Spanje. Regionale verkiezingen in Castilla y León: een nieuwe waarschuwing voor links

De resultaten van de regionale verkiezingen in Castilla y León zijn opnieuw een waarschuwing voor links. Het extreemrechtse VOX boekte de grootste winst voor zo’n partij in Europa sinds het begin van de pandemie. De resultaten zijn grimmig. De Socialistische Partij (PSOE) verloor 115.621 stemmen en zeven zetels, met 30,05% stemmenaandeel.

Door John Hird, Alternativa Socialista – ISA in Spaanse Staat

De rechtse Volkspartij (PP) heeft de verkiezingen ‘gewonnen’ met 378.896 stemmen en een aandeel van 31,43%. Zij kregen echter 53.736 stemmen minder dan bij de verkiezingen van 2019. Dit is een persoonlijk fiasco voor PP-leider Pablo Casado die alles op een regelrechte overwinning had gezet, maar nu kan de PP alleen regeren met de gedoogsteun van het extreemrechtse Vox.

In 2019 haalde Vox in Castilla y León 75.331 stemmen (5,49 %) en één zetel. Vandaag hebben ze 13 zetels, met 212.605 stemmen (17,64 %). Ter vergelijking: de linkse partij Unidas Podemas behaalde toen 67.918 stemmen (4,95 %), maar vandaag slechts 61.290 stemmen (5,08 %) en amper één zetel.

Een ander aspect van de verkiezingen was de plotse groei van de regionale partij Soria ¡Ya!, die drie zetels in het regionale parlement behaalde. De partij verklaart zich onafhankelijk van ideologieën en voert campagne als een beweging tegen de verwaarlozing van het Spaanse platteland en het gebrek aan voorzieningen. Zij sluit zich aan bij het platform España Vaciada (Leeg Spanje) dat campagne voert voor investeringen in de ontvolkte en verlaten gebieden.

De verkiezingsuitslag dwingt de Volkspartij (PP) een pact te sluiten met extreemrechts, ondanks het feit dat zij tijdens de campagne zelfs ontkende deze mogelijkheid te overwegen. Als er geen akkoord komt, dreigen nieuwe verkiezingen. Op dit moment eist VOX-leider Abascal het vice-presidentschap op.

Het laatste nieuws is dat Pedro Sánchez heeft aangeboden zich bij de stemming over de installatie van de nieuwe regering in het regionale parlement van stemming te onthouden als PP-leider Casado “om hulp vraagt om VOX buiten te houden.” Ondertussen wil de PP-leider in Castilla y León zijn opties openhouden en verklaart de populistische PP-leider van Madrid dat ‘links’ niet kan dicteren met welke partij de PP pacten sluit. Wat de uitkomst van de achterbakse en gewetenloze onderhandelingen ook zal zijn, feit blijft dat de PP afhankelijk zal zijn van de stemmen van de ultrarechtse partij.

Velen ter linkerzijde zullen zich afvragen hoe het komt dat een openlijk extreemrechtse partij op het punt staat deel uit te maken van de regering in Castilla y León, gezien de diepe sociale problemen in de Spaanse staat?

Zoals Alternativa Socialista eerder heeft uitgelegd, maakt dit deel uit van het proces van polarisatie. Hieraan kan de teleurstelling van veel arbeiders en jongeren worden toegevoegd dat een zogenaamd ‘linkse’ regering van PSOE en Unidas Podemos geen maatregelen heeft genomen om de arbeidersklasse te steunen.

Voor de vorige algemene verkiezingen verklaarden PSOE en Unidas PODEMOS dat zij de arbeidswetten van 2012 zouden hervormen ten gunste van de arbeidersklasse. Er is veel propaganda hierover, maar ondertussen is het duidelijk dat de coalitie deze belofte niet nakomt en afziet van de volledige intrekking van de arbeidswetten die onder het PP-bewind werden doorgevoerd. In plaats daarvan stelt de regering wijzigingen voor die de centrale pijlers van de wetten, die werden gehandhaafd onder de regeringen van Jose Zapatero (PSOE) en Rajoy (PP), alleen maar legitimeren en versterken.

