Hoe de dynamiek van het Front de Gauche naar België halen?

In april hield het Franstalige blad‘Moustique’ een peiling onder haar online lezers naar aanleiding van de Franse presidentsverkiezingen. Hieruit bleek dat in ons land de meeste steun uitging naar de linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon. De kandidaat van het Front de Gauche (Links Front) haalde 32% van de stemmen. Het gaat uiteraard niet om een wetenschappelijk verantwoorde peiling, maar het resultaat geeft toch aan in welke richting een dynamiek links van de gevestigde partijen kan gaan. Die dynamiek stopt niet aan de landsgrenzen.

Artikel door Nicolas Croes uit de mei-editie van ‘De Linkse Socialist’

Op het ogenblik dat we deze krant afwerken, was het resultaat van de eerste ronde van de presidentsverkiezingen nog niet bekend. We weten bijgevolg nog niet hoeveel Mélenchon exact haalde in die verkiezingen. Maar zijn campagne heeft alvast geleid tot een hernieuwde discussie over linkse standpunten en over een politiek alternatief.

Actief verzet versterken

In de context van de huidige wereldwijde crisis van het kapitalisme, kijken de arbeiders, jongeren, werklozen en gepensioneerden uit naar het verzet in andere landen. Ook daar wordt geprobeerd om de gewone bevolking voor de crisis te laten opdraaien. Een goed resultaat voor Mélenchon bij de Franse presidentsverkiezingen is een uitdrukking van verzet tegen het besparingsbeleid. Dat zal doorheen Europa en zeker in ons land een zekere impact hebben.

De dynamiek van de campagne van het Front de Gauche heeft ook in België indruk gemaakt. Er is uiteraard het verbale talent van Mélenchon. Zo slaagde hij er in een televisiedebat in om “Marine Le Pen met de grond gelijk te maken”, aldus het weekblad Vif. Hij heeft durf en vertrouwen in het project dat hij op enthousiaste wijze naar voor brengt. Dit wijst allemaal op een nieuwe periode voor een linkerzijde die resoluut moet breken met de defensieve houding die uit de jaren 1990 voortkomt. We moeten vooruit durven gaan.

Het Front de Gauche slaagde er ook in om een aantal bijzonder grote meetings te houden. Er waren maar liefst 120.000 aanwezigen in Parijs en in Marseille, in Toulouse waren het er 50.000. In Rijsel was het stadion met 15.000 zitjes niet groot genoeg, meer dan 8.000 mensen moesten de meeting buiten op een groot scherm volgen. Een mobilisatie van deze omvang is nooit gezien in Franse verkiezingen. Het succes was zo groot dat Sarkozy en Hollande probeerden om hetzelfde te doen. Maar ondanks hun enorme financiële middelen slaagden ze daar niet in. Op de grote meetings van het Front de Gauche trokken militanten constant rond om “militantenkits” onder de aanwezigen te verspreiden: een pakket met pamfletten, een financiële oproep, enkele stickers,… Op de achterkant van het pakket stond geschreven: “Een woord kan een gemoedstoestand, een engagement, een levenswijze samenvatten: militeren. Laat dat woord voor ons allen spreken.”

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Hoe tot echte verandering komen?

Echte “verandering” zal er in Frankrijk niet komen na een overwinning van de PS in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen, ook al zullen velen blij zijn als Sarkozy de aftocht moet blazen. De multinationals, banken,… blijven in de handen van de grote kapitalisten waardoor de economie van crisis naar crisis zal blijven gaan. De werkende bevolking blijft uitgebuit worden om de winsten van de grote patroons en aandeelhouders op peil te houden. Om tot echte verandering te komen, moeten we het kapitalisme volledig omverwerpen.

Mélenchon blijft vaag op dat vlak maar door over socialisme te spreken, opent hij wel het debat. Het Front de Gauche komt op voor de nationalisatie van de grote energiegroepen (Total, Areva, EDF, GDF,…), een “publieke banksector”, een verhoging van het minimumloon, volledige terugbetaling van gezondheidskosten, een “ecologische planning” van de economie,… <p< De macht overnemen, betekent breken met het kapitalisme. We moeten daartoe de fundamenten van deze samenleving aanpakken, we moeten de economie en de productiemiddelen uit de handen van een handvol superrijken en grote aandeelhouders halen. We moeten de productie plannen onder het beheer en de controle van de arbeiders en de gemeenschap. We moeten opkomen voor een volledig nieuwe samenleving die zich baseert op de behoeften van iedereen, een socialistische samenleving.

Diegenen die voor de rijkdom zorgen, moeten er ook over beslissen. Doorheen onze strijd op de werkvloer, in de scholen, in de wijken,… moeten we strijdcomités opzetten. Op basis van die comités kunnen we komen tot een echte arbeidersregering waarmee we de economie en de samenleving op een planmatige en democratische wijze kunnen organiseren.
[/box]

De pogingen om de passieve steun om te zetten in een actief engagement en om de electorale steun om te zetten in een militante kracht, zijn ongetwijfeld onderdeel van het succes van de campagne. Deze benadering bleek ook uit de campagneslogans als “Neem de macht!” of nog “Verzet! Verzet” die massaal werden geroepen tijdens de meetings.

