Griekse verkiezingen. Stem Syriza! Voor een linkse regering met een socialistisch programma!

Bij de parlementsverkiezingen van 17 juni hebben we de keuze tussen het conservatieve Nieuwe Democratie (ND) en het linkse Syriza. Dat is de keuze waar we voor staan: een voortzetting van het besparingsbeleid en de memoranda of een einde stellen aan deze politiek en een andere koers inslaan.

Standpunt van Xekinima, onze Griekse zusterorganisatie

De twee partijen die het land al jarenlang regeren – de sociaaldemocratische PASOK en het conservatieve ND – hebben een algemeen verval veroorzaakt waarbij het leven van miljoenen werkenden, jongeren, gepensioneerden wordt verwoest.

Dezelfde partijen hebben de basis gelegd om met Gouden Dageraad een bende van fascistische moordenaars, zogenaamde patriotten die vol nostalgie kijken naar Hitler en de militaire dictatuur van 1967-74, in het parlement verkozen te krijgen.

Wij roepen de miljoenen slachtoffers van de politiek van PASOK en ND op om alles eraan te doen om een einde te stellen aan het huidige beleid. Dat betekent vandaag op Syriza stemmen.

Links had moeten samenwerken

Voor de verkiezingen van 17 juni hadden de linkse krachten moeten samenwerken om een nieuwe koers mogelijk te maken. De KKE (Communistische Partij) en Antarsya (antikapitalistische linkse alliantie) hadden positief moeten reageren op de oproep van Syriza om samen te werken met als doel om een linkse regering te vormen.

Beide partijen baseren hun weigering op het argument dat het programma van Syriza niet volstaat, niet radicaal of links genoeg is. Xekinima deelt een groot deel van de kritiek die de KKE, Antarsya en andere linkse krachten op het programma van Syriza formuleren. Maar dat mag geen reden zijn om samenwerking te weigeren. Deze weigering biedt immers kansen aan de besparingspartijen en de trojka om een linkse verkiezingsoverwinning te vermijden.

De andere linkse krachten hadden ondanks de meningsverschillen met Syriza toch tot samenwerking moeten komen. Dat geldt in het bijzonder voor de grootste kracht, de KKE. Samenwerking had benut kunnen worden om een openlijke discussie te voeren over het programma van Syriza en het beleid dat een linkse regering moet voeren. Een dergelijk debat zou nuttig zijn voor de bevolking. Het zou ook duidelijk maken waarover er eensgezindheid is. Het zou de druk op Syriza kunnen versterken om de partij verder naar links te duwen. Dit zou de onafhankelijke positie van de KKE (of van Antarsya) niet bedreigen. Een samenwerking tussen verschillende linkse krachten betekent immers niet dat de ideologische, politieke en organisatorische eigenheid wordt opgegeven. De KKE weigert iedere samenwerking waardoor de positie van de partij in de samenleving wordt verzwakt en er ook elementen van interne crisis zijn.

Hoe kan de economie uit de depressie geraken?

De discussie over het programma van links is van groot belang. Er is immers de mogelijkheid van een linkse regering, ofwel direct na 17 juni ofwel later indien er na 17 juni een nieuwe regering van besparingen en crisis wordt gevormd door ND en PASOK.

Velen volgen de discussie over de vraag welk beleid de linkerzijde zou voeren en er is op dat vlak nog altijd een grote zwakte. Syriza, dat de basis zou vormen voor een linkse regering, heeft heel wat beperkingen, onduidelijkheden en tegenstrijdigheden in haar programma voor een eventuele linkse regering.

Xekinima ondersteunt Syriza als het opkomt voor het stopzetten van het politiek van memoranda en besparingen door de trojka. Tegelijk wijzen we op het vacuüm dat hierdoor zou ontstaan en brengen we onze eigen voorstellen naar voor om die leegte in te vullen met een alternatief. Centrale elementen in een links programma omvatten volgens ons:

• Niet-betaling van de openbare schulden. De schulden lopen op tot 350 miljard euro, 160% van het bbp. De afbetaling ervan vormt een onhoudbaar bloedverlies voor de Griekse economie die geen enkele ruimte krijgt. De schulden zijn het resultaat van onhoudbare kredietvoorwaarden die door de banken en hun politieke vertegenwoordigers van PASOK en ND werden opgelegd. De werkende bevolking draagt er geen verantwoordelijkheid voor. Het niet afbetalen van de schulden is een eerste voorwaarde om de economie ademruimte te geven.
• Het bankensysteem in publieke handen nemen. De Griekse banken speculeren met het spaargeld van de Griekse werkenden. Hiermee hebben ze zichzelf enorm verrijkt. Nu zijn de intussen al veel beperktere spaarcenten van de Grieken nog steeds in handen van de banken. Enkel een nationalisatie van het volledige bankensysteem kan een garantie bieden om het spaargeld te beschermen en betaalbaar krediet te verschaffen opdat de economie terug kan groeien.
• Nationalisatie van de grote strategische bedrijven. Jarenlang werden de energie- en communicatiebedrijven, de havens, transportsector, de bouw en andere grote bedrijven gesubsidieerd met overheidsmiddelen, met ons geld dus. Nu gaat privékapitaal ermee lopen. Als de speculatie verkeerd uitdraait, worden werknemers zonder problemen op straat gezet. We moeten het bezit en de controle over deze bedrijven in publieke handen brengen zodat ze een hefboom worden voor (publieke) investeringen en groei. Zo zouden deze middelen kunnen ingezet worden voor de gemeenschap, onder meer op het vlak van onderwijs en gezondheidszorg.
• Een nationalisatie op zich is niet voldoende, het moet gepaard gaan met een controle en beheer door de werknemers en de maatschappij in het algemeen. Dat maakt het mogelijk opdat de werknemers en de samenleving een einde maken aan corruptie, wanbeheer en verspilling door belastingontduiking en het ontsnappen aan de sociale bijdragen.

