Meer sociale strijd in China. 87.000 "incidenten" in 2005

In 2005 waren er China 6,6% meer gevallen van "verstoring van de openbare orde". Het ging in totaal om 87.000 incidenten, of 240 per dag. Dit kwam na een toename met 28% in 2004 en dit volgens officiële statistieken.

Laurence Coates

Tegenover de groeiende onstabiliteit proberen de "communistische" leiders van China de sociale tegenstellingen te verzachten. Er wordt ook geprobeerd om lokale verantwoordelijken te vervangen indien ze de gemoederen verder ophitsen.

Het officiële nieuwsagentschap Xinhua rapporteerde op 19 januari dat het totaal aantal gevallen van "verstoring van de openbare orde, het gerecht, bijeenkomsten en het aanzetten tot rellen" in 2005 op 87.000 stond. Er werd wel niet dieper ingegaan op dat cijfer.

De toename van sociale onrust in China is versterkt door discussies rond niet-betaalde lonen, het verdwijnen van jobs, privatiseringen, onteigeningen van grond met erg lage compensaties, schandalen rond vervuiling, corruptie en de groeiende kloof tussen rijk en arm. Tegenover het steeds militanter wordende protest, is het Chinese regime verdeeld over haar antwoord. Reuters bracht een bericht dat twee topgeneraals in het Volksleger de "strijdefficiëntie" van de 1 miljoen leden tellende paramilitaire politie zal versterken om te kunnen reageren op sociale onlusten.

Tegelijk ging premier Wen Jiabao in tegen vertegenwoordigers van de lokale autoriteiten toen hij stelde dat het verderzetten van de onteigeningen van grond aan het huidige ritme een "historische fout" zou zijn. "Een aantal gemeenten bezetten landbouwgrond op een onwettelijke manier en bieden geen redelijke economische compensatie aan voor de boeren, dit leidt tot massale incidenten op het platteland", stelde Wen. "We mogen absoluut geen historische fout begaan met het landprobleem".

Wie heeft de controle?

De centrale regering probeert er alles aan te doen om de controle te verwerven over de lagere echelons van de staat omdat deze vaak openlijk ingaan tegen de beslissingen van de centrale regering. Dat is ook het geval in verband met de massaprotesten. De nieuwe nationale noodmaatregelen vereisen van de lokale autoriteiten om onmiddellijk iedere vorm van onlust te melden aan de centrale leiders. Nu zijn er vaak doofpotoperaties van de lokale autoriteiten, zeker indien geprotesteerd wordt tegen de corruptie van de lokale autoriteiten zelf. Er waren ook pogingen om schandalen in de doofpot te steken, zoals het schandaal rond de vervuiling in de rivier Songhua in november vorig jaar. Toen moest de stad Harbin gedurende vijf dagen de watertoevoer afsluiten, wat de steun voor het regime zeker geen goed deed.

Andere maatregelen van de lokale autoriteiten hebben nog grotere problemen veroorzaakt voor het regime in Peking. Zo was er de beslissing van de lokale autoriteiten in Dongzhou, in de provincie Guangdon, om de politie te bevoorraden met echte kogels bij protestacties van boeren die zich verzetten tegen de onteigeningen en de bouw van een grote elektriciteitscentrale op de grond. De lokale autoriteiten beweerden dat er maar drie slachtoffers vielen, maar wellicht vielen er ongeveer 30 doden. De overheidsmedia publiceerde de versie van de lokale autoriteiten, maar bracht ook het bericht dat de lokale politieverantwoordelijke was opgepakt wegens een "verkeerde aanpak" bij de fatale schietpartij.

Centrale regering probeert branden van de lokale autoriteiten te blussen

De centrale regering kan slechts optreden na de gebeurtenissen en probeert daarbij de schade te beperken. Een maand na de doden in Dongzhou, was de politie in Guangdong verantwoordelijk voor een nieuwe controversiële actie. Een wegblokkade van dorpsbewoners vlakbij Zhongshan werd na vier dagen door de politie gebroken met een waterkannon en traangas.

De nationale regering probeert alle brandjes te blussen, maar slaagt er niet in om de lokale autoriteiten die telkens opnieuw brandjes aansteken, in te halen. Die lokale autoriteiten willen gebruik maken van de kapitalistische elementen en van repressie om hun eigen macht te vergroten. De Amerikaanse krant New York Times berichtte vanuit Guangdong: "We spraken met heel wat mensen… en het is duidelijk dat het algemeen geweten is wat er gebeurde in Dongzhou en dat er in grote delen van het Chinese platteland heel wat ongenoegen is. Maar er is een fatalisme over de mogelijkheden om voor hun eisen op te komen tegenover de regering."

Dat is wellicht een gevoel dat vandaag door velen wordt gedeeld. Maar naarmate de crisis dieper wordt, zullen steeds meer Chinezen de conclusie trekken dat massastrijd – en dus ook massa-organisaties – de enige weg vooruit bieden.