De campagne van het Front de Gauche en slogans als “Neem de macht” roepen op tot het omverwerpen van de macht van de kapitalisten, de bankiers en de politici die hun belangen dienen. Om daarop voort te bouwen na de verkiezingen, zal het belangrijk zijn om – los van het resultaat (voor zowel het Front de Gauche als de Nouveau Parti Anticapitaliste) – samen te strijden. Zowel in Frankrijk als in België ontbreekt het aan een collectieve strategie om verschillende vormen van verzet bijeen te brengen. Er is ook geen massaal politiek instrument. Na de eerste ronde van de presidentsverkiezingen vormt 1 mei een eerste gelegenheid om massaal op straat te komen. De beweging die zich opbouwt doorheen de campagne kan zich versterken en uitbreiden doorheen de volledige bevolking. Dat zou een goede voorbereiding zijn voor de komende strijd tegen de besparingen, een strijd waarin we nood hebben aan een strijdbaar programma en een actieplan.

En in België?

Op de meetings in Parijs en in Rijsel waren er enkele honderden militanten van het FGTB naast andere Belgische activisten. Eind maart was er een oproep van de voorzitter en de algemeen-secretaris van de Algemene Centrale van het ABVV onder de titel: “Mélenchon, rep je naar België”. Daarin stond onder meer: “Ook hier is er plaats voor breed links, vakbonden en maatschappelijk middenveld inbegrepen.” Dat klopt. Het ongenoegen neemt toe en richt zich ook tegen de PS die aan het hoofd van de besparingsregering staat. “De PS heeft ons verraden, vernederd en verlaten”, verklaarden ACOD-militanten in een pamflet. Verschillende syndicale delegaties stuurden een open brief naar ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw (zie de vorige editie van deze krant) waarin ze opkomen voor een breuk tussen de vakbonden en de sociaaldemocratie en waarin ze een echt politiek verlengstuk eisen. Tijdens de algemene staking van de openbare diensten van 22 december vorig jaar trokken bedienden van het Franstalige ACV naar de PS-zetel in Brussel om er de rechtse politiek van de partij van Di Rupo aan te klagen.

De discussie over het opzetten van een Front de Gauche in ons land werd verder gestimuleerd door de aankondiging van voormalig Ecolo-kopstuk Bernard Westphael. Die is uit de groene partij gestapt en wil een nieuwe formatie naar het model van het Franse FdG opzetten. Op 18 april stelde een medewerker van Westphael dat “verschillende personaliteiten uit de vakbonden, verenigingen en zelfs enkele ondernemers het manifest van Westphael ondertekenden.” Wat betekent dit? Stemt het politieke initiatief van de vroegere oprichter van Ecolo echt overeen met waar Mélenchon voor staat? Die probeert een electorale uitdrukking te bieden voor de sociale mobilisaties die voor de verkiezingen plaatsvonden en die ongetwijfeld ook nadien zullen volgen. Zal Westphael voor een zelfde programma als Mélenchon gaan en wat denken die ondernemers daar dan van? Of probeert hij mee te surfen op de populariteit van de campagne van Mélenchon?

We hebben nood aan een democratisch politiek verlengstuk, een open kracht die in staat is om verschillende linkse stromingen bijeen te brengen. Het Franse Front de Gauche aarzelt niet om de logo’s van de verschillende stromingen in het Front te publiceren, die diversiteit wordt niet als een probleem gezien. Wij denken dat de vakbonden in ons land een cruciale rol moeten spelen in dit proces. Zij kunnen meer dan wie ook het verzet tegen het besparingsbeleid verenigen, samen met de radicaal-linkse organisaties en de talrijke mensen die zich politiek nog niet engageren. De vakbonden kunnen ook zorgen voor een oriëntatie op strijdbewegingen en niet enkel op verkiezingen.

Beeld je in wat de impact zou zijn van een reeks meetings door verschillende centrales en syndicale delegaties waarbij Mélenchon komt spreken, gevolgd door een grote nationale meeting op het Schumanplein in Brussel, recht tegenover de gebouwen van de Europese Commissie. Zo’n massameeting naar het model van de meeting aan de Bastille in Parijs zou een enorm effect hebben. Het zou de basis kunnen leggen om ook in ons land een Links Front op te bouwen. De gemeenteraadsverkiezingen kunnen het debat daarover stimuleren, maar de echte afspraak is deze van de parlementsverkiezingen van 2014. Dat laat ons tijd om geduldig te bouwen aan een breed en democratisch politiek initiatief en dit op basis van een actieve betrokkenheid van honderden en vervolgens duizenden mensen in heel het land.