Op basis van deze maatregelen zou het mogelijk worden om de economie te plannen op basis van de behoeften van de gemeenschap.

Andere maatregelen

Naast de hierboven genoemde algemene punten moet een linkse regering ook meteen overgaan tot volgende maatregelen:

• Verhoging van de minimumlonen en de directe intrekking van de afschaffing van cao-onderhandelingen
• Bevriezen van alle ontslagen en omzetting van tijdelijke onzekere jobs in contracten van onbepaalde duur.

Op basis van al deze elementen is het mogelijk om over te gaan tot massale aanwervingen en investeringen waar de noden het grootste zijn, onder meer in het onderwijs en de gezondheidszorg. Ook moet geïnvesteerd worden in die sectoren en werken die economische groei versterken, zoals infrastructuurwerken en sectoren waarin Griekenland uitblinkt zoals de landbouw, toerisme, hernieuwbare energie,…

Een socialistisch programma

Dit is niet het programma van Syriza. Maar door op Syriza te stemmen en een linkse regering in het zadel te brengen, krijgen de Griekse massa’s de mogelijkheid om de aanvallen te stoppen en een discussie over een socialistisch beleid te starten. Het is belangrijk om nu al te discussiëren over welk regeringsprogramma links wil welke maatregelen volgen. Een linkse regering zal gunstiger voorwaarden creëren voor de strijd voor een verbetering van onze levensomstandigheden.

Dat kan het beste met een socialistisch programma, de enige manier om de economie er terug bovenop te krijgen.

Confrontatie met de EU: samen met de arbeiders van Zuid-Europa en de rest van het continent

De heren en dames van de EU dreigen met een uitsluiting uit de Eurozone als Griekenland de ‘verplichtingen’ tegenover de crediteurs niet ‘nakomt’. Om bij de Euro te kunnen behoren, willen ze dat de Griekse bevolking een totale ineenstorting van de samenleving aanvaardt. Het antwoord op die eis is duidelijk: neen!

Terwijl ze dreigen met uitsluiting uit de Eurozone, voeren Venizelos (Pasok) en Samaras (ND) samen met hun vrienden van de trojka een beleid dat Griekenland ook buiten de Eurozone zal doen belanden. Zij zijn wel de laatsten die dat dreigement zouden mogen gebruiken. Op basis van hun eigen failliete kapitalistische systeem zal Griekenland ook de Euro moeten verlaten en opnieuw een eigen munt invoeren. Dat zal gepaard gaan met een drastische devaluatie van de munt en een hoge inflatie.

Een regering die de belangen van de werkende bevolking verdedigt en die zich baseert op een socialistisch programma kan zich tegen de dictaten van Brussel verzetten en vermijden dat een uitstap uit de Euro met het einde van de kredieten de Griekse economie volledig verstikt.

De uitstap uit de Euro moeten we niet aanpakken met platte en oppervlakkige slogans als ‘Onmiddellijke uitstap uit de EU’, er zal een geleidelijke overgang nodig zijn. Brussel heeft niet de mogelijkheid om een land op 24 uur uit de Eurozone te zetten. Het is mogelijk om een tijdlang naast de euro voor buitenlandse handel ook een nationale munt voor binnenlandse handel in te voeren. Dat proces kan maanden duren, een periode waarin een socialistisch programma van heropbouw van de economie de basis voor een nieuwe groei en stabiliteit kan vormen.

In deze periode moet gelijktijdig nog een andere strijd gevoerd worden. Dat is de strijd van het internationalisme: samen met de werkende bevolking uit de rest van Europa opkomen tegen de gemeenschappelijke vijanden van de EU, ECB en het IMF, tegen het kapitaal en de multinationals. Ons doel moet een Europa van de arbeiders en van het socialisme zijn. Geen enkel land kan op blijvende wijze op zich een socialistische oase vormen die wordt omsingeld door een vijandige kapitalistische wereld. Griekenland kan een voorbeeld vormen, een inspiratiebron voor miljoenen mensen doorheen Europa. Dat effect mogen we niet onderschatten.

Indien dit niet meteen leidt tot een algemene Europese beweging, is het wel mogelijk dat bewegingen in Zuid-Europa en in de landen die onder de schuldencrisis gebukt gaan (Spanje, Portugal, Ierland, Italië) tot verandering leiden waarbij we tot een economische zone met een gemeenschappelijke munt kunnen komen.

Historische mogelijkheden

De linkerzijde heeft al eerder historische kansen gehad, maar jammer genoeg gingen die steeds verloren of leidde het tot tragedies. De onderliggende oorzaak hiervan moet steeds gezocht worden bij de weigering of de zwakte van links om de dagelijkse strijd te verbinden met een programma dat de macht van het kapitaal breekt. Nu vormt de opgang van Syriza een nieuwe historische mogelijkheid. We mogen die niet verloren laten gaan.

De Griekse arbeidersbeweging moet zich verder opbouwen doorheen haar stakingsacties en bezettingen van de afgelopen periode, doorheen de pleinbezettingen van de jonge verontwaardigden, doorheen de niet-betalingscampagnes (onder meer tegen de tol op de wegen of op het openbaar vervoer), door massale bijeenkomen en vandaag ook in de stembus. Daarmee moeten we de trojka een nederlaag toebrengen. We kunnen de werkende bevolking in heel Europa, en zeker in het zuiden van Europa, een boodschap van verzet en hoop brengen en het beeld van een andere samenleving versterken.