Er gaat geen dag voorbij zonder slecht nieuws over de economie. In Europa halen de banken en zelfs volledige landen regelmatig de voorpagina’s van de kranten: “nieuwe verlaging van de kredietwaardigheid”, “dreiging van bankroet”,… Economen zijn steeds meer pessimistisch over de toekomst. Voor de zomer werd ons nog een herstel van de economie op basis van gezonde fundamenten voorgehouden. Vandaag wordt eerder gesproken over een nieuwe recessie, een nieuwe fase in de aanhoudende recessie. Het kapitalistische systeem wordt geconfronteerd met een structurele en diepgaande crisis waarvoor de politieke en economische elite geen enkele remedie heeft. “Een moordende zomer”, “niets was opgelost”, verklaarde het Franse dagblad Le Monde begin september.
Artikel door Nico (Brussel) uit de oktobereditie van ‘De Linkse Socialist’
De enige maatregelen waarmee we dagelijks om de oren geslagen worden, zijn nog meer besparingen om de overheidsschulden te beperken. Voor de arbeiders en hun gezinnen was het inderdaad een moordende zomer. De cijfers van de omvang van de besparingsplannen zijn indrukwekkend. Alle plannen richten zich tegen de sociale uitkeringen, de pensioenen, de ambtenaren (alsook de gepensioneerde ambtenaren),… Alle openbare diensten worden afgebouwd als ze al niet volledig tegen bodemprijzen aan de privésector worden verkocht. Ondertussen zijn het steeds dezelfden die moeten betalen: de gewone werkende bevolking die op geen enkele wijze verantwoordelijk is voor de crisis. Dat leidt in diverse landen tot strijd of toch minstens tot een steeds breder gedragen ongenoegen.
Voor de elite komt een ramp nooit alleen. Naast de economische crisis is er ook een opmars van een algemene politieke crisis. In ons land is dat evident, maar dit wordt in Europa en de VS eerder de norm dan de uitzondering. Over het kanaal was er het schandaal rond de rol van de roddelpers van Rupert Murdoch, waarbij de nauwe banden tussen het politieke en economische establishment nogmaals bleek alsook de corruptie en andere schandalen. De crisis die iedere dag erger wordt, is niet het resultaat van het bestaan van openbare diensten of sociale uitkeringen. Het is een crisis van het kapitalistische systeem, van de private sector en haar banken die steeds meer winsten zoeken. Vandaag willen ze ons laten betalen voor hun crisis. Dat botst evenwel op steeds meer verzet doorheen Europa en het leidt tot strijd.
Wie de traditionele media volgt, kan de indruk krijgen dat besparingen onvermijdelijk zijn. Daar is er amper aandacht voor de enorme woede onder brede lagen van de bevolking. Maar na elf algemene stakingen in Griekenland is er daar steeds meer steun voor het idee om de schulden niet te betalen. Deze eis kan overal in Europa een mobiliserend ordewoord vormen. In september was er een algemene staking van zes uren in Italië. In Spanje waren er nieuwe mobilisaties en stakingsacties (onder meer van het onderwijzend personeel). In Frankrijk is er de onderwijsstaking van 27 september. Dit is geen volledig overzicht van de acties, maar het is duidelijk dat het verzet tegen de dictatuur van de markten zich in verschillende landen aan het organiseren is.
De financiële problemen van de banken en de enorme injecties of garanties met publieke middelen om de banken te redden, werpen de noodzaak van de volledige nationalisatie van de banksector op. Dit moet gebeuren onder de controle en het democratisch beheer van de arbeiders. Na het uitbreken van de crisis in 2008 hadden tal van politici het over het reguleren van de sector, maar dat volstond niet om de problemen vandaag te vermijden. Als we deze sector aan de kapitalisten overlaten, zullen we van crisis naar crisis gaan waarbij deze steeds dieper wordt. De miljarden die nu op de beurzen in rook opgaan of de publieke middelen om de banken te redden, kunnen beter voor sociale problemen worden aangewend. Hiermee kunnen de uitkeringen verhoogd worden, kunnen banen gecreëerd worden en kunnen de openbare diensten verbeterd worden.
Voor een Europese algemene staking
Er is een groeiende kloof tussen de actiebereidheid van jongeren en arbeiders enerzijds en het ontbreken van een duidelijke uitweg uit de crisis anderzijds. De vakbondsleidingen organiseren doorgaans slechts acties indien ze daar door de basis toe worden verplicht. Vorig jaar eiste de Franse basis rond de aanvallen op de pensioenen al om tot een echte algemene staking te komen om zo de regering en het asociale beleid ten val te brengen.
Er is nood aan een actieplan tegen de besparingen. Enkel dan kan een gevoel van onmacht worden vermeden. Aangezien de aanvallen op Europees niveau worden doorgevoerd door de trojka (IMF, EU en ECB), moet ook het verzet Europees worden gevoerd. Waarop wordt gewacht om een Europese algemene staking te organiseren? Waarom zouden we elk in ons land afzonderlijk ingaan tegen het Europese besparingsbeleid? De revolutionaire golf in Noord-Afrika en het Midden-Oosten heeft getoond dat massastrijd loont en dat een beweging op het nationale vlak logischerwijze regionale uitbreiding kent en overgaat in een internationale beweging.
De toekomst van de Eurozone is steeds meer onzeker. De problemen die nu in Italië opduiken, kunnen er op wijzen dat de schuldencrisis zich niet zal beperken tot landen uit de periferie maar dat deze crisis aan de deur van de grote Europese economieën klopt. We willen de Griekse of Ierse arbeiders niet alleen laten strijden. Om de strijd aan te gaan, vertrekken we niet vanaf nul. De afgelopen jaren werden enkele van de beste tradities van de arbeidersbeweging opnieuw op de agenda geplaatst met de algemene staking, en via de ‘verontwaardigden’ ook de bezettingen, algemene vergaderingen en lokale comités. Dergelijke initiatieven maken het mogelijk om een veralgemeende strijd tegen het besparingsbeleid van de nationale regeringen en de EU te bediscussiëren en te organiseren.
We kunnen door middel van strijd het besparingsbeleid stoppen, maar er zal meer nodig zijn. Er is fundamentele verandering nodig opdat de kapitalistische elite en haar politieke bondgenoten niet zomaar terug naar hun orde van de dag kunnen overgaan. Doorheen onze strijd moeten we ook discussiëren over een radicale verandering van het economische model. Tegenover de crisis van het kapitalistische model verdedigen wij het idee van een democratisch geplande economie op basis van de behoeften van de meerderheid en niet op basis van de inhaligheid van een handvol parasieten die steeds opnieuw bij ons aankloppen om hun winsten op te drijven.