Alle traditionele partijen zijn het er over eens: er is geen alternatief op het besparingsbeleid. Bij iedere staking opnieuw voeren de media en de gevestigde politici een propagandacampagne om ons wijs te maken dat verzet onverantwoord is. Deze propaganda heeft een impact en maakt het voor ons des te belangrijker om te informeren en met een zo breed mogelijke betrokkenheid te mobiliseren.
Maar geleidelijk aan worden de standpunten van het patronaat en hun media en politici niet langer zomaar aanvaard. Dat bleek al tijdens de algemene staking van 30 januari en de goede aanwezigheid op de vele stakersposten. En nu werd ook bij de lokale verkiezingen van 14 oktober een eerste voorzichtige stem aan consequent links gegeven met uitstekende resultaten voor PVDA in zowel Antwerpen, Brussel als in Waalse steden. Ook de lijsten waar wij aan deelnamen – op een bescheiden schaal – kregen een goede respons.
Met miljarden aan besparingen, een versnelling van de golf van collectieve afdankingen en een ongeduldig patronaat dat bij de IPA-onderhandelingen onze levensstandaard wil onderuit halen, staan we voor een periode van verhevigde tegenstellingen tussen arbeid en kapitaal waarbij het ongenoegen in actieve strijd kan worden omgezet.
In deze strijd zullen we nood hebben aan een consequente linkerzijde die zich niet beperkt tot aanklagen van wat fout loopt, maar ook antwoorden en alternatieven naar voor schuift op zowel praktisch als programmatorisch vlak.
De banden van de vakbondsleiders met de gevestigde partijen blijven een rem zetten op de ontwikkeling van strijd. De uitspraken van onder meer Daniël Piron van het ABVV in Charleroi over de nood aan een links front of de verklaringen van Francis Gomez van de Luikse metaalbond MWB dat er meer nodig is dan af en toe een wandeling om stoom af te laten, zijn correct. Het zijn uitdrukkingen van iets dat leeft aan de basis. De vraag is echter of het bij uitspraken en woorden blijft of als er ook daden zullen komen. Een breuk met de gevestigde partijen vereist meer dan linkse woorden om de basis te sussen. Een democratisch van onderuit opgemaakt actieplan met daarin ook oog voor de politieke consequenties is nodig om de besparingslawine te stoppen.
Een programma van verzet tegen het besparingsbeleid zal snel botsen op de beperkingen die eigen zijn aan een kapitalistisch systeem in crisis. We zullen ons niet mogen beperken tot minder ‘wilde’ besparingen of zelfs het louter herverdelen van de bestaande rijkdommen. Om met de meerderheid van de bevolking de handen te leggen op de rijkdommen die dezelfde meerderheid tot stand brengt, zal een publieke en democratische controle en beheer over de productie en distributie nodig zijn. Zolang we de sleutelsectoren van de economie in de handen van de falende winsthongerige kapitalisten laten, zullen ze creatieve methoden vinden om hun inhaligheid te bestendigen. Uiteindelijk zal een fundamentele breuk met het kapitalisme nodig zijn als we onze levensstandaard willen verdedigen en verbeteren. Dat is waarom wij opkomen voor een socialistische samenleving.
Met 3,65% wordt Gauches Communes een politieke factor in Sint-Gillis
LSP heeft samen met de Humanistische Partij en CAP-Brussel een alliantie van progressieven, syndicalisten en militanten opgezet en onder de naam ‘Gauches Communes’ lijsten ingediend in Sint-Gillis, Jette, Elsene en Anderlecht. In Sint-Gillis behaalden we 639 stemmen, dat waren er 108 te weinig voor een zetel in de gemeenteraad als gevolg van het niet-proportionele stelsel dat de gevestigde partijen bevoordeligt. Maar deze zetel is slechts een kwestie van uitstel. We zeggen alvast: 639 keer bedankt.
Van waar komen we in Sint-Gillis? In 2006 kwam LSP met een eigen lijst op en haalden we 175 stemmen of 0,98%. In 2010 namen we deel aan het Front des Gauches dat in de gemeente 365 stemmen haalde of 2,34%. Met 639 stemmen of 3,65% in 2012 slaagden we er samen met anderen in om de grootste electorale vooruitgang sinds 2006 te realiseren, net meer dan de PVDA/PTB en Ecolo.
