Het Marshall plan van Di Rupo. Kan een neoliberaal programma redding brengen voor Wallonië?

De PS van Elio Di Rupo kondigde trots haar “Marshall plan” voor Wallonië aan. Kan dat programma voldoen aan de verwachtingen van de bevolking? Als Di Rupo het heeft over het bevorderen van “het individueel initiatief”, “het nemen van risico’s,…”, weten we dat zijn plannen neoliberaal zijn. Dat betekent een verdere aanval op de arbeidsvoorwaarden en de sociale verworvenheden. De PS laat haar ware gelaat zien. De linkse retoriek om de sociale achteruitgang te verbergen, wordt vervangen door een openlijk liberalisme. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat vooral de liberalen en het patronaat zich positief uitlieten over het Marshall plan.

Vincent Devaux

Voor de uitvoer van het plan zou over 4 jaar meer dan één miljard euro nodig zijn. Dat is een jaarlijkse verhoging van de begroting met 5%. Dat geld is momenteel nog niet voorhanden. Een deel ervan zou komen van de verkoop van aandelen van Arcelor die het Waalse Gewest bezit. De PS heeft er geen probleem mee om de middelen van de gemeenschap te verkopen. Waals minister-president Van Cauwenbergh verklaarde tevens dat hij er geen probleem mee zou hebben om FN of Sonaca, twee bedrijven in handen van het Waals Gewest, te verkopen aan de privé.

180 miljoen euro zou komen van besparingen in verschillende departementen van het Waals Gewest. Michel Daerden verklaarde dat het geld “beter” zal moeten worden gebruikt. Wellicht zullen de ambtenaren dus de broeksriem moeten aanspannen. Om de privé te stimuleren, wordt de openbare sector gewurgd.

Het geld van het Marshall plan zou gebruikt worden om “competitiviteitspolen” te stimuleren in de vorm van hulp bij investeringen, opleidingen, hulp bij de export,… Dat wordt bijzonder positief onthaald bij de patroons in de farmaceutische sector (zoals Pfitzer). Het maakt echter weinig indruk op de arbeiders van bijvoorbeeld Sonaca, één van de bedrijven in de competitiviteitspool van de luchtvaart.

Het plan voorziet 2000 jobs in de kinder- en bejaardenzorg, wat de enorme achterstand slechts gedeeltelijk wegwerkt. Anderzijds voorziet het ook in een lastenverlaging en de fiscale vrijstelling voor investeringen in het kader van de creatie van “vrijhandelszones”. In dezelfde lijn is ook sprake van het terugdringen van gemeentelijke en provinciale belastingen op drijfkracht, oppervlakte,… Kortom: heel wat cadeaus voor het patronaat.

Er zou tussen de 150 en 270 miljoen euro besteed worden aan onderzoek. Naast de 5 miljoen euro voor fundamenteel onderzoek, zou alles gaan naar toegepast onderzoek dat direct gericht is op de bedrijfsbelangen. Terwijl het Marshall plan het accent legt op opleidingen (200 miljoen), wil Marie-Christine Simonet (CDh) de renovatie en het onderhoud van schoolgebouwen uit handen geven aan de privésector.

Voor Di Rupo is deze rits van tegenhervormingen een gemakkelijke manier om zich voor te doen als ‘welwillend’ en ‘verantwoordelijk’ naar de burgerij en de Nederlandstalige traditionele partijen toe, wat absoluut noodzakelijk is om zich van een toekomst op federaal niveau te vergewissen. Naast zijn pogingen om de burgerij ervan te overtuigen dat de PS bereid is om een neoliberaal beleid te voeren, moet Di Rupo echter ook rekening houden met recente problemen in Wallonië. Zo is er de discussie over het circuit van Francorchamps, het autovignet voor Wallonië en zeker ook het corruptieschandaal rond sociale woningen dat de PS in Charleroi teistert. Het is moeilijk om alle stemmen aan de top van de PS gelijk te stemmen. Niet omdat er in de PS-top verzet zou zijn tegen een neoliberale politiek, maar wel omdat het Marshall plan de specifieke belangen van verschillende PS-baronnen raakt.

De PS verraadt de rol die ze voor de arbeiders zou kunnen spelen door een actieve rol te spelen in het verergeren van sociale ongelijkheid. Daarbij maakt ze gebruik van de methoden van de burgerij om de belangen van de heersende klasse te verdedigen.