Aanhoudende politieke crisis in Thailand

Arbeiders en armen op platteland hebben eigen partij nodig

De huidige politieke crisis in Thailand is eigenlijk al sinds de militaire staatsgreep van 2006 bezig. Toen werd Thaksin Shinawat, de miljardair die politicus werd, aan de kant geschoven. Er was een openlijke confrontatie tussen zijn partij en de aanhangers ervan aan de ene kant en de politieke elite rond de Democratische Partij aan de andere kant. Er was een oproep om de verkiezingen van 2 februari uit te stellen, maar dan nog is er geen einde van de crisis in zicht.

Raviechandran (CWI Maleisië)

In deze gepolariseerde situatie hebben de armen op het platteland in het noorden en het noordoosten van het land alsook delen van de arbeidersklasse doorgaan Thaksin gesteund alsook ieder regime dat met hem verbonden was. Het grootste deel van de middenklasse, maar ook delen van de arbeidersklasse in Bangkok en veel mensen uit het zuiden steunen de Democraten. Deze opdeling blijft aanhouden, vooral door het vacuüm in de geschiedenis van het moderne Thailand omdat er geen kracht was die de armen op het platteland en de werkenden in de steden verenigde op basis van een oprechte verdediging van hun belangen. De afwezigheid van een massale partij van de arbeidersklasse en de stedelijke armen waarmee wordt ingegaan tegen het feodalisme en het kapitalisme, creëerde ruimte voor verschillende regimes die de belangen van de monarchie, het leger en de kapitalisten dienden terwijl de gewone bevolking steevast verder werd uitgebuit.

Politieke crisis

De recente conflicten in Bangkok begonnen in oktober 2013. Toen waren er acties van het People’s Democratic Reform Committee (PDRC), dat vooral uit aanhangers van de Democratische Partij bestaat alsook voormalige ‘geelhemden’. De acties waren gericht tegen de regering van de PTP (Partij voor de Thaise bevolking) die sinds 2011 geleid wordt door Yngluck Shinawat, de zuster van Thaksin. Het PDRC beschuldigde de regering ervan dat het een amnestie wilde doorvoeren voor mensen die van corruptie en machtsmisbruik beschuldigd werden. Dat zou een terugkeer van Thaksin mogelijk maken. Nu leeft hij sinds 2008 vrijwillig in het buitenland om een gevangenisstraf in eigen land te ontlopen.

Onder druk van het aangroeiende straatprotest en de bezettingen van belangrijke delen van Bangkok met de mogelijkheid dat de regering effectief zou omvergeworpen worden, besloot Yingluck om de regering te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven voor 2 februari. Ze is er immers van overtuigd dat haar partij een meerderheid zal halen, zeker op het platteland waar de armsten beperkte voordelen genoten onder de regering van Thaksin. Het PDRC heeft de indirecte steun van het gerechtelijk apparaat, het leger en de monarchie. Die willen geen verkiezingen met een terugkeer van de pro-Thaksin partij. Ze protesteerden door regeringsgebouwen te bezetten en ze eisten een onverkozen ‘volksraad’ om een nieuwe grondwet op te maken. Het leger en de politie stelden dat de acties vreedzaam waren en werken samen met de organisatoren. Maar er kwamen ondertussen wel minstens 10 mensen om het leven toen op de betogers werd geschoten of bij een bomaanslag. Beide kampen beschuldigen elkaar van provocaties. Om de acties onder controle te krijgen, riep Yingluck op 21 januari de noodtoestand uit in Bangkok. Deze zou 60 dagen blijven duren. Maar het hield het protest niet tegen. Afgelopen zondag waren er protestacties tegen de regering bij de stembureaus waar vervroegd kon gestemd worden. Een leider van het anti-regeringsprotest werd daarbij omgebracht. Het kan de spanningen verder doen oplopen.

Met de betrokken figuren en de politieke koers van de centrale krachten is er geen uitweg. Als de verkiezingen effectief doorgaan, zal Yingluck gewoon terugkeren aangezien de Democratische Partij de verkiezingen boycot. Dat zal de protestacties van het PDRC echter niet stoppen. De politieke confrontatie tussen de twee kampen wordt oncontroleerbaar. Een militaire staatsgreep is mogelijk of het gerecht kan tussenkomen om de verkiezing van Yingluck teniet te doen. Dat zou de armen op het platteland woedend maken, zij vrezen immers dat ze de beperkte voordelen die ze onder Shinawat-regeringen kregen zullen verliezen. Zonder een oplossing die beide kanten tevreden stelt en in een situatie van anarchie kan het conflict uit de hand lopen in de richting va een burgeroorlog.