Anja Deschoemacker wordt een publieke figuur van links in Sint-Gillis. Met 175 voorkeurstemmen haalt Anja een opvallende score, ze haalt meer voorkeurstemmen dan de lijsttrekkers van FDF (162 stemmen) en PVDA (150 stemmen). Ze haalt er zelfs meer dan een verkozene van de liberale MR (172 stemmen). Door haar betrokkenheid bij het verzet tegen het asociale beleid in de gemeente en in Brussel heeft Anja een groot vertrouwen gewonnen. Ze voerde mee campagne om niet opgezadeld te worden met de schulden van het Dexia-fiasco, tegen de verhoging van de energieprijzen, tegen de verhoging van de prijzen voor openbaar vervoer, ze was mee betrokken in de strijd voor vrouwenrechten, tegen racisme, tegen het communautaire opbod en was steeds aan de zijde van strijdbare syndicalisten terug te vinden.
Linkse verkozenen waren mogelijk
Er is een reële kans gemist in Sint-Gillis. Gauches Communes kwam slechts 108 stemmen tekort om een zetel te behalen. Als het Front des Gauches na haar eerbare resultaat van 2010 haar dynamiek had voortgezet, als alle partners van dat front hadden ingestemd met een gezamenlijke verkiezingsdeelname van het Front des Gauches, dan was er wellicht wel een verkozene geweest in Sint-Gillis. Die verkozene had de bevolking kunnen informeren over de besparingsmaatregelen, een stem geven aan de sociale bewegingen en we zouden over een zichtbaar mobilisatiemiddel beschikken om de bevolking in actie te brengen tegen iedere poging om hen te laten opdraaien voor de crisis. Een dergelijke verkozene zou zorgvuldig rekening moeten houden met de diverse gevoeligheden binnen het Front en zou een toekomstige samenwerking met de PVDA gemakkelijk gemaakt hebben en dit op basis van respect voor de bestaande diversiteit.
Met 3,8% voor PVDA en 3,7% voor Gauches Communes, haalt de radicale linkerzijde in Sint-Gillis bijna 7,5% van de stemmen en het beste resultaat in de hele Brusselse regio. Maar geen verkozene. Wij stelden een kartel voor aan PVDA, dat had zowel PVDA als Gauches Communes een verkozene opgeleverd en het had kunnen leiden tot een samenwerking tussen verschillende linkse stromingen.
De resultaten van Gauches Communes in Sint-Gillis tonen de groeiende druk voor een links front in België, een brede politieke uitdrukking voor de arbeiders en hun gezinnen die iedereen verenigt die zich wil verzetten tegen het besparingsbeleid en die democratisch werkt met respect voor de verschillende stromingen die aan het front deelnemen.
Programma van radicale maatschappijverandering
Hoeveel keren hebben we onze politieke tegenstanders niet horen zeggen dat ons programma niet realistisch zou zijn. Ter linkerzijde stellen sommigen dat we het programma wat moeten afzwakken om successen te behalen en is er zelfs druk om ons te profileren als een zoveelste gevestigde partij.
Met Gauches Communes hebben we strijdbare kandidaten opgesteld en een campagne gevoerd om het verzet tegen het besparingsbeleid op alle niveaus te versterken. We verdeelden tijdens de verkiezingscampagne 20.000 pamfletten in de wijk om uit te leggen waarom het belangrijk was om deel te nemen aan de ABVV-betoging van 14 september.
Gauches Communes heeft een programma uitgewerkt dat vertrekt van de behoeften van de bevolking en verdedigde een radicaal plan van publieke investeringen om 3.000 sociale woningen, 35 publieke crèches en 4 scholen te bouwen in Sint-Gillis. Dat zou tegelijk de huurprijzen doen dalen en duizenden degelijke jobs creëren. We hebben uitgelegd dat we moeten strijden om de middelen te zoeken bij de 1% superrijken door de banken en de sleutelsectoren van de economie te nationaliseren. We riepen ook op om een Links Front in België op te zetten om de krachten links van de PS en Ecolo te verenigen om samen te bouwen aan een samenleving die niet gebaseerd is op winsthonger en hebzucht maar op het bevredigen van de behoeften van de bevolking.
