Griekenland: het been stijf houden! Conflict tussen regering en EU escaleert

Verklaring door Xekinima, de Griekse zusterorganisatie van LSP.

De eerste dagen van de nieuwe Griekse regering onder leiding van Syriza zorgden eindelijk voor een terugkeer van optimisme en trots onder miljoenen werkenden in Griekenland. De nieuwe regering deed een reeks verklaringen en zette ook de eerste stappen om het minimumloon te verhogen tot 750 euro, een reeks anti-arbeiderswetten af te schaffen, het collectief overleg in ere te herstellen, de kerstbonus voor lage pensioenen terug in te voeren, de gedwongen uithuiszettingen te stoppen, de heropstart van de door de vorige regering gesloten openbare omroep ERT, het stopzetten van de privatiseringen, de herintegratie van de onwettig ontslagen personeelsleden in de publieke sector, de afschaffing van de zogenaamde ‘evaluatie’ in de publieke sector (die werd ingevoerd om 15% van het personeel als ‘inefficiënt’ te omschrijven en bijgevolg af te danken), de afschaffing van de ziekenhuisbijdrage van 5 euro per bezoek aan gelijk wel ziekenhuis, de herinvoering van de zondag als vrije dag, … Dit zijn geen kleine maatregelen. Voor een samenleving die een vernietigende stormwind van opeenvolgende regeringen heeft doorstaan, zijn deze hervormingen een grote verandering. Het is het begin van een tegenoffensief van de kant van de werkenden om terug te nemen wat ons de afgelopen jaren is ontnomen.

Sommigen willen het optimisme terug breken…

Het ziet er naar uit dat sommigen vastberaden zijn om het hervonden optimisme van de Griekse arbeiders te breken. De beslissing van de Europese Centrale Bank op 4 februari en de positie van de Duitse regering, zoals duidelijk gemaakt door Schauble op een ontmoeting met de Griekse minister van Financiën Varoufakis op 5 februari, laten niets aan onduidelijkheid bestaan: ze zijn niet bereid om ernstige toegevingen te doen aan de Griekse regering die een poging doet om de meest elementaire rechten van de Griekse arbeiders en armen te verdedigen.

Wat de Griekse regering van de zogenaamde Europese ‘partners’ vraagt, is nochtans erg beperkt in vergelijking met de eerste verklaringen en ook op economisch vlak is het erg beperkt. De regering wil vooral de terugbetaling van de Griekse schulden in de tijd spreiden en de rentevoeten beperken. Daarmee wil de regering bekomen dat de terugbetaling van de schulden in plaats van meer dan 4% van het BBP per jaar kost, wordt teruggedrongen tot 1 tot 1,5%. Aangezien dat een voorwerp van ‘onderhandelingen’ is, wordt mogelijk een landing op 2 tot 2,5% beoogd. Alleszins wil de regering dat een kleiner bedrag aan de terugbetaling van de schulden moet besteed worden.

Het gaat om slechts enkele miljarden euro (drie tot vier) op jaarbasis. Dit is eigenlijk slechts een klein bedrag. Maar het zou de regering toelaten om de problemen van armoede en wanhoop wat te verzachten voor de arbeiders, werklozen en armen. Maar zelfs aan deze kleine toegeving, zegt Brussel neen.

Grote toegevingen door Syriza

De Griekse regering heeft al teveel toegevingen gedaan in een poging om tot een akkoord met de zogenaamde ‘partners’ in de EU te komen. De kwestie van een vermindering van de schulden (kwijtschelding of afschrijving van het grootste deel ervan) of een Europese schuldenconferentie, een verwijzing naar het historische voorbeeld van de vermindering van de Duitse schuld na de Tweede Wereldoorlog, is van tafel verdwenen. Syriza gaf ook toe op het punt van de hernationalisatie van de geprivatiseerde publieke ondernemingen. Yianis Varoufakis ging zelfs zo ver dat hij verklaarde dat alle investeringen welkom zijn, ook die van het Chinese bedrijf Cosco dat de haven van Piraeus wil kopen. Die investeringen zijn volgens Varoufakis welkom omdat ze de “economie moderniseren” en de “concurrentie versterken”. Varoufakis benadrukte ook dat alle Griekse schulden zullen terugbetaald worden en daarmee ook de interesten op deze schulden. Ministers Dragasakis en Sakellaridis stelden dat de regering niet aan het bestuur van de grote banken zou raken (de banken zijn dan wel in meerderheid eigendom van de overheid, maar het bestuur is nog steeds in handen van de oude private eigenaars).

Ondanks al deze toegevingen door Syriza zeggen de ECB en de Duitse heersende klasse ‘neen’. En ze staan niet alleen met deze boodschap. Ook de vermeende ‘bondgenoten’ van Griekenland, zoals de Franse president Hollande of de Italiaanse premier Renzi, schaarden zich achter de ECB en Schauble. Ze deden dit met hetzelfde gemak waarmee ze eerder hun “begrip” en “solidariteit” met de Griekse eisen betuigden aan Tsipras. Met dergelijke ‘vrienden’ heb je geen vijanden nodig.