‘Volksraad’ om de massa’s te vervangen

De belangrijkste doelstelling van het PDRC is om de verkozen regering van Yingluck te vervangen door een onverkozen regering of een ‘Volksraad’. Volgens Suthep Thueaksuban, de belangrijkste woordvoerder van het comité en een voormalige leider van de Democratische Partij, zou de rol van zo’n ‘volksraad’ erin bestaan om de grondwet te hervormen om de dominantie van Thaksin op de Thaise politiek te stoppen. Op basis van het prokapitalistische en conservatieve karakter van het PDRC zou een ‘volksraad’ de agenda van de grote bedrijven verdedigen, samen met die van het leger en de monarchie. Het doel is dan enkel om de economische positie van de gangsterkapitalisten rond Thaksin in te dijken.

Deze agenda zal de aanhangers van Thaksin – de ‘roodhemden’ – niet overtuigen. Dat zijn vooral arme boeren uit het platteland. Zij voerden protestacties buiten Bangkok en er is een facebook-campagne om de verkiezingen van Yingluck te ondersteunen.

De voorgestelde ‘volksraad’ zou ook niet de belangen van de gewone bevolking – de arbeiders en arme boeren – centraal stellen. Die worden hard geraakt door de onzekere sociale en economische voorwaarden met de vertraging van de economie in het land. De grondwettelijke monarchie heeft sinds de jaren 1930 elementen van parlementaire democratie toegelaten, maar het kwam steeds tot brutale regimes die ofwel via verkiezingen ofwel via staatsgrepen aan de macht kwamen. Deze regimes hebben telkens de democratische rechten en de sociale verworvenheden aangevallen, zowel die van de arbeiders, de jongeren en studente als de arme boeren. Telkens werd het recht op zelfbeschikking van de moslimminderheid in het zuiden van het land ontzegd.

Ook onder Thaksin en zijn partijen werd niets gedaan aan de sociale en economische noden van de arbeidersklasse of de armen op het platteland. Er werd een populistische en opportunistische agenda gebruikt in ruil voor de stemmen van de armen die nodig waren om de eigen drang naar politieke macht te realiseren. In de zes jaar dat Thaksin en co aan de macht zijn geweest, is hun eigen rijkdom heel sterk toegenomen. Thaksin is momenteel een van de tien rijkste inwoners van Thailand.

Enkel door een revolutionaire grondwetgevende vergadering op te zetten met democratisch verkozen vertegenwoordigers van de arbeidersklasse, arme boeren en anderen in de samenleving, zowel in de steden als op het platteland, is een echte politieke oplossing mogelijk. Zo’n oplossing moet vertrekken van de noden en behoeften van de bevolking. Een zogenaamde ‘volksraad’ zal dat niet brengen, het doel daarvan is enkel om in de plaats van de massa’s te treden.

Oprukkende armoede op platteland en in de steden

De armen van het platteland en de aanhangers van Thaksin zijn tegen een regering van de Democraten omdat ze denken dat dit een bedreiging vormt voor de bestaande sociale voordelen zoals universele gezondheidszorg, het moratorium op landbouwschulden, het stelsel van dorpsfondsen en andere voordelen die onder het regime van Thaksin werden bekomen. Die vrees wordt bevestigd als het PDRC stelt dat het eens de ‘Volksraad’ aan de macht komt een einde wil stellen aan de populistische agenda van Thaksin.

Doorheen de geschiedenis van het land, zowel onder de militaire regimes als de verschillende prokapitalistische regeringen, zowel tijdens de periode voor de sterke economische groei (1968-1986) als tijdens de boom (1987-1996), werd de samenleving gekenmerkt door een grote ongelijkheid. De arme boeren op het platteland bleven bijna volledig buiten de enorme economische ontwikkeling van Bangkok en andere stedelijke gebieden. De armen op het platteland en de boeren kregen tijdens de Aziatische financiële crisis van 1998 bovendien af te rekenen met harde aanvallen op hun landrechten en hun levensstandaard. Dat gebeurde onder een regering van de Democraten die de orders van het IMF opvolgden.

Na een grondwetswijziging in 1997 begon de lokale zakenelite de Thaise politiek te domineren door aan te sluiten bij politieke partijen om hun zakelijke belangen op die manier veilig te stellen. Thaksin en andere zakenlui die de financiële crisis zonder veel kleerscheuren doorkwamen, gingen over tot de oprichting van de ‘Thai Rak Thai’ partij (‘Thai die van Thai houden’). In 2001 wonnen Thaksin en de TRT de verkiezingen met een massale campagne op het platteland waar een populistische agenda naar voor werd geschoven als reactie op de vele problemen van de armen op het platteland, de overgrote meerderheid van de bevolking.