In de andere gemeenten waar we opkwamen, haalden we eveneens eerbare resultaten: 1,4% in Elsene, 1,27% in Jette en 0,62% in Anderlecht. We namen ook deel aan de lijst Gauche (een initiatief van de PC) in Etterbeek, deze lijst haalde 2,45%.
LSP feliciteert PVDA+ met goede resultaten
Op 14 oktober behaalde de PVDA+ een uitstekend resultaat met sterke vooruitgang in Antwerpen en Luik. Deze goede resultaten tonen het potentieel voor linkse oppositiekrachten. LSP feliciteert de kameraden van de PVDA+ met deze vooruitgang.
De scores van alle linkse initiatieven en in het bijzonder die van de PVDA+ bewijzen de ruimte voor de opbouw van een consequente linkse kracht in België. In Vlaanderen vallen vooral de scores in Antwerpen, Zelzate en Genk op. In Wallonië zijn er de sterke scores in Luik, Herstal, Seraing, Flemalle, Charleroi, Mons en La Louvière. En in Brussel haalt de PVDA+ haar eerste verkozenen in Molenbeek en Schaarbeek. Alles samen gaat het om 52 verkozenen (31 gemeenteraadsleden, 17 districtsraadsleden en 4 provincieraadsleden) tegenover 15 in 2006.
We hopen dat de PVDA+ een rol van actieve oppositiekracht tegen het besparingsbeleid zal spelen en daarbij een stem wil geven aan verzet op straat, in de wijken, op de werkvloer, onder jongeren. We hopen dat de PVDA+ daarbij ook bereid zal zijn om met andere linkse krachten in eenheid samen te werken.
In verschillende regio’s haalden ook andere linkse krachten belangrijke scores. In Luik haalde de lijst VEGA, met ook LSP-leden als onafhankelijke kandidaten, met 3,6% een verkozene. In Sint Gillis haalde Gauches Communes met lijsttrekker Anja Deschoemacker 3,7% van de stemmen en net geen verkozene. In dezelfde gemeente haalde PVDA 3,8% en evenmin een verkozene, een links front had minstens twee verkozenen opgeleverd. Ook in Gent zou een gezamenlijke lijst van PVDA en Rood! een linkse oppositiestem naar de gemeenteraad gestuurd hebben.
Wij denken dat links een inclusieve benadering moet hebben bij het uitbouwen van een politieke vertaling van het verzet tegen het neoliberale besparingsbeleid. Doorheen het onvermijdelijke verzet van de komende maanden en jaren, kan een brede en sterke linkerzijde worden uitgebouwd. Met haar uitstekende resultaten kan PVDA+ daar een belangrijke rol in spelen. We hopen dat georganiseerde en niet-georganiseerde krachten kunnen werken aan eenheid in verscheidenheid om de stem van het groeiende verzet tegen de neoliberale logica en tegen het kapitalisme te versterken.
Ruimte voor links wordt groter
Alle linkse lijsten haalden opmerkelijk betere resultaten dan bij vorige verkiezingen. De resultaten van de PVDA vielen daarbij op, zeker in Antwerpen waar deze partij 8% haalde en uitschieters in de districten Borgerhout (17%) en Hoboken (16%).
De lijsten waar wij aan deelnamen, behaalden ook eerbare resultaten. In Brussel scoort Gauches Communes in Sint-Gillis met 3,7% beter dan het Front des Gauches bij de vorige parlementsverkiezingen en wordt ook in Elsene 1,4% gehaald. In Jette werd 1,3% gehaald en in Anderlecht 0,62%. De lijst Gauche in Etterbeek was goed voor 2,48%. In Wallonië waren er enthousiaste campagnes van het Front de Gauche in Charleroi en La Louvière en haalde de eenheidslijst Vega een verkozene in Luik. Tenslotte behield het Front des Gauches in Courcelles met 6,12% een zetel. De nieuwe ‘Mouvement de Gauche’ rond voormalig Ecolo-boegbeeld Westphael kwam bij de lokale verkiezingen niet op.
