds het begin van de crisis in Zuid-Oost Azië en nu ook de VS en Europa heeft de toenemende zichtbaarheid van de kloof tussen arm en rijk een nieuwe beweging, die tegen de globalisering, doen ontstaan. Uiteraard gaat dat gepaard met verwarring en illusies, maar sindsdien is er opnieuw een maatschappelijk debat.

Bij een kleine, maar belangrijke minderheid vertaalt dat zich in een openheid voor socialistische ideeën. Bovendien beginnen nu ook meer offensieve strijdbewegingen plaats te grijpen. Dat is een nieuw gegeven. De nood aan een strijdorganisatie maakt stilaan plaats voor de behoefte aan een diepgaander instrument dat toegankelijker is en meer ruimte biedt voor debat en openheid.

ML/M is daarvoor te eng. Het drukt teveel een geselecteerde groep activisten uit die bijna 100% van hun tijd en middelen eraan besteden. We willen een partij, maar dan wel een echte, d.w.z. een groep die via discussie tot een aantal gemeenschappelijke inzichten en programmapunten komt en ze samen uitvoert. Geen kiesmachiene zoals de partijen van het establishment. Onze eerste ervaringen met de nieuwe naam wijzen erop dat de afkeer ten aanzien van partijen keert naarmate jongeren en arbeiders zich bewust worden van de nood om politiek niet langer over te laten aan de ‘specialisten’ van de burgerij.

We willen eveneens aansluiting vinden bij de traditie van de arbeidersbeweging. Het ontstaan van een, van de burgerij, onafhankelijke arbeiderspartij, eind vorige eeuw, was een enorme stap vooruit. De toevoeging ‘socialisme’ aan de naam drukte de maatschappij uit waarnaar heel wat SP en PS basismilitanten streefden. De reformistische politiek van de leiding moest echter onvermijdelijk leiden tot recuperatie. Vandaag zijn de SP en de PS-leidingen door en door burgerlijk, ze staan mijlenver van de arbeiders en voeren getrouw de politiek van het patronaat uit op lokaal, nationaal en internationaal vlak. De SP-top wil socialisme uit de naam schrappen ten voordele van ‘sociaal-democratisch’.

LSP wil de draad opnieuw opnemen, rekening houdend met de fouten uit het verleden. We willen enkel de beste tradities overnemen, die van het revolutionair socialisme. De term revolutionair werd echter zodanig besmeurd dat heel wat arbeiders en jongeren het niet meer interpreteren als een bewuste beweging van de massa’s, maar als een staatsgreep. Vandaag drukt de term ‘links’ nog het best de tegenstelling uit tussen revolutionair socialisme en reformisme, vandaar de keuze voor LSP.

In Vlaanderen en Brussel heeft ML/M als stuwende kracht achter Blokbuster, de Aktief Linkse Studenten en de Studentenvakbond een reputatie opgebouwd. Door interventies in Clabecq en de Beweging voor Vakbondsvernieuwing, in de staking van Carnoy en de campagne tegen de privatisering van de huisvuilophaling in Gent bereikten we een oudere laag. We wonnen activisten uit SP, Agalev, KP, SAP en zelfs enkelen die een tijdje in de periferie van het Vlaams Blok hadden vertoefd. Wij denken dat dit volstaat om ons zelfs in dit prille stadium ‘partij’ te noemen, ook al omdat de oude benamingen voor een partij in wording, bond of liga, in onbruik geraakt zijn.

In Wallonië hebben we die autoriteit en inplanting nog niet. Bovendien is de PS nog niet zover afgegleden als de SP en nog niet van plan socialisme uit haar naam te schrappen. Het zou voorbarig zijn ons daar al LSP te noemen. We kozen voor MAS omdat dit het best de ontwikkeling van Militant in Wallonië weerspiegelt en beter tegemoet komt aan de actuele situatie. LSP/MAS blijft wel één nationale organisatie, met één programma, één congres en één nationaal comité.