Griekenland. Revolutionair potentieel, contrarevolutionair gevaar

Op 17 september werd de Griekse rapper en linkse activist Pavlos Fyssas vermoord door neonazi’s. Een van de daders bekende. Het ging om een lid van Gouden Dageraad, de extreemrechtse kracht die al maandenlang scoort in de peilingen en staat voor een gewelddadig racisme en fascisme. Het dodelijke geweld leidde tot massaal antifascistisch verzet. Indien dat gekoppeld wordt aan het potentieel nog steeds erg sterke verzet tegen het besparingsbeleid en het kapitalistische systeem dat aan de basis van de problemen ligt, is het mogelijk om stappen vooruit te zetten met de arbeidersbeweging. Zoniet loert het neofascistische gevaar om de hoek.

Artikel uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’

Potentieel van arbeidersstrijd intact

De lerarenstaking midden september toonde dat het potentieel van arbeidersstrijd verre van verdwenen is. De vakbonden hielden vanaf 16 september een vijfdaagse staking. Op de eerste dag bleek dat 90% van de leraars aan de staking deelnam en er waren betogingen met 30.000 aanwezigen in Athene en 10.000 in Thessaloniki. De leraars en scholieren werden vervoegd door personeel van andere openbare diensten. De omvang van het protest oversteeg alle verwachtingen.

Tijdens de staking van de leraars was er een algemene 48-urenstaking van de vakbondsfederatie van de openbare diensten, ADEDY. Die oproep ging eveneens gepaard met grootschalige betogingen op woensdag 18 september. De vakbondsleiding had liefst van al niets gedaan, maar werd door druk van onderuit tot actie gedwongen.

Een uitzicht op het einde van de crisis is er niet. Het enige perspectief is er een van nog meer besparingen en nog meer werkloosheid. Zo eist de trojka (EU, ECB en IMF) maatregelen om het aantal ziekenhuizen in het land van 140 op 80 terug te brengen met de helft van de huidige 80.000 personeelsleden. Het ene sociale bloedbad is amper aangekondigd of er staat al een volgende in de steigers. De vakbondsleiding kan de strijd niet blijven afremmen of stoppen, de roep naar eengemaakte actie is daarvoor te groot en te noodzakelijk.

Gevaar van fascistisch geweld

De druk van de acties van de arbeidersbeweging dwongen de neonazi’s van Gouden Dageraad er de afgelopen weken toe zich wat in te houden. De partij probeert de groei te consolideren en weet dat ieder geval van geweld op massale belangstelling kan rekenen. De militanten die eerst warm werden gemaakt om tot geweld over te gaan, aarzelen niet om dat ook in de praktijk om te zetten.

Dat verklaart waarom groepen aanhangers van Gouden Dageraad tot steeds driestere gewelddaden overgaan. Eerst was er een aanval met een 50-tal neonazi’s op een groep van 30 leden van KKE (Communistische partij) die pamfletten uitdeelden. Negen KKE-leden belandden daarbij in het ziekenhuis. Omdat de KKE steeds weigerde om een ernstige antifascistische campagne te voeren, kwam er geen onmiddellijk antwoord wat het zelfvertrouwen van de neonazi’s enkel versterkte.

Enkele dagen later, op 17 september, leidde dit zelfs tot een dode. De 34-jarige linkse rapper Pavlos Fyssas werd in de wijk Keratsini in Piraeus, vlakbij Athene, opgewacht door een groep neonazi’s die hem professioneel afmaakten. Een van de daders was een 45-jarige militant van Gouden Dageraad. De leiding van Gouden Dageraad moest zich van de moordenaar en het geweld distantiëren.

Het dodelijke geweld leidde tot grote antifascistische betogingen. De afgelopen maanden zijn tal van antifascistische comités opgezet. Jammer genoeg functioneren die doorgaans zonder voldoende steun en betrokkenheid van de grote linkse partijen KKE en Syriza. Die laatste partij heeft dan wel beslist om op antifascistisch vlak actief te zijn, maar duidelijke ordewoorden zijn er niet.

Antwoord van arbeidersbeweging nodig

Zowel de massale antifascistische betogingen, de grote steun voor stakingsacties en syndicale betogingen als de aanhoudende electorale steun voor linkse krachten zijn uitdrukkingen van het enorme potentieel voor de Griekse arbeidersbeweging. Het zal er op aankomen om dat potentieel ook effectief te benutten door de strijd tegen het beleid van de trojka en de regering te koppelen aan een strijd tegen het kapitalistische systeem. Dat is meteen de enige manier om het fascistische gevaar de kop in te drukken.

Een algemene staking van onbepaalde duur is het sterkste wapen waarover de arbeidersbeweging beschikt. Maar dit wapen mag niet lichtzinnig gehanteerd worden. Indien het zonder planning of voldoende voorbereiding op de werkvloer en in de wijken wordt bovengehaald, kan het de verdere ontwikkeling van strijd net afremmen. Met opeenvolgende stakingsacties in het kader van een actieplan kunnen we opbouwen met een massale deelname en uitbreiding. Dat kan de basis leggen voor een staking van onbepaalde duur waarbij de regering en haar beleid aan de kant worden geschoven om plaats te maken voor een socialistisch alternatief. Voor een initiatief in deze richting moeten we niet op de vakbondsleiding rekenen, het zal van onderuit moeten opgelegd en georganiseerd worden.