Duitsland. Nationaal congres van de WASG: een draai naar rechts

Eind april vond een nationaal congres van de Duitse WASG plaats. De WASG is een nieuwe linkse formatie die in januari 2005 werd opgezet uit protest tegen het neoliberaal beleid van de regering. Samen met de PDS (Oostduitse voormalige communisten) trok de WASG naar de verkiezingen als Linkspartei. De Linkspartei behaalde 8,7% en 54 verkozenen. De WASG besliste op haar nationaal congres om te fusioneren met de PDS en om maatregelen te nemen tegen de Berlijnse afdeling indien die afzonderlijk opkomt bij de regionale verkiezingen van september.

Robert Bechert vanuit Berlijn

Het congres kwam samen op een ogenblik dat enkele leidinggevende WASG-leden dreigden met ontslag indien ze hun zin niet kregen. De leidinggevende groep rond voormalig SPD-minister Oskar Lafontaine was vastberaden om iedere oppositie te verslaan en om de principes van de WASG af te zwakken ten einde een snelle fusie met de Linkspartei.PDS (L.PDS) mogelijk te maken.

Het centrale punt van de discussie was Berlijn. Dat komt omdat de Berlijnse regionale regering sinds 2001 geleid wordt door een coalitie van de SPD en de L.PDS. Deze coalitie is verantwoordelijk voor een reeks besparingen op de kap van de arbeiders.

De coalitie in Berlijn brak zelfs de nationale loonakkoorden om zo de lonen van het stadspersoneel te verlagen en de arbeidsduur te verlengen. Het bestuur ging ook over tot privatiseringen en heel wat besparingen. In zo’n situatie besliste de Berlijnse WASG dat het onmogelijk was om samen met de L.PDS een gezamenlijke lijst te vormen, tenzij de L.PDS haar standpunten zou wijzigen.

Deze beslissing van de Berlijnse WASG-afdeling lag steeds onder vuur van de nationale WASG-leiding. Die zag de Berlijnse beslissing als een bedreiging voor haar fusieplannen. Leden van de SAV (Socialistisch Alternatief, onze Duitse zusterorganisatie) speelden een belangrijke rol in de Berlijnse WASG om er tot een principieel standpunt te komen tegenover de besparingen. De nationale leiding van de WASG richt zich daarom ook sterk tegen de SAV.

In de nationale media wordt het debat voorgesteld als een discussie tussen Lafontaine, de leiding van de L.PDS en de trotskiste Lucy Redler, het SAV-lid dat werd verkozen als centrale WASG-kandidaat bij de verkiezingen in september.

Van bij het begin van het nationaal congres stelde de WASG-leiding dat enkel een fusie met de L.PDS een stap vooruit kan bieden, maar er was geen discussie over waar zo’n nieuwe partij voor moet staan.

Manoeuvres

Het standpunt dat enkel een fusie een stap vooruit kan vormen, stemt niet overeen met de realiteit. De linkerzijde ging met 2.200.000 stemmen vooruit in de nationale verkiezingen van 2005 tegenover die van 2002. Dat kwam voornamelijk door de vorming van de WASG en het aansluiten van Lafontaine bij de WASG kort voor de verkiezingen.

De L.PDS heeft op zichzelf stagnatie gekend en is wellicht achteruit gegaan. Omdat Lafontaine een belangrijke rol speelde in het verkrijgen van 8,7% bij de verkiezingen van september vorig jaar, hadden de dreigementen van zijn aanhangers om af te splitsen een grote impact op het WASG-congres.

Ondanks die druk steunde minstens een derde van de afgevaardigden de beslissing van de Berlijnse WASG om onafhankelijk op te komen. De meest linkse leden van de nationale WASG-leiding stelden een resolutie voor waarin sprake was van de nood aan “een fundamentele koerswijziging op het vlak van partij-opbouw” en een verzet tegen “administratieve sancties” werd slechts verslaan met 156 tegen 143 stemmen, zelfs na een tussenkomst van Lafontaine.

Omdat deze stemming zo nipt was, besloot de rechterzijde (met de steun van de radicaal-linkse organisatie Linksruck), om de volgorde van de stemmingen te wijzigen zodat hun eigen motie eerst kwam voor een “zacht linkse” motie dat zich zowel uitsprak tegen de positie van de Berlijnse WASG als tegen de sancties tegen die WASG-afdeling.

Een aantal afgevaardigden was kwaad en verliet het congres, waardoor de rechterzijde een grotere meerderheid kon behalen bij latere stemmingen. Er was wel nooit een absolute meerderheid van de afgevaardigden.

De beslissingen van het WASG-congres vormen een gevaarlijke ontwikkeling. Het is duidelijk dat de rechterzijde in de WASG niet geïnteresseerd is in de uitbouw van een massale partij met een actief lidmaatschap. Bovendien blijkt uit hun streven naar een snelle principeloze fusie met de L.PDS dat ze ook bereid zijn om deel te nemen aan een regering die een asociaal beleid voert.

Wellicht zal nu geprobeerd worden om nog voor 2007 tot een fusie te komen. Het is niet uitgesloten dat de leiding zal proberen om een aantal tegenstanders uit te sluiten uit de nieuwe partij. De toekomst van zo’n partij is echter bijzonder onzeker op middellange termijn.