Britse strijd tegen aanval op pensioenen. Interview met Mark Serwotka

Mark Serwotka is de algemeen secretaris van de strijdbare Britse ambtenarenbond PCS. Die bond neemt het voortouw in het verzet tegen de aanvallen op de pensioenen. De linkerzijde heeft de leiding van deze vakbond in handen en gebruikt deze om een breed strijdbaar front tegen de besparingen op te bouwen. Afgelopen weekend was er een open nationale bijeenkomst van de linkerzijde in PCS. Daar spraken we met Serwotka.

Interview door Rob Williams

Een aantal vakbondsleiders probeert om het voorstel van de regering goed te keuren. Veel activisten stellen zich de vraag of de strijd nog gewonnen kan worden?

“De strijd kan nog gewonnen worden, maar we staan op een belangrijk keerpunt. Voor de kerstvakantie kondigden een aantal leiders van vakbonden in de publieke sector aan dat ze het akkoord wilden tekenen. Dat leidt er mogelijk toe dat een groot aantal personeelsleden uit de strijd worden gehaald. Het komt er op aan om dat te vermijden.

“De boodschap van PCS is simpel. Miljoenen werkenden gingen in staking omdat we niet langer willen werken, meer afdragen en minder verdienen. Iedereen die in staking ging, wordt nog steeds met dezelfde aanvallen geconfronteerd.

“We hebben het meeste kans om te winnen als we samen strijden tegen de regering en zo snel mogelijk nieuwe gecoördineerde stakingsacties ondernemen.”

In de private sector is er de strijd bij Unilever voor het behoud van de pensioenrechten. Er zijn ook berichten over problemen met de pensioenfondsen bij Ford en BMW. Er zijn dus wel wat mogelijkheden om de private sector bij de strijd te beperken?

“We hebben altijd gepleit voor degelijke pensioenen voor iedereen, dat betekent opkomen voor degelijke pensioenen in de publieke en de private sector. De ontwikkelingen bij Unilever zijn opvallend. Het maakt het nog onwaarschijnlijker dat een aantal vakbondsleiders na de staking van 30 november en de staking bij Unilever zich willen terugtrekken uit de strijd, zelfs voor er toegevingen komen van de regering.”

Wat houdt het voorstel van de regering in? Zitten er doorbraken in voor ons?

“Het is een toegeving aan de regering op alle thema’s waar rond we actie voerden. Het omvat een verhoging van de pensioenleeftijd, voor sommigen zelfs een verhoging met acht jaar. Het omvat een verandering van de indexering die sommigen tot 20% van hun pensioen kan kosten. Als dit voorstel wordt aanvaard, dan hebben we een totale nederlaag.

“We moeten er alles aan doen om het voorstel met zoveel mogelijk vakbonden af te wijzen en in actie te gaan om onze pensioenen te verdedigen.”

Wat was de rol van de PCS in de strijd tegen de aanvallen op de pensioenen?

“Ik ben trots dat onze vakbond een leiding heeft die zegt waar het op staat. We hebben een regering die de arbeiders wil laten betalen. Ze willen onze lonen op alle niveaus naar beneden trekken, onze jobs afnemen, aanvallen inzetten op de sociale zekerheid en de pensioenen.

“De vier vakbonden die in juni staakten, de PCS, UCU, ATL en NUT, spelen een cruciale rol in het veranderen van de situatie. Voor mij is het al enige tijd duidelijk dat de strategie van de regering, en van sommigen in onze beweging, er in bestaat dat ze ons willen isoleren om actie te vermijden. De opkomst op 30 juni en het debat dat dit veroorzaakte, alsook het vertrouwen dat activisten in andere vakbonden uit deze actie haalden, heeft de situatie toen veranderd.

“De staking van 30 november was inspirerend. Het maakt het nog vreemder dat mensen uit de strijd zouden stappen op een ogenblik dat we zo’n sterk openingssalvo hebben gezien. Volgens mij komt het voort uit een diepgeworteld fatalisme dat de leiding van een groot deel van de arbeidersbeweging heeft aangetast.

