Linkse vooruitgang bij Europese verkiezingen?

Op 22 maart was er een miljoenenbetoging in Madrid. Een menselijke zee trok op in een ‘mars voor waardigheid’. Er waren naar schatting 1 tot 2 miljoen aanwezigen, waardoor dit de grootste Spaanse betoging  sinds de val van de dictatuur van Franco was. Duizenden betogers eisten “brood, werk en huisvesting voor iedereen” alsook de “niet-betaling van de schulden” en het vertrek van de regering en de trojka.

In het kader van de Europese verkiezingen is er in de gevestigde media vooral aandacht voor de groei van extreemrechtse en reactionaire populistische krachten. Voor de vooruitgang van de radicale linkerzijde is er minder aandacht, ook al is die zowat overal in Europa zichtbaar. Volgens peilingen kan de linkse fractie GUE/NGL bijna even groot worden als de liberale fractie van Verhofstadt. Van 35 zetels kan de fractie groeien tot meer dan 50 verkozenen met onder meer sterke vooruitgang voor Syriza in Griekenland (op 27% in de peilingen) en Izquierda Unida in Spanje (op 13% in de peilingen). In Italië, waar de zelfvernietigende koers met deelname aan centrumlinkse regeringen een groot vacuüm heeft nagelaten, is er een lijst rond de kandidatuur van Tsipras (Syriza, Griekenland) als linkse frontman. Deze lijst haalt 3% tot 5% in de peilingen en maakt kans op een verkozene.

Een vooruitgang voor de linkerzijde, een fenomeen dat nu ook ons land bereikt, brengt discussies met zich mee. De noodzaak van een consequent verzet tegen alle besparingen en geen deelname aan besparingscoalities met gevestigde partijen bijvoorbeeld. Maar ook de discussie over welk alternatief we naar voor schuiven. Het kapitalisme in crisis laat weinig manoeuvreerruimte, de noodzaak van een socialistisch alternatief op het kapitalisme stelt zich steeds dringender. De linkse krachten in Europa lijken daar vandaag niet op voorbereid.

Zo besliste het Duitse Die Linke met het oog op regeringsdeelname in Duitsland om de EU niet te omschrijven als “neoliberaal, erg ondemocratisch en militaristisch”. Een resolutie in die zin werd verworpen op een congres. Het eisenplatform van de partij beperkt zich tot een hervorming van de bestaande EU. Ook de leiding van Syriza lijkt het partijprogramma af te zwakken met het oog op regeringsdeelname.

Om van de linkerzijde een politieke kracht te maken die strijdbewegingen tot overwinningen kan brengen, moet een duidelijk politiek programma van socialistische omvorming van de samenleving worden aangenomen. We moeten breken met de trojka en met het kapitalisme. Enkel een arbeidersregering met een socialistisch programma als onderdeel van een internationale strijd voor socialisme voldoet aan de noden van de meerderheid van de bevolking.