Portugal was het eerste land dat de algemene staking uitriep voor 14 november. De staking was gericht tegen de besparingen in de begroting voor 2013. De staking vond weerklank in andere landen, en algemene stakingen en lokale stakingen volgden in Griekenland, Spanje, Italië, Polen, Tsjechië, Roemenië, Malta, Cyprus, Frankrijk en België. Daarnaast vonden ook protestacties plaats in heel wat andere landen. In Portugal was de algemene staking de grootste ooit. Maar het eindigde wel met rellen.
Tot de algemene staking werd opgeroepen door de CGTP. UGT-Voorzitter Joao Proença weigerde de staking te ondersteunen omdat hij de CGTP van sektarisme beschuldigde. Verschillende centrales van de UGT voegden zich echter bij de oproep van de CGTP, wat tot de belachelijke situatie leidde dat Proença zelf meestaakte omdat de vakbond waarvan hij lid was de oproep ondersteunde maar hij zelf opriep om niet te staken.
De algemene staking werd erg goed opgevolgd. 85 procent van de lokale administraties staakten. De stakingsgraad in het onderwijs bedroeg 80 procent en in de gezondheidssector 90 procent. In Lissabon lag de metro stil, lag het spoor plat en bleven de ferry’s over de Taag allemaal aan wal. Op de piketten van de vuilnisophaling in Lissabon daagden slechts 2 chauffeurs van de 121 op, en aan het bus-depot van Cabo Ruivo werden behalve 6 bussen voor minimum dienst alle andere zeldzame werkwilligen door twee piketten overtuigd om de staking te steunen of werden ze tegengehouden. De werknemers van DHL beslisten op eigen basis, én voor het eerst, om 0bij de staking aan te sluiten. Ze beslisten meteen ook om aan te sluiten bij de vakbond van de Post.
De betogingen die volgden na het ontbinden van de piketten waren erg succesvol. De CGTP had in tegenstelling tot vorige jaren opgeroepen tot betogingen. Ondanks de moeilijkheden voor manifestanten om ter plaatse te geraken door de algemene staking, waren de betogingen groter dan bij vorige algemene stakingen, met 15.000 betogers in Lissabon. In de hoofdstad voegden drie betogingen zich bij elkaar; een betoging van “studenten tegen besparingen” en “Que se lixe a Troika”, een heel strijdbare van de dokwerkers en de “beweging van werklozen” (MSE), en de hoofbetoging van de CGTP; om daarna richting het parlement te trekken. De 15.000 betogers verzamelden aan het parlement voor de toespraak van Armenio Carlos, secretaris generaal van de CGTP, die een besparingsstop en de val van de regering eiste. Hij benadrukte ook het geslaagde karakter van de staking. Hij bedankte en feliciteerde de onafhankelijke sociale bewegingen met hun mobilisaties voor de algemene staking en hun aanwezigheid aan de pikketten, en benadrukte ook de noodzaak aan verder samenwerking in de toekomst; een duidelijke stap weg van de traditionele sectaire verdeeldheid!
Niettemin werd de avond ontsierd door zware rellen. Het vacuüm dat ontstond toen de officiële vakbondsstructuren Sao Bento verlieten, werd ingenomen door een kleine minderheid van zo’n 50 relschoppers die gedurende lange tijd de confrontatie met de politie zochten door ze met losgerukte kasseien, glazen flessen en petards te bekogelen. Deze groep was echter een duidelijke minderheid en duidelijk identificeerbaar. Na twee uur chargeerde de politie vanop de trappen van het parlement op de menigte. Gewapend met wapenstokken en honden sloegen ze iedereen neer die ze te pakken konden krijgen. Pacifistische betogers, vakbondsleden die in meerderheid ter plaatse gebleven waren zonder hun leiding… maar vooral ook vrouwen, kinderen, invallieden, en bejaarden… Iedereen werd door de opgefokte agenten tot bloedens toe geslagen terwijl de menigte in paniek wegvluchtte maar door de smalle straten rond het plein opgehouden werd. Groepjes betogers trachten enkele honderden meters verder verloren kameraden, familieleden en vrienden terug te vinden; maar bleven achtervolgd en uiteengedreven worden in de richting van de rivier, zich verschuilend in huizen, supermarkten en cafés voor de zee van politie, terwijl de kleine groep gewelddadige manifestanten zich eveneens door de straten verspreidde en vuilniscontainers in brand stak. Hierna werd de hele buurt afgezet door oproerpolitie.
