Groot-Brittannië. Blair ligt nu ook in eigen partij onder vuur. Tijd voor een nieuwe arbeiderspartij

Op het moment dat dit artikel wordt geschreven, is Tony Blair op de conferentie van de vakbondsfederatie TUC om er vragen te beantwoorden. Zoals Blair informeel opmerkte zal het wellicht een “geruststelling” zijn voor zowel Blair als de TUC-afgevaardigden dat ze elkaar niet meer zullen ontmoeten.

Editoriaal van het weekblad The Socialist

Toen Tony Blair vorige week een bezoek bracht aan een school in Londen, werd hij opgewacht door actievoerende jongeren. De scholieren van Internationaal Verzet (ISR) brachten een "been" mee voor de "poedel" Tony Blair, een allusie op de volgzame houding van schoothond Blair tegenover Bush.

Nu het duidelijk is dat Blair op weg is naar de uitgang, vond zelfs Brendan Barber – de New Labour gezinde vakbondsvoorzitter – de moed om kritiek te geven op Blair. De woede van basisafgevaardigden op het TUC-congres zal een zachte echo zijn van de woede van miljoenen vakbondsactivisten tegenover het beleid van New Labour dat gericht is tegen de arbeiders en voor de belangen van de grote bedrijven.

De woede is dermate groot dat Blair wel eens vrij snel zal moeten vertrekken. Hij zal wellicht vertrekken voor de verkiezingen van mei. Tot dan zal de bittere interne strijd aan de top van de Labour partij verdergaan.

In tegenstelling tot vroegere strijd in de Labour partij, is er echter weinig of geen ideologisch verschil tussen de verschillende fracties. Blair stelde ooit trots: “Ik heb van mijn partij alles weggenomen waarvan gedacht werd dat we erin geloofden. Ik heb de partij ontdaan van haar basisopvattingen. Wat ons samenhoudt, is de macht.”

Het is het vooruitzicht dat de macht wel eens verloren zou kunnen gaan dat de aanhangers van Blair en Brown tegen elkaar doet richten. Vooral het vooruitzicht van rampzalige resultaten bij de verkiezingen in mei voor de regionale parlementen in Schotland en Wales, naast de gemeenteraden, heeft de huidige interne burgeroorlog verder doen versterken.

De Labour partij is vandaag een lege doos. Het linkse parlementslid John McDonnell kondigde aan dat hij zal opkomen in de interne verkiezingen voor partijleider. Hij stelde dat het totale lidmaatschap van de partij gedaald is tot een historisch dieptepunt. Er zouden nog zo’n 100.000 leden zijn met een actief lidmaatschap van tien tot twintig duizend. Het huidige drama vindt dan ook plaats in een lege theaterzaal.

Dat zorgt er voor dat het resultaat van de strijd moeilijk te voorspellen is. Het is waarschijnlijk dat Gordon Brown de volgende premier zal worden omdat de meeste parlementsleden van de partij denken dat dit de beste kans is om New Labour op te krikken uit het diepe dal in de opiniepeilingen en om bijgevolg ook de eigen carrière te redden. Er is al sprake van het lanceren van een campagne “Blairisten voor Brown” in een poging om de conflicten van de voorbije weken te overstijgen.

Illusies

Volgens recente opiniepeilingen zou de Labour partij onder leiding van Brown slechts 2% vooruitgaan tegenover de vorige peilingen. Ongetwijfeld zullen er echter delen van de arbeidersklasse hun hoop stellen in Brown als een soort “wolf in schapenvacht” die na de verkiezingen een socialer beleid zou beginnen te voeren. Dat zal jammer genoeg niet het geval zijn en deze illusies zullen snel doorprikt worden eens er een regering komt onder leiding van Brown.

Brown zal op bepaalde details wel verschillen van Blair, maar in essentie staat hij voor een zelfde neoliberaal beleid. Hij maakte dit de voorbije dagen reeds duidelijk met zijn waarschuwingen aan de vakbonden dat hij van plan is om de privatisering van openbare diensten te “intensifiëren”. Hij sprak ook lovend over de “oorlog tegen het terrorisme” en de noodzaak om in naam van die oorlog draconische, anti-democratische, wetgeving te maken.

Brown stelde dat het land een “verantwoordelijkheid” heeft om de brutale bezetting van Afghanistan verder te zetten. Over Irak sprak hij in gelijkaardige termen. Het is echter niet onmogelijk dat de opvolger van Blair zal proberen om meer populariteit te verwerven door Britse troepen terug te trekken uit Irak.

De Socialist Party zal mobiliseren naar de anti-oorlogsbetoging aan het congres van New Labour op 23 september om zo de druk te verhogen. Maar zelfs indien er een terugtrekking van de troepen komt, zal dit de algemene koers van een regering-Brown niet veranderen: Groot-Brittannië zal verder de Amerikaanse buitenlandse politiek steunen en tegelijk de levenscondities van de arbeiders in eigen land aanvallen.

New Labour is vandaag een kapitalistische partij die ontdaan is van een actief lidmaatschap. Wij denken dat deze partij niet kan “heroverd” worden en we denken dat de enige weg vooruit bestaat uit de opbouw van een nieuwe partij die opkomt voor de belangen van de arbeiders en hun gezinnen.

Sinds 1997 gaven van de vakbondsleiders meer dan 100 miljoen pond aan New Labour. Dat geld komt van de eigen leden. Het heeft echter geen enkel resultaat opgeleverd. Terwijl de miljardairs adelijke titels krijgen en goedkoop openbare diensten kunnen opkopen in ruil voor dubieuze leningen, worden de vakbondsmilitanten een mes in de rug gestoken.

De meeste vakbondsleiders denken verkeerdelijk nog steeds dat New Labour kan veranderd worden. Als ze dat ernstig nemen, zouden deze vakbonden de campagne van John McDonneel moeten steunen aangezien hij de enige is met een programma dat rekening houdt met de belangen van de vakbondsleden door op te komen tegen besparingen, lage lonen en privatiseringen.

Wij denken echter niet dat de campagne van John McDonnell succesvol zal zijn. De openlijke keuze van New Labour voor de belangen van de grote bedrijven is daartoe te sterk doorgedrongen in de partij. Toch zullen we vakbondsmilitanten die moeten stemmen bij de verkiezing van een nieuwe Labour-leider oproepen om voor McDonnell te stemmen.

Als uit de verkiezing van een nieuwe Labour-leiding echter blijkt dat deze partij niet kan heroverd worden, wat volgens ons het meest waarschijnlijke is, moeten McDonnell en andere linkse activisten die nog in Labour zitten daar de nodige conclusies uit trekken en hun positie gebruiken om op te komen voor een nieuwe massale arbeiderspartij, een partij die opkomt voor de miljoenen arbeiders en hun gezinnen in plaats van voor de miljonairs.