Met Rood! is langs Vlaamse kant op korte tijd een electorale basis gelegd en werd overal meer dan 1% gehaald, ook in Antwerpen waar er druk was om tegen De Wever te stemmen en waar de PVDA als efficiënte stem links van de gevestigde partijen werd gezien. In Gent haalt Rood! eveneens 1% en ook elders zijn er scores die zich niet tot een cijfer achter de komma beperken (onder meer 5% in Niel, 1,4% in Oostkamp, 1,1% in Oostende of 1,8% voor LSP-Rood! in Keerbergen). In Herzele haalt LEEF 9,2% en in Zottegem 1,7%.
Een groeiend aantal kiezers schuift naar links op en houdt daarbij halt bij de eerste (relatief) grote stopplaatsen. Een gevaar schuilt erin dat linkse formaties in hun electorale ongeduld toegevingen doen op hun programma en bij vooruitgang deze bocht naar rechts (relatief gezien uiteraard) sterker gaan doortrekken waardoor ze geen efficiënt politiek instrument zijn voor de kiezers die in de andere richting opschuiven. Het resultaat van Gauches Communes Sint-Gillis bevestigt dat er ook met een uitgesproken socialistisch programma (met zaken als de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie) electorale scores mogelijk zijn.
De resultaten geven aan dat er een groeiende ruimte ter linkerzijde is die zich stilaan ook op electoraal vlak laat zien. Een dergelijke ruimte heeft in de buurlanden niet de neiging om zich te beperken tot één formatie, maar er is wel steeds een roep naar eenheid. Samenwerkingsverbanden met een open houding scoren doorgaans beter. Wij zullen verder bouwen aan een consequent marxistische revolutionaire kracht met LSP en tegelijk de noodzaak naar voor brengen van een breed links front van al wie zich tegen het besparingsbeleid verzet.
Gent: een bescheiden maar belangrijke stap voorwaarts
1561 Gentenaars stemden voor de ROOD! lijst en kozen voor een strijdbare en inclusieve linkse oppositiestem. Het SP.a Groen kartel haalde uiteindelijk een absolute meerderheid van 26 op 51 zetels. Veel linkse kiezers namen de optie om voor een verandering van beleid te kiezen via een stem voor het kartel. Het leek voor velen de beste manier om op korte termijn een impact uit te oefenen op het Gentse beleid. Een absolute meerderheid zou de Open VLD onnodig maken in het bestuur en zo de ruimte geven aan het kartel om haar beloftes en programma te realiseren. Dat het kartel direct na de verkiezingen zonder blozen met Open VLD coalitie-onderhandelingen aanknoopte, voorspelt echter weinig goeds.
ROOD! Gent heeft voor een startende linkse oppositiegroep een indrukwekkende campagne uit de grond gestampt. Twee pamfletten gingen in elke Gentse brievenbus, verschillende acties werden op touw gezet met een zekere lokale media-aandacht als gevolg, elke weekavond werden huisbezoeken afgelegd, tientallen geïnteresseerden gaven hun gegevens om in contact te blijven,…
Overal ondervonden we een grote openheid voor onze analyse van het neoliberale stadsbeleid. ROOD! Gent kwam echter in de tang te zitten tussen tweemaal het argument van de nuttige stem. Enerzijds vroegen velen zich af of een absolute meerderheid voor het kartel toch niet de meest efficiënte manier was om een progressief beleid te bekomen. Anderzijds leek een stem voor PVDA+ een grotere kans op een linkse oppositiestem in de Gentse gemeenteraad te bieden. Desondanks haalde ROOD! meer dan 1% van de stemmen en werd de Gentse ROOD! afdeling vanuit verschillende hoeken gefeliciteerd met haar programma en opvallende campagne.
Als nieuwkomer op het politieke terrein heeft ROOD! haar plaats afgedwongen. Mocht de PVDA zijn ingegaan op ons kartelvoorstel dan was er minstens één verkozene voor een linkse oppositie. Het is de zoveelste les dat de consequente linkerzijde vooral in eenheid en met respect voor elkaars eigenheid het sterkst voor de dag kan komen. ROOD! Gent zal in deze spirit de komende jaren verder blijven bouwen aan een strijdbare linkse oppositie.