Your cart is currently empty!
Griekenland. Steun voor regering in vrije val. Algemene staking tegen “middeleeuwse” arbeidsvoorwaarden
Op dit ogenblik proberen buitenlandse schuldeisers en de Trojka (IMF, ECB en EU) een nieuwe besparingsronde op te leggen in Griekenland. Ze willen onder meer een loonsverlaging met 20% in de private sector en het onmiddellijk schrappen van 15.000 jobs in de publieke sector als onderdeel van een jobverlies van 150.000 tegen 2015. De steun voor de partijen in de technocratische regering van Papademos neemt intussen spectaculair af.
In een recente peiling stond Pasok, de neoliberale partij die officieel sociaaldemocratisch is, nog op slechts 8%. Deze partij kwam in 2009 terug aan de macht met 44% van de stemmen. De woede onder brede lagen van de bevolking leidt er zelfs toe dat de conservatieve partij ND (Nieuwe Democratie) en het extreemrechtse Laos aarzelend optreden. Beide partijen zitten in alliantie met Pasok in de regering van Papademos. Vooraleer ze toegeven aan de eisen van de markten, proberen ze zich voor te doen als tegenstanders van het beleid dat ze zelf voeren. “Ik zal niet bijdragen aan een revolutie op basis van de miserie die ze overal in Europa opleggen”, stelde Georgios Karatzaferis, de partijleider van Laos.
De voormalige bankier Lucas Papademos werd in november voorgesteld als een ‘neutrale’ technocraat die boven de partijen stond en Griekenland zou redden na de val van de Pasok-regering. Hij werd premier en genoot op dat ogenblik een brede steun, 60% van de bevolking stond achter hem. Die steun is nu fors aan het wegzakken. De partijen die de regering steunen, Pasok, ND en Laos, haalden in oktober 2009 83% van de stemmen. Nu zouden ze nog goed zijn voor 45%. De conservatieve ND zou van 33,4% in 2009 terugvallen op 33%, het extreemrechtse Laos van 5,6% naar 5%. Vooral Pasok krijgt harde klappen.
De onderhandelingen over een tweede Griekse reddingsplan blijven duren. Mogelijk zal dit leiden tot een georganiseerd bankroet. Op 20 maart moet Griekenland obligaties ter waarde van 14,5 miljard euro terugbetalen. Na de recente besparingsmaatregelen is de officiële werkloosheidsgraad opgelopen tot 19% en het werklozenleger blijft snel aangroeien, zeker onder jongeren.
Algemene staking van 7 februari
De algemene staking van 7 februari toonde de bereidheid van de arbeidersklasse om tegen alle besparingen in te gaan. De actie werd pas een dag op voorhand aangekondigd door de vakbondsfederaties ADEDY en GSEE. Ze deden dit toen duidelijk werd dat de regering zou toegeven aan de belangrijkste voorwaarden van de schuldeisers en de Europese machten. Die opstelling werd algemeen verwacht, maar de vakbondsleiders waren er blijkbaar niet op voorbereid. Ze deden alleszins niets om de arbeiders en jongeren te mobiliseren. Uiteindelijk riepen ze een nieuwe algemene staking uit.
Er is een zeker gevoel van wanhoop en frustratie omdat geen gebruik werd gemaakt van de piek van de beweging in juni en oktober vorig jaar. Toen waren er 48-urenstakingen en massale bewegingen. Het feit dat het verzet niet werd doorgezet, leidt tot enige verwarring. De woede tegenover de besparingen en de crisis is er niet minder op geworden. Dat blijkt uit de afkeer die algemeen heerst tegenover het volledige establishment. Maar er is geen duidelijke richting voor de strijd. Dat verklaart waarom er op 7 februari minder betogers waren dan bij de eerdere algemene stakingen vorig jaar. Uiteraard waren de weersomstandigheden ook niet gunstig met regen en koude. De acties in de Griekse hoofdstad werden gedomineerd door linkse activisten en linkse vakbondsmilitanten, zo waren er sterke delegaties van de lerarenbond en van de strijdbare bond van elektriciteitswerkers.
Desalniettemin weet de heersende klasse en haar politici dat de situatie explosief blijft.
Na twee jaar van harde besparingen, voorafgegaan door decennia van stagnatie en crisis, is het falen van dit beleid voor iedereen duidelijk. De burgerlijke media en televisiezenders discussiëren nu openlijk over de vicieuze cirkel van besparingen en verdere economische achteruitgang. Er wordt algemeen erkend dat dit besparingsbeleid ons in een doodlopend straatje brengt. Een aantal kapitalistische commentatoren spreken nu over de mogelijkheid om beperkte maatregelen toe te laten die enige groei moeten teweeg brengen. De Trojka botst op steeds meer kritiek omdat het beleid waar ze voor staan de situatie enkel maar erger maakt.
Er is nog geen significant deel van de Griekse kapitalisten dat voorstander is van een scenario waarbij Griekenland de eurozone verlaat, maar het debat wordt wel gevoerd. Er wordt nagegaan wat het zou betekenen indien Griekenland uit de Eurozone wordt gezet of als het de munt zou verlaten. Delen van de Griekse kapitalisten proberen die scenario’s te gebruiken om de druk op te voeren zodat er meer toegevingen van de Trojka komen.
Polarisatie
Na de massale mobilisaties en stakingen in 2011 ligt de nadruk momenteel meer op de positie van de verschillende partijen voor de komende verkiezingen. Die werden eerst aangekondigd voor 19 februari, maar vervolgens uitgesteld en afgesteld. De ND eist dat er voor 8 april verkiezingen komen, de conservatieven hopen de verkiezingen te winnen vooraleer ze te sterk worden geassocieerd met het beleid dat ze voeren. Mogelijk is het al te laat, want de electorale neergang is ingezet en zou wel eens sneller kunnen gaan dan gedacht. Niets is zeker bij de timing van de verkiezingen.
De woede vindt deels een uitdrukking in de groeiende steun voor de linkse partijen. Peilingen geven aan dat de Communistische Partij (KKE) en Syriza goed zijn voor 25% en meer van de kiezers. Indien de blanco en ongeldige stemmen worden weg genomen, komt dit neer op een resultaat van 30% tot 35% voor beide partijen samen. Een rechtse afsplitsing van Syriza, de Linkse Democraten, hopen op een alliantie met Pasok. Deze rechtse afsplitsing staat op 18% in de peilingen.
Aan de andere kant is er het gevaar van de Griekse neo-fascisten van ‘Gouden Dageraad’. Die partij staat op 3% en zou in het parlement komen. Deze neo-fascisten verdedigen Hitler op een openlijke wijze. Voorheen waren er nooit verkozenen in het parlement. Indien links geen weg vooruit aanbiedt uit de miserie van het kapitalisme, dreigen andere krachten zich op te werpen waardoor de situatie enkel nog complexer wordt.