Kasjmir. Indische regering voert doodstraf uit op Afzal Guru

De Indische regering besloot om de doodstraf van Afzal Guru effectief uit te voeren. Dat gebeurde de afgelopen dagen. Guru werd opgepakt naar aanleiding van een aanslag op het Indische parlement in 2001. Dat werd destijds aangegrepen om de oorlogstrom te roffelen waardoor de dreiging van een militaire confrontatie tussen de kernmachten India en Pakistan een reële mogelijkheid werd. Ook vandaag worden door de regimes van India en Pakistan aangewakkerde spanningen rond Kasjmir aangegrepen voor een oorlogsretoriek die de aandacht van de binnenlandse sociale problemen moet afleiden.

Geert Cool

Protestactie aan Indische ambassade

Vandaag werd aan de Indische ambassade in Brussel een protestactie gehouden door de Kasjmiri gemeenschap in ons land. Er waren een 40-tal aanwezigen. Ook LSP en Tamil Solidariteit waren erbij. Het protest was gericht tegen de Indische regering die in 1984 een voortrekker van het verzet tegen de onderdrukking van Kasjmir in een cel in Delhi vermoordde. Tot op vandaag weigert de centrale regering van India om de stoffelijke resten van Maqbool Butt, bijgenaamd de ‘Che van Kasjmir’, terug te laten keren naar Kasjmir.

En net afgelopen weekend kwam dan het bericht dat Afzal Guru was opgehangen in een Indische gevangenis. Hij was een van de vermeende daders van een aanslag op het Indische parlement eind 2001. Toen werd een aanslag door Jihadi’s uit Kasjmir door India aangegrepen om de troepenmacht in het door India bezette gedeelte van Kasjmir fors op te drijven en er dreigde een volledige open oorlog te ontstaan tussen buurlanden Pakistan en India, twee kernmachten. Een aantal vermeende verantwoordelijken voor de aanslag van 2001 werden opgepakt en onder druk ging ook Afzal Guru tot bekentenissen over die nadien werden ingetrokken.

De aanslag van december 2001 was controversieel. Vijf militanten bestormden het parlement en vermoordden een tuinier en acht agenten vooraleer ze zelf werden vermoord. India legde de verantwoordelijkheid bij Pakistan en wees naar militanten uit Kasjmir als daders. Een voormalige fruitverkoper, Afzal Guru, werd met twee anderen ter dood veroordeeld wegens het organiseren van de aanslag. Hij ontkende alles. Het beroep van Afzal Guru werd geweigerd door het Hooggerechtshof en door de president.

Kasjmir: al 65 jaar betwist

Kasjmir was voor de onafhankelijkheid van India en Pakistan een van de vele koninkrijken in het Britse koloniale rijk. De koloniale heersers speelde steevast in op een verdeel-en-heerspolitiek, de lokale heersende elite volgde dit voorbeeld. Bij de onafhankelijkheid van India en Pakistan moest de koning van Kasjmir beslissen bij wie het land zou aansluiten. Een meerderheid van de bevolking was moslim, maar de koning koos uiteindelijk toch voor India na aanhoudende pogingen om India en Pakistan tegen elkaar uit te spelen. De aansluiting bij India werd betwist en een deel van Kasjmir werd uiteindelijk bezet door Pakistan. Het andere deel wordt bezet door India en er is nog een klein stuk dat door China wordt bezet.

De bevolking van Kasjmir is de afgelopen decennia een speelbal van communautaire spanningen geweest. Met de roep van de bevolking naar een eigen onafhankelijke staat werd nooit rekening gehouden. Zowel India als Pakistan claimen het volledige gebied van Kasjmir en gebruiken het betwiste gebied regelmatig om elkaar af te dreigen en een militaire opbouw op gang te zetten waarmee de aandacht van de binnenlandse problemen wordt afgeleid. Meermaals kwam het ook tot confrontaties aan de grens, de zogenaamde ‘Line of Control’.