In plaats van op een onafhankelijke manier de belangen van de werkende bevolking en de armen op het platteland te verdedigen, ging de Raad van Armen – een alliantie van dorpsbewoners en armen uit de steden, een organisatie die toen een grote autoriteit had onder de bevolking – over tot steun aan Thaksin. Het argument van het ‘mindere kwaad’ werd boven gehaald, ze begrepen het kapitalistische karakter van de agenda van Thaksin niet. Thaksin en de TRT konden zich van de andere partijen onderscheiden omdat er nooit eerder dergelijke populistische maatregelen waren voorgesteld.

Als er destijds een arbeiderspartij in Bangkok had bestaan, dan had deze banden kunnen aangaan met de armen op het platteland. Er was geen dergelijke partij waardoor een andere partij, een kapitalistische maar met een populistische agenda, de macht kon grijpen. Onder druk van het vrijemarktbeleid en een economische crisis zoals die van 1997, kunnen de verworvenheden van de armen op het platteland snel terug ingetrokken worden om de belangen van de grote bedrijven te verdedigen.

De Thaise economie is nu sterk afhankelijk van de industriële activiteit in de stedelijke gebieden zoals die rond Bangkok, maar ondertussen is nog meer dan 60% van de bevolking betrokken bij landbouwactiviteiten. Dit betekent dat het grootste deel van de rijkdom van het Thaise kapitalisme door de arbeiders in de steden wordt geproduceerd. De arbeidersklasse van Bangkok ligt onder vuur door de neoliberale agenda van Yingluck. De arme boeren en de arbeiders worden door dezelfde kapitalisten uitgebuit. Voor de arme boeren gaat het om het behoud van hun rechten en beperkte sociale zekerheid. Dat kunnen ze het beste verdedigen door zich te verbinden met de arbeiders in de steden om te bouwen aan een kracht die de heerschappij van het kapitalisme kan betwisten. Zo’n alliantie zou ook snel de steun krijgen van studenten, de middenklasse en anderen in de samenleving die uitkijken naar echte verandering.

Arbeidersleiding

Gevestigde media zoals The Economist of het Far Eastern Review, maar ook regeringsleiders uit het buitenland, stellen voor dat het PDRC onderhandelingen start met de regering van Yingluck om tot een oplossing te komen. Ze vrezen dat een onverkozen ‘volksraad’ of een militaire staatsgreep de crisis niet zou beëindigen en dat het de economische positie van het land bovendien enkel kwaad zou doen. Het is een conflict tussen twee kapitalistische partijen die met elkaar strijden om politieke macht. Ze zijn niet oprecht bezorgd om de armen en gewone mensen. Die worden slechts gebruikt om de machtsstrijd te voeren.

De arbeiders, armen op het platteland en andere onderdrukten mogen geen vertrouwen stellen in deze politici, het leger of de monarchie die allen uitvoeren wat de kapitalisten willen. Enkel door een alliantie van de arbeidersklasse, armen op het platteland en anderen is het mogelijk om voor de belangen van de meerderheid van de bevolking te strijden en zo de impasse te beëindigen. Er is dringend nood aan een politieke partij die zich op de arbeiders baseert en die de steun van vertegenwoordigers van de armen op het platteland en andere onderdrukten zoekt. Zo’n partij zou zich baseren op een socialistisch programma als alternatief op de agenda van de kapitalisten, welk kamp die ook verdedigen in de huidige strijd.

Een socialistisch programma zou onder meer volgende elementen omvatten:

• Voor een verenigde strijd van arbeiders, arme boeren, studenten en andere onderdrukten om de regering ten val te brengen.
• Neen aan de heerschappij van generaals of corrupte miljonairs in de politiek, stop de monarchie
• Verkiezingen organiseren voor een echte revolutionaire grondwetgevende vergadering
• Voor een massale partij van arbeiders en arme boeren die opkomt voor een regering van arbeiders en boeren
• Vakbondsrechten voor de gewone soldaten – we moeten de gewone soldaten overwinnen voor de strijd van de werkende bevolking
• Volledige rechten voor de onderdrukte moslimbevolking in het zuiden van Thailand en alle andere minderheden
• Neen aan het neoliberaal beleid, voor democratisch publiek bezit van alle grote bedrijven, grote landeigenaars en banken
• Voor een economie die gepland is om te voorzien in de behoeften van de werkende bevolking en de arme boeren, onder democratische controle en beheer van verkozen comités van de arbeidersklasse en kleine boeren
• Voor een socialistisch Thailand als onderdeel van een socialistische federatie in Zuid-Oost-Azië