Dit is geen ‘onderhandeling’, het is ‘oorlog’

De Griekse regering zegt nu dat de ‘onderhandelingen’ begonnen zijn. Maar wat op de eerste dag van de verkiezingsoverwinning van Syriza begon, was geen ronde van onderhandelingen. Het was een ‘oorlog’.

Zoals Xekinima meermaals naar voor bracht, is Brussel niet bereid om toe te laten dat Griekenland het besparingsbeleid stopt. Dit zou immers een voorbeeld stellen voor de rest van Europa, zeker in het zuiden van het continent.

De EU-leiding en de heersende klassen doorheen Europa zijn niet bereid om te aanvaarden dat de Griekse arbeiders zich weigeren te onderwerpen. Ze eisen van ons dat we de komende decennia blijven betalen voor een schuld die wij niet maakten en waar wij niet verantwoordelijk voor zijn. Ze eisen dat we blijven betalen zodat diegenen die wel verantwoordelijk waren grote winsten blijven maken en steeds rijker worden.

Hun ‘wapen’: dreigen met een exit uit de eurozone

Het ‘wapen’ van de trojka bestaat eens te meer uit het dreigement dat Griekenland uit de eurozone zal gezet worden indien de begrotingstekorten niet langer gefinancierd worden en de ECB niet langer liquiditeiten in het Griekse bankenstelsel pompt.

Dit hoeft op zich evenwel niet het Griekse vertrek uit de eurozone te betekenen. Ze weten heel goed dat er een grote kost aan verbonden is en bovendien een ernstig gevaar voor de stabiliteit (eigenlijk zelfs de toekomst) van de eurozone en de koers van de Europese economieën. Voor hem zou het een veel grotere kost betekenen dan voor een klein land zoals Griekenland. Het zou een bedreiging vormen voor het volledige besparingsbeleid dat ze doorheen Europa opgelegd hebben. Voor het Europese establishment is het voortbestaan van de eurozone, dus met Griekenland als lid ervan, belangrijk. Maar daar willen ze de voorwaarde aan koppelen dat de Griekse bevolking buigt voor de eisen van het establishment.

Met andere woorden, ze willen dat we in de eurozone blijven waarbij we ons volledig onderwerpen. Vooraleer ze een akkoord met de regering onder leiding van Syriza zullen aanvaarden, zal de druk zodanig opgevoerd worden dat er uiteindelijk slechts een akkoord mogelijk is indien er amper inhoud is bevat is.

Wat moet ons antwoord zijn?

De Griekse werkende bevolking, de massa’s en de sociale bewegingen moeten van de Griekse regering eisen dat ze het been stijf houdt.

Als het antwoord van Brussel op de pogingen van de regering om een einde te maken aan de sociale afbraak bestaat uit de stopzetting van de financiering en een drooglegging, dan kunnen we enkel maar zeggen dat de euro niet de ‘heilige koe’ is die Brussel ervan maakt.

Zoals Yianis Varoufakis recent verklaarde en iedereen in Griekenland weet, gaan meer dan 90% van de financiële middelen van de trojka voor Griekenland terug naar de crediteurs. Het antwoord is eenvoudig: “als je ons de nodige euro’s om de schulden terug te betalen niet geeft, dan zullen wij die schulden niet afbetalen.”

We moeten onze stem verheffen en duidelijk maken dat we hun schuld niet zullen betalen en het bankenstelsel zullen nationaliseren, met andere woorden onder de controle en het bezit van de samenleving en de werkenden plaatsen. We zullen de sleutelsectoren van de economie nationaliseren, arbeiderscontrole en -beheer doorvoeren zodat er democratisch beheer mogelijk is, corruptie en diefstal stoppen en een einde maken aan het spel van de speculanten door een muntcontrole en overheidscontrole op buitenlandse handel in te stellen. Door de economie te plannen in functie van de noden van de bevolking, het opbouwen van democratisch structuren in de samenleving met algemene vergaderingen en comités op de werkvloer en in de wijken, kunnen we de controle nemen over de beslissingen die ons leven bepalen.

Dat is het beste antwoord op de dreigementen van Draghi en Schauble. Tegelijk moeten we onze echte bondgenoten aanhalen. We zullen die niet vinden in de regeringen, maar onder de werkende massa’s en de opkomende linkse krachten in zowel het zuiden als het noorden van Europa en in de rest van de wereld.

De leiding van Syriza denkt dat ze de Europese Unie, het Europa van de bazen en multinationals, kan ‘hervormen’ om het democratischer en menselijker te maken op basis van onderhandelingen. Dat is een verkeerde inschatting. De EU zoals we die kennen is een reactionaire, ondemocratische structuur die enkel in staat is om een asociaal beleid op te leggen. We moeten deze instelling naar de prullenbak van de geschiedenis verwijzen. Dit kan enkel door de arbeidersklasse en op basis van gezamenlijke strijd doorheen Europa om te komen tot een Europa dat niet gecontroleerd wordt door de multinationals, maar door de werkenden zelf. Een verenigd Europa op vrijwillige, democratische en gelijkwaardige basis, kortom een socialistisch Europa.