Your cart is currently empty!
Cyprus: geen vertrouwen in een kapitalistische regering! Nee tegen alle bezuinigingen voor de Euro! Voor een socialistisch alternatief!
De crisis van de Eurozone maakte de afgelopen week een dramatische terugkeer. Het optimisme van de heersende klasse in de afgelopen maanden dat ze de crisis had opgelost, is vervlogen. Opnieuw wordt de voortzetting van de eurozone ernstig bedreigd. De crisis rond Cyprus kan dramatische vormen aannemen. De levensvatbaarheid van de euro is in het geding. Deze keer komt de dreiging niet van één van de zogenaamde PIIGS (Portugal, Ierland, Italië, Griekenland en Spanje).
De nieuwste bedreiging voor het bestaan van de eurozone komt van een klein eiland. Het is een duidelijke aanwijzing voor de hachelijke toestand van de eurozone en de EU dat Cyprus dat goed is voor 1:500 van het EU-BBP (in vergelijking met Griekenland van 2% van het BBP), een bedreiging vormt voor de euro. De ontwikkelingen hebben de crisis geïntensiveerd en opnieuw het spook opgeroepen van snelle besmetting van andere landen, met name Italië, Spanje en Portugal. Cyprus was ook het eerste land dat zich niet door de trojka liet afbluffen. Dat dreigt een tendens te worden voor andere landen van de eurozone, iets waar Merkel en de andere EU-leiders zijn bang voor zijn. Op het moment van schrijven, blijft het onduidelijk hoe deze nieuwe fase in de crisis zich precies zal ontvouwen. De ontwikkelingen op Cyprus openen een nieuw hoofdstuk van de crisis in Europa.
Op een arrogante manier, net als een koloniale heerser, heeft de trojka aangedrongen op onteigening van een percentage van de bank deposito’s. 9,9% voor die met meer dan 100.000 euro en 6,75% voor de anderen, als voorwaarde voor redding van 16 miljard euro. De trojka zou 10 euro lenen en de Cypriotische regering de overige 5,8 miljard.
Dit werd gezien als een koloniaal dictaat. Yiannaki Omiras, voorzitter van het Parlement voerde aan dat Europa wil dat Cyprus terugkeert naar de positie van een land van beperkte soevereiniteit. Een -neokoloniale situatie dus. De geschiedenis van de koloniale heerschappij onder het Ottomaanse rijk en Brits imperialisme is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Cyprus en voedt het verzet tegen maatregelen van de trojka.
Het onteigenen van een percentage van de deposito’s van alle spaarders veroorzaakte een enorme schok in Cyprus en andere EU landen die gevangen zitten in het centrum van de storm, met name Italië, Portugal en Spanje. Met één pennenstreek gaf deze maatregel de doodsteek aan de garantie voor banktegoeden in de hele EU. Dit kan leiden tot een run op de banken in andere zwakke economieën in de EU, zoals Portugal, Italië en Spanje. Als de trojka dat Cyprus doet, dan waarom niet in Italië, Spanje of Portugal en andere landen bij de volgende redding van de banken? Het was een blunder van Merkel en de trojka, gevoed door de ‘harde’ lijn van Nederland, Finland en Slowakije ter ondersteuning van Merkel’s Duits imperialisme. De deposito ‘belasting’ dreigde te leiden tot een run op de banken in andere landen. Mensen proberen zo snel mogelijk het geld van hun rekening te halen om zo de heffing te ontlopen. De gevolgen van deze misrekening, tot stand gekomen door een mengeling van arrogantie en het wanhopig zoeken naar oplossingen, heeft de crisis versterkt.
President vernederd
In Cyprus was de reactie op de eisen van de trojka het gevoel dat de net gekozen President Nicolas Anastasiadis, vernederd was. Onder druk om de overeenkomst in Brussel te accepteren, werd Anastasiadis bij terugkeer naar Cyprus geconfronteerd met een opstand van de massa van de bevolking en de politieke partijen, met inbegrip van zijn eigen partij! Uiteindelijk heeft geen enkel parlementslid ingestemd met de deal en de regeringspartij, DRP, heeft zich van stemming onthouden. Zij negeerden effectief het blufpokerspel van de trojka, die op zijn beurt de bal terugplaatste naar de Cypriotische kant, door te dreigen met het binnen een paar dagen stopzetten van de geldstroom van de ECB, uiterlijk op maandag 25 maart. Een dergelijke stap zou Cyprus effectief buiten de Eurozone plaatsen en misschien zelfs buiten de EU.