“Dat werd goed aangetoond met de uitspraak van een leider van een vakbond in de publieke sector die verklaarde dat de strijd ging om ‘schadebeperking’. Die verklaring toonde hoe weinig ambitie sommigen hebben en het staat in een contrast met de bereidheid van de leden om de strijd aan te gaan.”

Ben je het eens met de herfstverklaring van de minister van financiën die stelde dat de staking van 30 november niet enkel om de pensioenen ging?

“Ja. In de PCS was er een stemming om actie te voeren over de lonen, pensioenen en de werkgelegenheid. Ik dacht al langer dat de pensioenen een belangrijk thema zijn, maar het is vooral van groot belang omdat het de vakbonden toelaat om gecoördineerde acties op te zetten.

“Als we het momentum kunnen vasthouden, dan kunnen we de regering tot toegevingen dwingen. Het is geen sterke regering. Ze hebben geen mandaat gekregen om dit te doen. Hoe meer verzet er komt, hoe meer kans op succes we hebben.”

De PCS werd ervan beschuldigd niet aan de onderhandelingen te willen deelnemen, wat is uw reactie daarop?

“Dat is de meest recente leugen in een hele reeks. We werden uit de onderhandelingen met de regering gezet omdat we geen aanzet tot akkoord wilden ondertekenen. Dat zou bij andere vakbonden overigens moeten volstaan om de onderhandelingen te stoppen. Het maakt immers duidelijk wat de regering doet.”

Hoe kunnen we een breed verzet tegen de regeringsplannen uitbouwen?

“In de PCS zijn we er trots op dat we steun geven aan acties zoals de Occupybeweging, Youth Fight for Jobs of antiracistische campagnes. We denken dat je het gemakkelijkste steun onder een bepaalde groep van de bevolking kunt opbouwen door ook andere groepen te steunen. Dat blijft onze strategie.

“De pogingen van de regering om ons te isoleren werden ondersteund door hoog geplaatste vakbondsverantwoordelijken. Zo werd ik tijdens onderhandelingen met de regering openlijk aangevallen door andere vakbondsleiders. We moeten onder de basis en onder verantwoordelijken van de vakbonden zoveel mogelijk tegenstand tegen de regeringsplannen organiseren. Als we daar niet in slagen, moeten we eisen dat de nationale vakbondsleiders het akkoord aan de basis voorleggen.

“De beste optie zou bestaan uit een algemene verwerping van het regeringsvoorstel door alle vakbonden gekoppeld aan een oproep voor een nieuwe gecoördineerde staking. Dat is niet wat de regering verwacht. Maar als dit niet lukt, moeten we in iedere vakbond nagaan wat mogelijk is.”

Wat is uw mening over wat er gebeurde in 2011 en wat staat ons in 2012 te wachten?

“Er is een alternatief op de besparingen. Maar geen enkele gevestigde partij is bereid om dat standpunt te verdedigen, waardoor het aan de vakbonden is om dit te doen.

“Financiële instellingen die geen enkele verantwoording verschuldigd zijn bepalen wie in regeringen zit en bepalen het beleid op sociaal vlak. Het gaat allemaal terug op het feit dat alle gevestigde partijen aanvaarden hoe het kapitalistische systeem werkt. Ze stellen dat op een ogenblik van crisis besparingen de enige optie zijn.

“Wij moeten duidelijk maken dat er een andere manier is om de samenleving te beheren. Op korte termijn moeten we zeggen dat de mensen moeten beslissen en niet de bankiers en de markten.

“2011 was het jaar waarin mensen wereldwijd beslisten om niet zomaar te aanvaarden wat hen werd opgelegd en om de strijd aan te gaan. Kijk maar naar Griekenland en de 15 algemene stakingen die daar plaatsvonden. Het toont aan dat mensen bereid zijn om in verzet te komen. Dat kan enorm worden versterkt met een duidelijke leiding van leiders die aan de kant van het volk staan in het verzet.”