De nieuwe wet herstelt de ontslagvergoeding of het gederfde loon niet wanneer de rechter besluit dat een werknemer ten onrechte is ontslagen. Voorheen moesten bedrijven het onbetaalde loon opzijzetten vanaf het moment dat een werknemer een ontslag aanvocht. Ook wordt, in het geval van massaontslagen en collectieve ontslagen, de automatische garantie op bemiddeling en toegang tot de wettelijke ontslagvergoeding niet hersteld.  De flexibiliteit voor de bazen om eenzijdig te ontslaan, blijft overeind en de voorrang van de sectorale overeenkomst op de bedrijfs-cao’s wordt niet hersteld, behalve inzake de lonen.

Zoals Aznar (ex-leider van de PP) en de voorzitter van de werkgeversorganisatie CEOE, Antonio Garamendi, erkennen, raakt dit akkoord niet aan de basispijlers van de vorige hervormingen, en kan het wat de werkende klasse betreft dus geenszins als een stap vooruit worden beschouwd.

De ‘niet echt een hervorming’ doet niets voor miljoenen werknemers met lage lonen en in onzekere jobs. In feite wekt de coalitie, ondanks mooie woorden, niet de indruk dat zij aan de kant van de arbeidersklasse staat. Het was deze regering die de nationale politie toestond tanquetas (gepantserde auto’s) in te zetten in de volkswijken van Cadiz in een poging de grote staking van metaalarbeiders eind vorig jaar in de stad neer te slaan.

Het is geen verrassing dat er een gebrek aan enthousiasme is voor de regering PSOE -Unidas PODEMOS. De opkomst in Castilla – León daalde met 7% ten opzichte van 2019 tot 63,44%.

Een momentopname van de verkiezingen laat deze verschuivingen zien:

• PSOE -116.616
• PP -54,768
• VOX +136.487
• UP -6.777

Dit is een nieuwe waarschuwing voor links om de strijd tegen extreemrechts ernstig te nemen. De aanhoudende tegenslagen van Unidas PODEMOS zijn geen uitdrukking van een gebrek aan populariteit voor linkse ideeën. De overwinning van VOX in Castilla y León was mogelijk omdat links geen duidelijk alternatief voor de arbeidersklasse biedt. Podemos is bezoedeld door haar deelname aan de PSOE-coalitie. Het had de PSOE van links moeten bekritiseren in het parlement, maar vooral op straat.

Zoals Alternativa Socialista zei ten tijde van de regionale verkiezingen in Madrid: “In het afgelopen jaar hebben arbeiders hun leven op het spel gezet en de economie en de samenleving draaiende gehouden, maar toch waren er in het parlement bijna geen authentieke stemmen die de behoeften en aspiraties van de arbeidersklasse verwoorden. Er zijn geen stemmen opgegaan tegen de banken, multinationals en grote bedrijven die profiteren van de pandemie en werknemers ontslaan. Ondanks de PSOE-UP coalitie is er in het parlement geen discussie geweest over een socialistisch programma om ons uit deze puinhoop te halen.”

Indien VOX deel uitmaakt van de regering in Castilla y León, wat een reële mogelijkheid is, zal de politieke situatie nog verder polariseren. Hun vrouwenhatende, homofobe, racistische en tegen de onafhankelijkheid gekante haatzaaiende taal zal vrouwen, jongeren en arbeiders nog verder radicaliseren. De nationale kwestie in Euskal Herria (Baskenland) en Catalonië zal erdoor verergeren.

Vrouwen, jongeren en de arbeidersklasse hebben de kans om hun antwoord te geven op de opkomst van VOX op de internationale vrouwendag op 8 maart!