Ontwikkelingen op Cyprus kunnen de druk verhogen op nationale regeringen in andere landen om in opstand te komen tegen de trojka en de EU. Maar de ware beoogde slachtoffers van de barre maatregelen die de trojka oplegt in Cyprus, zijn de gewone mensen. Het is een waarschuwing aan anderen dat dit hun lot zal zijn, als de eisen van de trojka trotseren.
Afgezien van de druk van de massa van de bevolking op de regering om zich te verzetten tegen deze maatregelen waren er andere belangrijke factoren, waardoor ook de Cypriotische heersende klasse de neiging had om de eisen van de trojka te weerstaan. In tegenstelling tot de Griekse heersende klasse hebben de Cypriotische heersers de mogelijkheid om een deal te sluiten met andere kapitalistische machten buiten de EU, met name met Rusland. De stemming waarmee de deal in het Cypriotische Parlement was verworpen was niet een stem tegen een pakket met bezuinigingen. Het bezuinigingspakket was al aanvaard door de vorige regering, onder leiding van AKEL (de Cyprische communistische partij). Die heeft aanzienlijke steun onder werknemers. Deze regering heeft dit pakket gewoon doorgegeven aan de volgende. De redding was een redding van de banken, die samen met het toerisme, de steunpilaren vormen van de Cypriotische economie. Cypriotische banken worden overspoeld met geld uit Rusland – er is 31 miljard dollar geïnvesteerd in Cypriotische banken door het Russische bankwezen alleen al – als gevolg van de zeer gunstige rentetarieven. De stemming tegen het trojka-pakket door de pro-kapitalistische partijen was ook een stem om Cyprus als offshore belastingparadijs te behouden. De banken die in totaal acht keer zo groot zijn als het hele BNP van Cyprus, balanceren op de rand van de afgrond na te zijn blootgesteld aan zware verliezen als gevolg van de crisis in Griekenland.
Op het moment van schrijven, doet het uitblijven van een deal de Cypriotische regering rondzwemmen op een wanhopige zoektocht naar een oplossing. Een mislukking zal ertoe leiden dat Cyprus de euro wordt uitgegooid. Dit zou zonder twijfel een ernstige crisis in Cyprus tot gevolg hebben. De invoering van een nieuwe munt zou leiden tot een enorme devaluatie en kapitaalvlucht uit het land, enorme toename van inflatie en een daling van de levensstandaard.
Bovendien zou het het vraagstuk van de levensvatbaarheid van de euro opnieuw op de agenda zetten. Dit komt na op een onderbreking van enige maanden de afgelopen tijd gedurende welke de heersende klasse in Europa beweerde dat de euro-crisis was ‘opgelost’.
Italië de volgende?
Het eerste teken dat die nog niet over was, waren de dramatische verkiezingen in Italië. Ondanks het ontbreken van een socialistische alternatief voor de massa van Italiaanse arbeiders, heeft een duidelijke meerderheid gestemd voor de anti-bezuinigingspartijen. De populistische beweging onder leiding van Beppe Grillo kreeg 25% van de stemmen, na een campagne tegen de euro, voor een terugkeer van de lire en een herstructurering van Italië’s overheidsschuld (9000 miljard Euro). Er is nog geen regering gevormd in Italië. In vergelijking met Italië, de derde grootste economie van de EU, zou het drama van de Griekse crisis aan de kleine kant zijn… Bovendien zouden ook Spanje en Portugal te maken krijgen met de gevolgen van een euro-crisis in Italië.
Het is mogelijk dat de Cypriotische regering zal worden gedwongen om een hogere belasting te vorderen op grote rekeninghouders en gedwongen zal worden tot het nemen van andere maatregelen, zoals het nationaliseren van de pensioenfondsen. Hierdoor kan Cyprus misschien voor een tijdje in de euro blijven. Een nieuwe crisis zal onvermijdelijk ontstaan en opnieuw het vooruitzicht van Cyprus uittreden uit de eurozone aan de orde stellen, als Italië, Spanje of Portugal de eurozone dan niet al verlaten hebben.
