85 rijken bezitten evenveel als helft wereldbevolking

Een ander systeem is nodig

Het jaar is nog niet ver gevorderd, maar premier Di Rupo (PS) heeft er al heel wat familiefeestjes op zitten. Hij trok naar het Wereldeconomisch Forum in Davos, de Cercle de Wallonie,… Zijn boodschap is duidelijk: “België is op de goede weg.” Een meerderheid van de bevolking merkt daar niet veel van. Er is geen economische groei en de jobs die erbij komen, volstaan niet om de verdwenen jobs bij bedrijfssluitingen en herstructureringen te compenseren. Bovendien gaat het doorgaans om onstabiele en laag betaalde jobs.

Artikel door Baptiste uit de februari-editie van ‘De Linkse Socialist’

Het volstaat om te kijken voor welk publiek Di Rupo sprak: de rijksten, de grote bazen en hun machtigste verdedigers. Hij stelde zich voor als hun ‘nederige dienaar’. Dat klopt: Di Rupo doet er alles aan om de privileges van de allerrijksten te verdedigen en de gewone werkenden en hun gezinnen voor de crisis te laten opdraaien. Zijn het immers niet de ondernemers die “aan de basis van de welvaart” liggen? Dat wij alle rijkdom creëren met onze arbeid wordt gemakshalve aan de kant geschoven. Volgens hen doen wij niets anders dan profiteren van het systeem. Vooral de werklozen die een uitkering krijgen, worden momenteel onder vuur genomen.

De kloof tussen arm en rijk is nog nooit zo groot geweest. Zelfs de wereldelite vreest dat dit tot onstabiliteit en massaprotest zal leiden. Oplossingen hebben ze niet, steeds grotere ongelijkheid zit immers ingebakken in het kapitalistische systeem. Met het huidige besparingsbeleid worden de tegenstellingen nog verder uitgediept. Nooit eerder in de geschiedenis waren er zoveel technologische mogelijkheden en rijkdom. Met die rijkdom is het mogelijk om iedereen degelijke levensvoorwaarden te bieden. Dat gebeurt echter niet. Terwijl een kleine elite steeds rijker wordt, kent een groeiend deel van de wereldbevolking armoede, miserie of barbarij.

Van onzekerheid naar armoede

De overgrote meerderheid van de bevolking heeft het moeilijk: een algemeen besparingsbeleid, loonstop, hervorming van het vervroegd pensioen, versnelde afname van de werkloosheidsuitkeringen,… Voor heel wat gezinnen is de weg naar de armoede steeds korter, zeker als er een job verloren gaat.

De hervorming van de uitkeringen voor werklozen in 2012 voorzag een daling van het bedrag van de uitkeringen met 25%. Daarbovenop komt er op 1 januari 2015 de stopzetting van de inschakelingsuitkering voor ongeveer 55.000 mensen. In 2010 bedroeg een gemiddelde werkloosheidsuitkering 27% van het gemiddelde jaarloon. Twintig jaar eerder was dat nog 42%. Ongetwijfeld is dit percentage sinds 2010 nog verder afgenomen.

België: een fiscaal paradijs

Voor de werkgevers en andere fiscale vluchtelingen is België ‘the place to be’. Er is immers geen belasting op grote vermogens en amper op de bedrijfswinsten. De vennootschapsbelasting bedraagt in theorie 33,99%. Maar in de praktijk zorgen de vele cadeaus aan het patronaat zoals de notionele intrestaftrek ervoor dat de effectieve belastingvoet in 2009 onder de 10% dook. In 2012 zorgden de notionele intrestaftrek en gelijkaardige maatregelen ervoor dat de gemeenschap ongeveer 20,4 miljard euro misliep.

De daling van de effectieve belastingvoet is algemeen gekend. De grote multinationals in ons land betalen het minste op hun vaak grote winsten. Bedrijven als ArcelorMittal, Electrabel, Janssen Pharmaceutic, ABInbev,… doen gouden zaken.

Wie profiteert?

In het België, “waar alles goed gaat”, leeft ongeveer 15% van de bevolking onder de armoedegrens terwijl de 20% rijksten 61% van het financieel vermogen in handen hebben. Voor ons blijven de rekeningen aangroeien onder druk van besparingsplannen die telkens meerdere miljarden euro opbrengen. Voor hen gaat het erom dat de miljardenwinsten worden veiliggesteld.

Na één tot drie jaar werkloosheid moet een gezinshoofd rondkomen met 1.090,70 euro per maand, een samenwonende met 483,86 euro per maand. Tegelijk wordt moord en brand geschreeuwd door de grote managers van de publieke bedrijven als wordt voorgesteld dat hun jaarloon zou beperkt worden tot 290.000 euro… Als dat “misionarislonen” zijn, zoals Luc Vanden Bossche beweert, wat is een uitkering van 483,86 euro per maand dan?

Wie zijn nu eigenlijk de profiteurs: diegenen die proberen te overleven met een inkomen dat ervoor zorgt dat er op het einde van het loon (of uitkering) nog een stuk maand over is? Of diegenen die zich in luxe wentelen en eigenlijk niet meer weten wat ze met al hun geld moeten doen? Bij de start van het nieuwe jaar verklaarde Anne Demelenne van het ABVV dat de hervorming van het werkloosheidsstelsel een sociale ramp betekent. In het kader van de verkiezingen zouden er acties komen om de eisen “aan de gevestigde partijen over te brengen”. Op die kringen moeten we niet rekenen. We hebben nood aan een actieplan om de strijd tegen de neoliberale plunderpolitiek te stoppen. Dat moeten we koppelen aan de opbouw van een politiek instrument dat onze belangen vertegenwoordigt.