Geen geld? SwissLeaks alleen legt 6,2 miljard euro fraude uit ons land bloot

Artikel door Tim (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Het SwissLeaks-schandaal rond de Britse bank HSBC is een nieuw voorbeeld van hoe de allerrijksten in onze maatschappij telkens weer nieuwe manieren vinden om geen belastingen te moeten betalen op hun reusachtige kapitalen. Honderdduizend superrijken, bankiers, politici zakenmannen, artiesten en erfgenamen van grote fortuinen werden door HSBC geholpen om meer dan 180 miljard euro te verbergen voor de fiscus in hun land. Onder hen ook 3.000 Belgen, die voor meer dan 6,26 miljard euro fraudeerden.

Dat België zo’n groot belang heeft in het schandaal komt vooral door het aantal diamantairs die via HSBC belastingen ontdoken. Met ongeveer duizend zijn ze, de Antwerpse diamanthandelaars die via HSBC hun winsten belastingvrij en illegaal in Zwitserland parkeerden. Diezelfde diamantsector kloeg begin februari 2015 nog steen en been over de lage winstmarges die ze haalde op de desondanks steeds groeiende omzet in de diamantverkoop. Als we de gelekte HSBC-rekeningen met soms tientallen of honderden miljoenen euro’s zwart geld van Belgische diamantairs mogen geloven, valt dat dus allemaal nog wel mee…

“Welk verschil is er tussen een bank overvallen, en er één op te richten?”, wist Berthold Brecht al. De dienstverlening die HSBC aan haar divers clienteel bood, liegt er inderdaad niet om. Handel in wapens of kindsoldaten? Bloeddiamanten of drugssmokkel? Geld versluizen voor Al Qaeda? Word je als zakenman gezocht voor fraude of belastingontduiking, of wil je je geld veilig parkeren terwijl je naar de gevangenis moet? HSBC zorgde telkens voor een dienstverlening op maat.

Ook dictators als Mubarak in Egypte, ‘Baby Doc’ Duvalier in Haïti of Bashar al-Assad in Syrië maakten gebruik van de diensten van de Britse bankier om de rijkdommen in hun land te versluizen naar hun persoonlijke bankrekening. Corrupte politici in Senegal, Ivoorkust en Tanzania lieten miljarden verdwijnen uit hun straatarme landen, terwijl ze tegelijk met uitgespreken gelaat verkondigden dat er geen geld is voor gezondheidszorg of onderwijs. “Geld stinkt niet”, vonden de HSBC-bankiers, terwijl ze vrolijk de commissies opstreken uit het misdaad- en fraudegeld. Inkomsten die uiteraard belastingvrij naar Zwitserland werden overgebracht: HSBC-topman Stuart Gulliver had op twee jaar tijd een spaarpotje van 6,7 miljoen euro bijeengespaard op een geheime Zwitserse rekening.

Het HSBC-schandaal toonde op een paar dagen tijd hoe grondig het kapitalisme verkeerd zit. Niet alleen door de gigantische omvang van de fraude: de honderdduizend betrokkenen hadden samen illegale tegoeden staan die hoger zijn dan het BBP van 141 landen in de wereld, de bank wist ook heel goed dat dit geld vaak uit strafbare feiten of illegale praktijken voortkwam. Interne documenten toonden aan dat HSBC precies wist wanneer geld van criminele oorsprong kwam, en dat de bank zelf zelf naar creatieve uitwegen zocht om die misdadige klanten verder te helpen. Ook gebruikte de bank al haar politieke en mediatieke invloed om een schandaal verborgen te houden. Toen de Britse krant The Guardian het nieuws van de fraude aan het licht bracht, stopte HSBC met het plaatsen van advertenties in die krant. Eerder had ook The Daily Telegraph druk gevoeld om het schandaal niet uit te brengen, om verlies aan inkomsten vanuit de bank te vermijden. Tot zover de vrije pers in tijden van privébezit van de grote mediakanalen.

Het schandaal toont opnieuw dat de 1% rijksten telkens weer nieuwe manieren vinden om belastingen te ontduiken. Banken staan aan te schuiven om hen daar actief bij te helpen. Als socialisten spreken over vermogensbelasting, of andere manieren om te zorgen dat ook de allerrijksten hun bijdrage leveren aan de gemeenschap, moeten we meteen ook de vraag stellen hoe we echt controle kunnen hebben over wat er met die rijkdommen gebeurt. Meteen stelt dit de noodzaak van een direct beheer van de banken en de multinationals door de gemeenschap zelf. Schandalen als bij HSBC, Luxleaks, de kaaimaneilanden, … tonen aan dat er op deze wereld meer dan voldoende rijkdommen zijn om iedereen een menswaardig leven te kunnen bieden. Maar om ervoor te zorgen dat die rijkdommen ook ingezet worden naar de behoeften van de meerderheid van de bevolking is een directe democratische controle over de productie en distributie van de rijkdommen nodig. Dat is voor ons het democratisch socialisme waarvoor we elke dag opkomen in de strijd!