Hoe kunnen we het geld halen waar het zit?

De cijfers waren schokkend. Met 25.000 miljard euro op dubieuze rekeningen in belastingparadijzen zijn er heel wat middelen aanwezig. Het gaat om een kleine minderheid van enkele tienduizenden mensen en instellingen. Met deze middelen is het mogelijk om een einde te maken aan de wereldwijde armoede en kunnen tal van sociale problemen opgelost worden. De roep naar een herverdeling van de beschikbare rijkdom weerklinkt steeds luider.

Artikel door Geert Cool uit de mei-editie van ‘De Linkse Socialist’

Terwijl er bij iedere besparingsoperatie opnieuw bij de gewone werkenden en uitkeringstrekkers wordt aangeklopt, blijven de grote fortuinen ongemoeid. Iedere vraag naar een bijdrage van hen, botst op het argument dat dit de concurrentiepositie zou ondermijnen. Dat er heel wat Antwerpse diamantairs over rekeningen in belastingparadijzen beschikken, toont volgens hun advocaat enkel aan “dat Antwerpen tenminste nog meetelt als diamantcentrum”. Samen met ruim 99% van de bevolking tellen wij dus niet mee.

Het is de concurrentielogica die leidt tot armoede en sociale achteruitgang. Daartegenover plaatst de arbeidersbeweging solidariteit. Een eerlijke herverdeling maakt daar deel van uit. Wij ondersteunen de eis van een vermogensbelasting die de allerrijksten laat betalen voor de gevolgen van de crisis die door hun inhaligheid werd veroorzaakt.

Een vraag is echter hoe we de rijken ertoe kunnen brengen om te betalen. Ze zullen hun fortuin niet zomaar afstaan omdat we het vriendelijk vragen. Er zal altijd wel een nieuw belastingparadijs opduiken als het vorige verbrand is. De reactie van rijke Fransen bij de invoering van een beperkte taks op superhoge inkomens was veelzeggend. Gerard Dépardieu kon niet snel genoeg naar België vluchten en hij was lang niet de enige. Enkele buurten in Ukkel worden stilaan getto’s van Franse superrijken.

De ‘flinke’ opstelling tegen fiscale fraude van de regering en staatssecretaris John Crombez (SP.a) in het bijzonder, heeft meer met imago dan met daden te maken. Wat valt op dat vlak te verwachten van partijen die de afgelopen jaren een legale plundering van de overheidskas hebben georganiseerd met maatregelen zoals de notionele intrestaftrek? En hoe denkt Crombez de fraude aan te pakken als blijkt dat de politie bij de bekendmaking van een lijst van 110 Belgische bedrijven die banden hebben met de Kaaiman- en Maagdeneilanden in De Tijd niet verder komt dan een vraag aan die krant om de lijst door te sturen.

De Tijd merkte hierover zelf op: “De speurders van de federale politie moeten het nu al maanden stellen zonder toegang tot een uitgebreide bedrijvendatabank. Het contract met de databank Euro DB is door de besparingsdrift van de regering niet verlengd en er is nog geen nieuw contract gegund. (…) Terwijl de witteboordencriminelen, waartegen onze speurders moeten strijden, wereldwijd bedrijvenconstructies opzetten met de beste adviseurs en fiscale spitstechnologie. Dat is David tegen Goliath. Moeten onze speurders nu echt strijden met pijl en boog?”

De ongelijkheid waar de enorme rijkdom van een kleine toplaag een uitdrukking van vormt, zit ingebakken in dit systeem. Naarmate de crisis dieper wordt en de winsten onder druk zet, schreeuwen de kapitalisten via al hun spreekbuizen om meer doortastende maatregelen tegen de arbeiders en hun gezinnen. De gevolgen van dergelijk waanzinnig besparingsbeleid zien we in steeds meer landen, de sociale rampen beperken zich steeds minder tot het zuiden van Europa.

De enorme ongelijkheid is geen kwestie van enkele rotte appels die het ‘toevallig’ voor het zeggen hebben. De rotte appels aan de top vormen een uitdrukking van een volledig rot systeem – de hele mand waarin de appels zitten, is rot. Onkruid wieden zonder de wortels uit te trekken, biedt geen fundamentele oplossing. Het kan wat ademruimte bieden, maar onkruid heeft de neiging om uit te breiden en verder te overwoekeren.

Er is een volledige breuk nodig met het systeem dat de ongelijkheid tot ongekende hoogten stuwt. Om de beschikbare middelen echt te kunnen herverdelen, moeten we er ook democratische controle over uitoefenen. Daartoe moeten de centrale productiemiddelen in publieke handen komen met een democratische controle en beheer. Voor een dergelijke maatschappijverandering is een vastberaden strijd nodig waarbij een socialistisch perspectief onontbeerlijk is.