Momenteel is het door India bezette gedeelte van Kasjmir, ‘Indian Occupied Kashmir’ (IOK), wellicht de meest gemilitariseerde regio ter wereld. Het gebied telt ongeveer 10 miljoen inwoners, maar er zijn ook 700.000 Indische soldaten. Er heersen bijzondere veiligheidswetten die protest de kop moeten indrukken en de bevolking militair onder de knoet houden. Langs Pakistaanse kant, ‘Pakistan Occupied Kashmir’ (POK), zijn er naast het leger ook tal van fundamentalistische gewapende groepen – al dan niet opgezet of gesteund door delen van de Pakistaanse veiligheidsdienst ISI – actief.

Telkens opnieuw grijpen de regimes van Pakistan en India de betwisting rond Kasjmir aan om meer middelen aan het leger te besteden en om nationalisme te gebruiken als wapen tegen interne sociale onrust en ongenoegen. Recent nog was er een nieuwe opflakkering van dreigementen nadat een 70-jarige vrouw de grens was overgestoken om haar zonen te bezoeken. Langs Indische kant werd de bewaking van de grens toen drastisch opgedreven. Het waren waarschuwingsschoten, maar daarbij kwam een Pakistaanse soldaat om het leven. Dat leidde op 8 januari dan weer tot een vergeldingsactie waarbij twee Indische soldaten omkwamen.

Timing is geen toeval

Als Afzal Guru net nu ter dood wordt gebracht – hij was slechts de tweede ter dood veroordeelde wiens straf effectief werd uitgevoerd sinds 2004! – is dat geen toeval. Het is onderdeel van de constante oorlogsdreiging waarbij nu wordt gesproken over de mogelijkheid van een ‘beperkte oorlog’. Langs Indische kant wil de regerende Congress-partij dat gebruiken om de druk van de afgelopen maanden – met onder meer een beweging tegen corruptie en een golf van protest na een verkrachtingszaak in Delhi, naast een algemeen ongenoegen wegens de blijvende sociale ongelijkheid – wat te verminderen. Ook wil de regering de hindoenationalistische BJP op haar nationalistische kant overstemmen, zeker nu de gedoodverfde BJP-kandidaat voor de functie van premier in de deelstaat Gujarat werd herverkozen.

Vanuit de officiële linkerzijde bleef het wel erg stil of kwamen er verklaringen om de uitvoering van de doodstraf toe te juichen. De CPM (Communist Party of India – Marxist), ondanks de naam eerder een rechtse sociaaldemocratische partij, verklaarde dat gerechtigheid is geschied en de wetten van het land eindelijk worden nageleefd. De enige kritiek kwam van consequent linkse organisaties zoals onze Indische zusterorganisatie New Socialist Alternative en individuen zoals de gekende auteur Arundhati Roy (hier kan je haar Engelstalig standpunt op de site van The Guardian lezen).

Geen vertrouwen in gevestigde politici

De positieve houding van alle gevestigde partijen in India en het stilzwijgen langs Pakistaanse kant geven aan dat deze krachten niet voor enige vorm van ‘Azadi’ (vrijheid) voor de bevolking van Kasjmir zullen zorgen. Hetzelfde geldt voor de diaspora overigens wat de gevestigde partijen in Europa betreft. Sommige gevestigde partijen bewijzen lippendienst aan de zaak van de Kasjmiri bevolking, maar dat heeft meer met stemmenwinst te halen dan met een oprechte verdediging van het recht op zelfbeschikking met bijhorende verwerping van de gevestigde politici in zowel India als Pakistan.

LSP en haar internationale organisatie CWI verdedigt het recht op zelfbeschikking van de bevolking van Kasjmir, maar werpt tegelijk meteen op dat de nationale kwestie onder het kapitalisme niet kan opgelost worden. Er is een breuk met het huidige systeem nodig. Vandaar onze roep naar een onafhankelijk socialistisch Kasjmir als onderdeel van een vrijwillige federatie van socialistische staten in de regio.