Resultaat was dat er volgens de politie 47 gevonden vielen. Die cijfers zijn echter veel te laag, aangezien de meest mensen immers geen aangifte deden van verwondingen, onder wie de auteur van deze tekst. Daarenboven werden ook nog eens meer dan 100 mensen opgepakt. De meesten werden na middernacht vrij gelaten, na het verplichte ondertekenen van blanco formuleren. De gearresteerden werden vaak psychologisch en bijna fysiek gefolterd; zo werden heel wat arrestanten verplicht zich in hun cel te ontkleden, werden ze verplicht te pompen (push-ups), en werden sommigen verhoord in verlaten, onofficiële, politiegebouwen. Uiteindelijk bleven nog 7 mensen minstens een dag aangehouden.
In de media verdween alle aandacht voor de staking zelf en werd bijna enkel aandacht gegeven aan de rellen. Hiermee probeert men de staking en vooral ook de sociale bewegingen te criminaliseren en gebruikt men het geweld van een minderheid om de aandacht af te leiden van de meest geslaagde algemene staking uit de Portugese geschiedenis sinds de revolutie.
Het is duidelijk dat de schuld voor het geweld in eerste plaats bij de regering en de Trojka ligt. Zonder de aanhoudende besparingen en hun sociale oorlogsvoering tegen de bevolking zou er geen basis zijn voor dit avonturistisch geweld dat geen enkel positief resultaat oplevert. Toch heeft ook de linkerzijde boter op het hoofd. Aan de ene kant was het een fout van de leiding van de CGTP om de betoging voor het parlement te verlaten en hun leden en onafhankelijken zonder structuren achter te laten die hen eventueel konden bijstaan tegen criminalisering en politiegeweld, alsook een rem zouden vormen voor de geradicaliseerde stenen gooiende jongeren.
Het gebrek aan geloofwaardige politieke alternatieven en geloofwaardige actieplannen voor de strijd, drijft mensen tot wanhoop. Het individuele perspectiefloze geweld kan immers enkel ingang vinden omdat mensen niet meer in de voorgestelde methodes geloven. In die zin is de redeneerwijze van die relschoppers dezelfde als van de stakingsbrekers: “Deze algemene staking op zich haalt toch niets uit”, en dus leggen ze zich toe op anti-sociaal gedrag. Het is de taak van de linkerzijde om geloofwaardige alternatieven en perspectieven aan te bieden voor de crisis en de politieke situatie, opdat de aanwezige woede onder grote delen van de bevolking gekanaliseerd kan worden naar een beweging die de Trojka kan stoppen en een echt alternatief vormt. Daar faalt de Portugese linkerzijde: voor de parlementaire linkerzijde is socialisme enkel een abstract woord uit de programma’s maar wordt ze niet gekoppeld aan de praktische eisen die vandaag nodig zijn. Hetzelfde geldt overigens voor de nieuwe radicaal-linkse partij MAS die zich vaak radicaal en populistisch opstelt, maar socialisme nauwelijks vermeldt in hun politiek materiaal; laat staan dat ze een goed overgangsprogramma opstellen. De CGTP kwam dan weer niet verder dan aan het einde van de algemene staking slechts een “concentratie” op 29 november aan te kondigen als volgende stap in de strijd.
Er is daarentegen nood aan politisering van het verzet en er is de objectieve nood van socialisme als antwoord op de toenemende barbarij van de sociale aanvallen van de Trojka en de regering enerzijds en het blinde perspectiefloze geweld van een minderheid daartegen anderzijds. De syndicale linkerzijde dient een strijdplan uit te werken op middellange termijn met verschillende algemene stakingen, 48 stakingen, roterende stakingen en dergelijke tot de terugtrekking van de besparingsmaatregelen en de val van de regering. Op politiek vlak is er nood aan eenheid van de linkerzijde voor de voorbereiding van een arbeidersregering, steunend op een basis van een socialistisch programma die de stopzetting van de betaling van de schuld eist, de nationalisering van de financiële sector en de belangrijkste sectoren van de economie en de bevolking democratisch organiseert.