Your cart is currently empty!
Spanje. Mars op Madrid vormt begin van hete herfst
Afgelopen zaterdag trokken arbeiders vanuit heel het land naar de Spaanse hoofdstad Madrid om er te protesteren tegen de massale besparingen van de rechtse PP-regering. Deze betoging vormde het begin van wat een hete herfst van verzet tegen de besparingen zal worden. De besparingen worden opgelegd door de grote banken en de EU, ze worden kritiekloos uitgevoerd door Mariano Rajoy en zijn steeds meer gehate regering.
De grote vakbondsfederaties UGT en CCOO stelden dat de betoging het begin vormde van een campagne om de regering een referendum te laten houden over de besparingen. Er waren meer dan 200 organisaties op de betoging. Het beeld van de betoging was indrukwekkend. Iedere sector droeg t-shirts in een bepaalde kleur, de industrie-arbeiders droegen rood, de gezondheidswerkers wit, de vrouwengroepen violet. Alle kleuren van de regenboog waren vertegenwoordigd.
Het was bijna onmogelijk om van begin tot einde van de betoging te trekken. Er waren tal van stukken betoging die de volledige stad innamen. De regionale regering van Madrid stelde in een lachwekkende verklaring dat er slechts 65.000 betogers waren. El Pais en andere ernstige media hadden het over ‘honderdduizenden’. De vakbonden schatten dat er tussen een half miljoen en een miljoen betogers waren.
Maar het belangrijkste was niet de discussie over de aantallen. Het echte belang van de betoging was het feit dat de georganiseerde arbeidersklasse op het toneel verschijnt. In maart was er al een algemene staking, die werd genegeerd door de regering, maar daarna volgde er niets vanwege de vakbondsleiding. Een voortzetting en uitbreiding van de strijd, zoals Socialismo Revolucionario toen voorstelde, kwam er niet. Onder druk van onderuit, door de dieper wordende financiële crisis en als gevolg van de harde besparingen moesten de grote vakbonden nu opnieuw in actie komen.
Er was een ontmoeting tussen de UGT en CCOO leiders Toxo en Mendez met koning Juan Carlos om hem de positie van de vakbonden mee te delen. Ze riepen ook op om een ‘Sociale Top’ te houden met de honderden organisaties die aan de betoging deelnamen. Er kwam ook een petitie voor een referendum over de besparingen. De campagne voor een referendum stemt echter niet overeen met de militante instincten van de arbeiders aan de basis. De acties van de mijnwerkers en de spontane stakingen in de publieke sector geven aan dat er wel iets verregaandere actiemethoden verwacht worden. Twee dagen na de betoging volgde al een nationale staking in het openbaar vervoer. De staking was een succes ondanks de schandalige antivakbondswet van ‘minimale dienstverlening’ waardoor in sommige gevallen meer dan de helft van de diensten verplicht moesten uitrijden.
Totnutoe was er een zekere afstand tussen de jongeren van de 15M-beweging, de ‘indignados’. Zij hielden wat afstand tot de vakbonden, maar nu namen veel jongeren van deze beweging deel aan de betoging in Madrid en wordt de roep naar een algemene staking gesteund.
De afgelopen zomer haalde Sanchez Gordillo, de linkse leider van Izquerda Unida (IU) in Andaloesië en leider van de vakbond SAT, alle krantenkoppen met bezettingsacties van banken en supermarkten waar goederen werden meegenomen om onder de armen te verdelen. De economische situatie in Spanje gaat er iedere dag op achteruit. Er zijn al meer dan 5 miljoen werklozen en steeds meer gezinnen vrezen dat ze uit hun huis zullen gezet worden omdat ze hun lening niet kunnen afbetalen. Meer dan de helft van de jongeren zit zonder werk en heeft nog nooit gewerkt. De studenten die een nieuw academiejaar beginnen, moeten meer inschrijvingsgeld betalen en krijgen onderwijs in grotere klassen.
Voor een algemene 48-urenstaking als volgende stap
Het is tegen deze achtergrond dat er in de vakbonden een groeiende roep naar meer militante actie is. Een van de hoogtepunten op de betoging was de tussenkomst van de brandweer die het plein betraden in uniform met een doodskist. Met het nodige licht- en klankspektakel werd de doodskist geopend. Er bleek een pop die Rajoy voorstelde in te liggen. Op de betoging waren er duizenden betogers uit alle hoeken van het land, maar het ontbrak aan een duidelijk ordewoord. Het idee van een referendum zal in dovemansoren vallen in de PP-regering. De vakbondsleiders verklaarden op de betoging dat de bal nu in het kamp van Rajoy lag. Vage dreigementen volstaan echter niet.
Op de betoging was er een “kritisch blok” met onder meer jonge indignado’s en militanten die opkomen voor een algemene staking. Socialismo Revolucionario was wel een van de weinige organisaties met een concreet voorstel om de beweging vooruit te duwen. Onze eis voor een algemene 48-urenstaking kreeg een goede respons onder de betogers. Zo’n staking zou de strijd kunnen uitbreiden en de basis vormen voor een beweging waarmee we de regering ten val kunnen brengen om ze te vervangen door een arbeidersregering die met een socialistisch beleid breekt met de spiraal van crisis en besparingen.
Op de betoging waren er militanten van Socialismo Revolucionario uit Catalonië, Andaloesië en Baskenland. We verdeelden 2.000 pamfletten en verkochten onze krant waarin voor een verenigde strijd en een 48-urenstaking werd gepleit. Er was eerder dit jaar al een algemene staking, een nieuwe 24-urenstaking zal niet volstaan. Er is nood aan serieuze actie. Terwijl in Spanje werd betoogd, waren er ook een miljoen betogers in Portugal. Die richtten zich tegen hetzelfde besparingsbeleid. Waarop wachten we om het verzet internationaal te coördineren, bijvoorbeeld met een algemene staking op Europees niveau?
In Catalonië waren er twee miljoen betogers voor onafhankelijkheid maar ook tegen de besparingen. In Euskadi (Baskenland) is er op 26 september een algemene staking van de Baskische bonden. Wij denken dat er geen tijd verloren mag gaan. De CCOO en UGT moeten minstens de algemene staking in Baskenland ondersteunen met nationale acties en tevens richting geven aan de Catalaanse arbeiders die duidelijk de strijd tegen de regering willen aangaan.
Spanje komt in een beslissende fase. Een voortzetting van het besparingsbeleid zal enkel leiden tot meer economische chaos en afbraak van de openbare diensten en alle hervormingen die de afgelopen 30 jaar werden afgedwongen. De diepe crisis leidt ook tot nationale tegenstellingen in Catalonië en Euskadi. Het komt er op aan om te bouwen aan een verenigde beweging met een socialistisch programma en een strijdbare leiding.