Een socialistische alternatief
De cruciale kwestie waar de Cypriotische arbeiders en de middenklasse mee geconfronteerd worden is de urgentie van het opbouwen van een massale beweging die alle bezuinigingen van de trojka en het kapitalisme verwerpt en zich te verzet tegen alle maatregelen die de massa’s laten betalen aan de redding van de banken.
Helaas is de leiding van AKEL (Communistische Partij) niet in staat om een massale mobilisatie te organiseren en een alternatief programma te presenteren dat breekt met het kapitalisme en dat een uitweg biedt uit de crisis. In de regering tot slechts twee weken geleden, heeft de partij het bezuinigingspakket van de EU geaccepteerd en doodleuk doorgegeven aan de nieuwe regering om uit te voeren. De huidige situatie vraagt om een “krachtige respons door de mensen en massaal verzet”. Hij vraagt om "de popularisatie van de visie voor de bevrijding van Cyprus van de verstikkende omarming van de monopolies". De huidige situatie vraagt van de mensen om de straat op te gaan (AKEL verklaring 16 maart 2013).
AKEL biedt echter niet een concreet alternatief van wat moet worden gedaan in het licht van deze crisis en het vooruitzicht dat Cyprus uit de eurozone wordt gegooid. AKEL verlangt verzet tegen de trojka, maar wil in de eurozone blijven op dit moment. Maar het lidmaatschap van de eurozone betekent aanvaarding van de bezuinigingseisen van de trojka. Vele Cypriotische arbeiders en jongeren zullen vragen wat de partij heeft gedaan toen hij in de regering zat. Bij de recente verkiezingen verloor AKEL tot 25% van de stemmen ten opzichte van 2008.
Wij kunnen geen enkel vertrouwen stellen in een kapitalistische regering. Binnen of buiten de euro, zullen kapitalistische politici de rechten en de levensstandaard van de Cypriotische werkende klasse aantasten.
De Cypriotische regering, slechts twee weken geleden gekozen op een belofte van het verzekeren van een ‘zachtere’ redding, is nu grotendeels in diskrediet. Nu is het dringend noodzakelijk om te vechten voor een alternatieve regering van de arbeiders en anderen die worden uitgebuit door het kapitalisme. Een dergelijke regering zou zich verzetten tegen de voorwaarden van de reddingsoperatie en de bezuinigingen van de trojka verwerpen. De banken moeten onmiddellijk worden genationaliseerd onder democratische werknemers controle en beheer. Werkende mensen verwerpen de bezuinigingen tot behoud van de euro.
Een dergelijke regering zou onmiddellijk worden geconfronteerd met verwijdering uit de EU en de eurozone. Een regering van de werkende mensen in Cyprus zou de mensen moeten voorbereiden op dergelijk vooruitzicht. Hij zou moeten onmiddellijk controle op het kapitaalverkeer moeten invoeren om te voorkomen dat het kapitaal wegvlucht en het land moeten voorbereiden op een nieuwe munt. Een economische noodprogramma zou nodig zijn om de belangen van werknemers en de armen veilig te stellen. Dit zou mogelijk zijn op basis van een democratische socialistische plan voor de economie door middel van de nationalisering van de grote bedrijven en financiële instellingen.
Maar deze crisis van de Europese Unie is een crisis van het mondiale kapitalisme. Een socialistische regering van de arbeiders en de armen in Cyprus zou onmiddellijk geconfronteerd worden met de toorn van het Europese en mondiale kapitalisme. Tijdelijke leningen en regeling van het handelsverkeer kunnen worden onderhandeld met andere staten als een tussenstap. Maar het zou ook banden met de werkende mensen van Griekenland, Spanje, Italië en Portugal moeten aangaan. Een beroep op hen om dit voorbeeld te volgen is nodig. Samen kunnen de volkeren van deze landen werken aan een democratische, vrijwillige Federatie van het Middellandse Zeegebied en de Iberische staten. Dit zou een brug slaan naar de arbeiders van de rest van Europa met als doel de vorming van een Democratische Socialistische Federatie van Europese staten als alternatief voor de kapitalistische EU en de trojka.
De crisis in Cyprus opent een nieuw hoofdstuk in de crisis van de eurozone en de EU. Het is duidelijk dat de crisis nog lang niet is opgelost. Er zullen nieuwe uitbarstingen van crisis zijn de komende weken en maanden. Op basis van het kapitalistisme is er geen oplossing. De strijd voor een socialistische alternatief is nu noodzakelijker dan ooit.